به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، مریوان شهرستانی مرزی در ۱۲۵ کیلومتری غرب سنندج مرکز استان کردستان که ۱۰۰ کیلومتر مرز هم آغوش با کشور عراق دارد و از توصیف دارایی و ثروت این شهرستان که سه شهر مریوان، کانی دینار و برده رشه در آن واقع شده همین بس که بزرگترین دریاچه آب شیرین دنیا (زریبار) هر صبح به تمنای همدلی با ساکنان شهر، پرده از رخسار نیلی خود کنار می‌زند.
مریوان این شهر احاطه شده توسط کوه‌ها و تپه‌ها هم اکنون در حال سپری کردن دهه هشتم زندگی خود بوده و در طول این ۷۶ سال هر گوشه از آن به مامنی امن برای قشری خاص از جامعه تبدیل شده است.
برخلاف بسیاری از شهرهای دیگر در دنیا، خوش آب و هواترین منطقه شهر یعنی شمال آن متعلق به پولدارهایش نیست بلکه این گوشه از شهر که دلیل تولد شهر مریوان نیز هست محل سکونت کسانی است که بار زندگی همیشه بر دوششان سنگینی کرده و می‌کند.
داسیران روستایی در دامنه کوه‌های مشرف به زریبار انگیزه برای ایجاد روستاهای موسک قدیم، بیله و ترخان آباد در ضلع‌های غربی و شرقی خود شد و این انگیزه و عواملی چون افزایش جمعیت و تمایل به شهرنشینی نیز موجب شد در ضلع جنوبی این روستاها با توجه به هموار بودن آن، شهر مریوان در جغرافیای ایران قد علم کند.
داسیران، موسک قدیم، بیله و ترخان آباد که روزگاری نور چشم این منطقه خوش آب و هوا بودند امروز بر اثر عدم توجه، کم‌کاری و اقدامات اشتباه گذشتگان و اکنون در حوزه معماری و شهرسازی تبدیل به چشمانی کم‌سو شدند که به‌دنبال پزشکی حاذق برای علاج دردهایشان می‌گردند.
آدرس منطقه‌های حاشیه و فقیرنشین شهر را از هر کسی که می‌پرسم بدون لحظه‌ای درنگ دستش را بسوی شمال شهر دراز می‌کند و می‌گوید اگر خبرنگار هستی حتما به محله‌های داسیرن و موسک سر بزن چیزهای جالبی برای دیدن و نوشتن پیدا خواهی کرد.
بافت پلکانی حاشیه شهر مریوان
از چند خیابان پایین‌تر از محله موسک چهره این منطقه که به صورت پلکانی از دامنه کوه بالا رفته نمایان و یک لحظه ساختار روستاهای پلکانی منطقه هورامان در ذهنم تداعی می‌شود و به خودم می‌گویم این که نمونه‌ای کوچک از معماری هورامان در دل شهر مریوان است و اگر زیرساخت و امکانات برای آن فراهم شود می‌تواند چه فرصت بکری برای توسعه گردشگری این شهر باشد.
ابتدای موسک است و رنگ و بوی شهر از خیابان اصلی که آسفالت شده و ساختمان‌های تازه ساخت آن به مشام می‌رسد هر از گاهی با خودم می‌گویم تا حالا که شباهتی به مناطق حاشیه‌ایی و فقیرنشین نداشته تا اینکه متوجه می‌شوم راه و شهرسازی و شهرداری در این قسمت از محله موسک بر ساخت و سازها نظارت دارند و این بخش با اصول شهرسازی در حال رشد و توسعه است.
خروج قطار توسعه از ریل در حاشیه
این قسمت را که پشت سر می‌گذارم تازه متوجه می‌شوم برای دیدن حاشیه‌ها باید دل به دریای موسک زد، قطار آسفالت در موسک همان ابتدای راه از ریل خارج شده و سعادت زندگی کردن با خاک و گل را از مردم این منطقه نگرفته است.
لازم نیست کارشناسان راه و شهرسازی تایید کنند که شیب معابر این منطقه حداقل ۳۰ درصد است چرا که ماشین به سختی از خیابان اصلی آن بالا می‌رود تا به چشم خود ببینم کوچه‌های غرق در گل‌ولای این منطقه آنقدر باریک و شیب‌دار هستند که برای عبور و مرور انسان همانند دامنه کوه است چه برسد که ماشین از آن عبور کند.
دیدن گاه و بیگاه بچه‌ها در محلات این منطقه ذهنم را آغشته به هزاران سوال بی پاسخ می‌کرد که مگر قدرت فقر چقدر است که این همه سادگی را که حتی در لباس‌های آنها نهفته بود تبدیل به هزاران آسیب ریز و درشت در آینده می‌کند.
معماری نامناسب و استفاده از مصالح غیر استاندارد آنقدر وهم برانگیز است که متراژ ۵۰ و نهایتا ۶۰ متری خانه‌های این منطقه زیاد به چشم نمی‌آید و فقط می‌توان گفت این کوه چه دل بزرگی دارد که تاکنون ضجه‌های مردم منطقه را در خود نگه داشته و آنها را با بانگ بلند سر نداده است.
به امید دیدن وضعیت بهتر در دیگر مناطق حاشیه راهی محله‌های داسیران، بیله و ترخان آباد می‌شوم اما با چشم خود می‌بینم که زندگی وقتی آغشته به فقر شود فرقی نمی‌کند در کدام شهر، کدام منطقه یا کدام محله باشی چرا که فقر در همه‌جا یک رنگ است.
حاشیه ادامه‌دار
اما حاشیه مریوان به اینجا ختم نمی‌شود چرا که وضعیت اسف‌بار و ضجه‌های شمال شهر که متمرکزترین مناطق حاشیه آن را تشکیل می‌دهند به گوش جنوب شهر که همسایه دیوار به دیوار زریوار است نرسیده و ساکنان این مناطق با قانون گریزی بدنبال احداث خانه‌هایی به شکلی مدرن‌تر از داسیران و موسک هستند.
ادامه این روند در مدت حدود ۱۶ سال گذشته به گفته کارشناسان راه و شهرسازی و شهرداری باعث شده بیش از ۱۶ هزار واحد مسکونی با ظاهری مدرن و آراسته اما باطنی ناایمن ساخته شود که به زودی بافت ناکارآمدی را شکل می‌دهد که ساختمان‌های سه تا چهار طبقه‌ای را در خود جای داده و به علت ساخت غیر اصولی و ناایمن غیر قابل سکونت هستند.
از سرناچاری ساکن موسک شدیم
سروه بانوی ۳۵ سالهای که در محله موسک مریوان زندگی می کند در گفت و شنودم از سختی عبور و مرور در محله‌های پر شیب این منطقه می‌گوید و به این مساله اشاره می‌کند که دست روزگار طوری برایش رقم خورده که از سر ناچاری به همراه خانواده حوالی سال ۱۳۹۶ از کرایه نشینی در مرکز شهر به ستوه آمده بودند به امید آسایش بیشتر به این منطقه نقل مکان کردند.
کمبود آب آشامیدنی در فصول گرم سال را بهانه دیگری برای گفتن از درد و دل‌هایش کرد و دل به رودخانه ای که از پایین دست این محله می‌گذرد زد و بوی بد آن که ناشی از انتقال فاضلاب این محله به آن است عاملی دیگر برای سختی زندگی در موسک است.
همجنسانش را فراموش نکرده و با هزاران افسوسی که در چهره و کلامش بود زبان به نداشته‌های آنها گشود که نبود دبیرستان در این منطقه باعث ترک تحصیل دختران آن به مقصد خانه شوهرانی می شوند که در صورت خوش شانسی یا کارگر فصلی یا عضوی از کولبران درد چشیده گردنه تته هورامان هستند.
سوار ماشین می‌شوم و در جست و جوی مصاحبه شونده‌ای دیگر هستم تا پرده از دیگر مشکلات این محله بردارد. در جایی که آسفالت تکه تکه شده محله جایش را به مسیر خاکی می‌دهد با دختری حدودا ۱۴ ساله برخورد می‌کنم که جواب سلامم را با دلهره و کمی ترس می‌دهد.
وقتی می‌فهمد خبرنگارم نقاب از چهره مشکلات هم سن و سالانش در این منطقه بر می‌دارد و از مدرسه دو شیفته اشتراکیشان با پسرهایی می‌گوید که تخته، دیوارها، میز و نیمکت ابزاری برای رساندن پیغام‌هایشان شدند که به ظاهر عاشقانه اما در واقع پر از مساله و آسیب‌های اجتماعی است.
از بیرون مدرسه که می‌گوید دلش می‌لرزد از پسرانی که به اقتضای سن نوجوانی و تعدادی هم به فراخور سن جوانی در مقابل مدرسه یا معابر منتهی، موقع تعطیلی مدرسه برای برجای گذاشتن زخم هایی بر روان دختران در کمین نشسته‌اند.
از کم سن و سالانی هم می‌گوید که نبود دبیرستان و عجله خانواده‌ها آنان را راهی خانه‌هایی کرده که بزرگترها به آن خانه بخت می‌گویند اما به گفته او تیر خلاصی به دوران کودکی و نرسیدن به آروزهای خاله بازی و عروسک بازی است.
تاریکی شب را به سپیدی روز گره می‌زنیم
پس از این در انتهای محله با کاک احمد ملاقات می کنم مردی ۵۵ ساله که کولبری را شغل خود اعلام می‌کند و می‌گوید شب که می‌شود با کولبران دیگری که همسایه و هم محله‌ام هستند تاریکی شب را به سپیدی روز در گردنه تته گره می‌زنیم تا بلکه لقمه نانی را به خانه بیاوریم.
می گوید هفت سالیست که خانه‌ای قولنامه‌ای در موسک خریده‌ام تا از غرولند اجاره نشینی در مرکز شهر و کمبود امکانات روستای پدریش رها شود، با بغض اضافه می‌کند زندگی سخت، گرانی کمر شکن و حاشیه‌نشینی پر از درد است.
زبان به مشکلات محله که باز می‌کند عدم آسفالت و ساماندهی معبر اصلی را سرلوحه کلامش می‌کند و می‌گوید کاش مسئولان ابتدای موسک را پیاده تا انتها بالا بیایند تا مشکلات این محله را نه در حرف بلکه با چشم و جان ببینند.
کاک علی هم که همسایه میانسال کاک احمد و به لحاف دوزی مشغول است با ما همکلام می‌شود و درد خودش را فراموش می‌کند و از آینده کودکانی سخن به میان می‌آورد که چون در محله فضای مناسب تفریحی ندارند چوب و چماق را اسباب بازی کرده‌اند.
وی اضافه می‌کند: اینجا اندیشه کودکان و نوجوانان تنها با دعوا کامل می‌شود چرا که نه فضای سبزی نه محلی برای ورزش و تخلیه هیجانات و نه فضای فرهنگی مانند کتابخانه در این اینجا هست و علاوه بر آن کاش انتهای موسک به جاده پادگان متصل شود تا حداقل راهمان نزدیک‌تر شود.
کاک علی حرف دختر همسایه را می زند که سال قبل به دلیل اینکه پدرش کارگر فصلی‌است و توانایی تامین سرویس مدرسه را نداشت تا او را به مدرسه‌ای در مرکز شهر بفرستد مجبور به ترک تحصیل شده و اکنون در کنار مادرش در خانه مشغول بافتن کلاش (پای افزار کُردی) است.
وی که کلامش سرشار از قناعت بود از مسئولان به دلیل فراهم کردن گاز و آب در این منطقه تشکر کرد و فراهم کردن تلفن و ساخت یک مرکز دیگر برای خانه بهداشت را از مسئولان خواستار شد.
مشکلات حاشیه در همه جا دست و پاگیر است
در گفت و گو با مردم داسیران دیگر محله حاشیه مریوان متوجه شدم در مشکلات دست کمی از موسک ندارند بلکه در مواردی مانند وضعیت بد اقتصادی از موسک پیشی گرفته‌اند و بی پرده بگویم از برخی ناهنجاری‌ها در آن بیشتر شنیدم.
فروشنده یک سوپر مارکت در این محله که نامش را در لابلای حرف‌هایش مخفی می‌کند، می‌گوید: برخی روزها شاهد دزدی یک بسته سیگار، یک قالب پنیر و یک تخم مرغ هم بوده و دفتر نسیه‌اش از ۱۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان هم مخاطب دارد.
وی از شنیده‌هایش گفت که برخی گرفتار مفاسد اخلاقی شده‌اند و این مساله اندوه فقر در این منطقه را به ورطه فراموشی سپرده و گاهی موجب خشم و نگرانی مردم محله می‌شود و در کنار آن خریدن سیگارهای نخ به نخ توسط دانش‌آموزانی که هنوز پشت لبشان سبز نشده دیگر آسیب مردم این منطقه است.
با امید عبدالکریمی، دانش‌آموخته کارشناسی ارشد شهرسازی و مسئول دفتر تسهیلگری محله موسک مریوان در این ارتباط همکلام می‌شوم تا از برنامه‌های دولت در قالب دفاتر تسهیلگری در این محله بشنوم که می‌گوید: مریوان شهری است که به لحاظ محلات حاشیه‌نشین بیشترین تعداد را دارد و هر کدام نیز ریشه و منشاهای جداگانه‌ای نسبت به هم دارند که برخی محلات حاشیه‌نشینی هستند که مثل موسک که قبل از شهر شدن مریوان شکل گرفته و هم اکنون جزو محلات ناکارآمد شهری هستند و برخی نیز جز محلات قدیمی هستند و هم اکنون از آن به عنوان بافت فرسوده یاد می‌شود.
با توجه به استانداردهایی که برای محلات این شهرستان در نظر گرفته می‌شود محله موسک جز محلاتی است که بیشترین میزان مشکلات کالبدی را نسبت به بقیه محلات از جمله چهارباغ، کمربندی یک و ۲ که به علت توپوگرافی زمین ایجاد شده‌اند دارد.
به طور مثال شیب منطقه کمربندی ۴۵ درجه بوده و قطعا این شیب می‌تواند در تامین زیرساخت‌ها، ساخت و سازها و ایمنی اماکن چالش‌هایی را برای مناطق به وجود می‌آورد اما محله موسک حداکثر شیب ۳۰ درجه دارد و تنها از روی ناچاری وضعیت اقتصادی ساخته شده و جزو ناکارآمدترین محلات حاشیه این شهر است.
روستای موسک سابقه‌ای ۶۰ تا ۷۰ ساله دارد اما بقیه محله که حدود ۷۰ درصد آن را شکل می‌دهد از سالهای ۱۳۷۵ به بعد کم‌کم اولین هسته‌های مسکونی شکل گرفته و اوج ساخت و سازها در این مناطق از سال ۱۳۸۵ تا کنون بوده و از سمت جنوب محله شروع به رشد کرده و هم‌اکنون ساخت و سازها به طرف شمال در حال ساخت و ساز است.
خیلی از اهالی بومی که تمکن مالی دارند بدون شک هم اکنون از محله موسک خارج شده و در بافت مرکز شهر و شهرک‌ها ساکن شده و تعداد واحدهایی که در وضع فعلی ساکن بومی روستا هستند کمتر از ۱۰ درصد است.
طرح بازآفرینی شهری در ۲ حوزه اجتماعی و کالبدی وارد اجرا شده است
عبدالکریمی، مسئول دفتر تسهیلگری محله موسک مریوان در ادامه حرف‌هایش با اشاره به اجرای طرح بازآفرینی شهری گفت: در طرح بازآفرینی شهری وزارت کشور و وزارت راه و شهرسازی از ۲ حوزه اجتماعی و کالبدی وارد اجرای طرح شده‌اند به طوری که طرح‌های وزارت کشور بیشتر اجتماع محور نقش اجتماع در آن بیشتر دیده شده و طرح‌های راه و شهرسازی کالبد محور است.
طرحی که دفتر تسهیل گری موسک مریوان برای اجرای طرح بازآفرینی تعریف کرده در کنار موارد اجتماعی، نقش کالبدی برای طرح پیش‌بینی شده است تا بتوانیم در آن نیاز سنجی از محله انجام شود تا مشکلات ساکنان دیده و مشکلات کالبدی محله احصا و مطرح شود و از خود مردم خروجی گرفته شود.
روندی که تا الان داشته‌ایم، خود دولت به عنوان مشاور بحثی را مطرح می‌کرد و برای جامعه محلی بدون آنکه برای مردم آن جامعه نقشی ایفا کرد یک طرحی تصویب و اجرا می‌شد اما در سیاست جدید سعی می‌شود از مردم نیز نظر گرفته شود به طوریکه نظر آنها در این مورد پرسیده شود که شما به چه چیزی احتیاج دارید؟.
دفتر تسهیل گری موسک ابتدا تسهیل‌گران خود را در محله مستقر کرد و از مردم نظر خواست تا مشکلات خود را اعلام کنند به طوریکه با تک تک اهالی چهره به چره برخورد داشته‌ایم و در این بین گروهی را متشکل از ۱۵۰ نفر را به عنوان همکار شناسایی کرده‌ایم که دائما پیگیر وضعیت محله هستند.
۶ برنامه کلی برای بازآفرینی محله موسک مریوان تدوین شده است
عبدالکریمی در ادامه گفت: هم اکنون در محله موسک طبق استانداردهای شهری فضای سبز وجود ندار، زیرساخت‌های آموزشی به شدت کمبود دارد اما چیزی که مردم محله به ما اعلام نیاز کرده‌اند مرحله اول نیازمندی خود را آب و فاضلاب و پس از آن نامگذاری معابر را به مطرح کرده‌اند.
به عبارتی این نیازها مسائلی است که من مشاور یا تسهیلگر نتوانم این موارد را برای برنامه ریزی و اجرا ببینم و به همین علت انتظار می‌رود که قبل از اینکه طرحی اجرا شود ابتدا با جلب مشارکت مردم نیازهای آنان را احصا کرد که به همین خاطر دفاتر تسهیلگری در کشور تاسیس شده است.
دفتر تسهیلگری موسک همزمان با بسیاری از دفاتر از تیر سال ۱۳۹۷ فعالیت خود را آغاز کرده‌اند و از ابتدای فعالیت این دفاتر بحث شناخت جوامع محلی انجام گرفته و هم اکنون روند طرح شروع و گروه سازی جوامع انجام شده و معتمدان محلی و کسانی که علاقه‌مند هستند محله آنان بهتر شود و یا کسانی که می‌خواهند کار یا فعالیتی انجام دهند شناسایی شده است.
برای محله موسک نیز دفتر تسهیلگری همزمان با سراسر کشور از تیرماه سال ۹۸ فعالیت خود را آغاز کرده و تا کنون با همکاری و نظر خواهی از مردم محلی ۶ پلان اصلی و ۲۵ پلان جز تدوین شده است که این برنامه‌ها بر اساس نیاز و ضریب تکرار و بیشترین فرآوانی به عنوان اصلی ترین نیازهای محله موسک انتخاب شده اند.
این پلان‌ها به ترتیب اولویت‌ها شامل مشکل آب و فاضلاب، مدارس ابتدایی و راهنمایی، ایجاد مرکز بهداشت، جمع آوری زباله و آسفالت ریزی و پله گذاری معابر است.
اولویت اول مشکل آب و فاضلاب محله است به طوریکه هم اکنون محله به امکانات و زیرساخت‌های آب و فاضلاب دسترسی دارد اما محله به صورتی است که چون مردم خودشان بدون مجوز شهرداری ساخت و سازهای خود را انجام داده اند به صورت غیراصولی آب و فاضلاب مردم تهیه شده است که در خیلی از نقاط مشکلات آبگرفتگی و کیفیت آب و افت فشار دارند.
اولویت دوم و سوم مدارس ابتدایی و راهنمایی است که در این محله از نظر مدارس ابتدایی و راهنمایی به شدت کمبود داریم به طوریکه برای جمعیت ۱۱ هزار نفری با بیش از چهار هزار دانش آموز این محله تنها ۲ مدرسه ۲ شیفته شامل یک مدرسه ابتدایی و یک مدرسه راهنمایی دوره اول در آن فعال است.
مدرسه ابتدایی شهید بهنام جو حدود یک هزار و ۲۰۰ دانش آموز و مدرسه راهنمایی حدود ۵۵۰ دانش آموز را در ۲ شیفت (یک شیف دخترانه و یک شیف پسرانه) در خود جای داده و تراکم این مدارس نیز با توجه مساحت مدرسه بسیار بالاست.
در خصوص مدرسه راهنمایی نیز که دانش آموزان آن در سن بلوغ قرار دارند به نوعی تداخل این دانش آموزان می‌تواند مشکل زا باشد و با توجه به کمبود امکانات و زیرساخت‌ها یک شیف دخترانه و شیف مقابل نیز پسرانه است که اهالی محله نیز از این مساله ناراحت و ناراضی هستند اما با توجه مشکلی که هست هیچ امکانی برای جابجایی دانش‌آموزان دختر و پسر در مدارس جداگانه وجود ندارد.
اولویت چهارم مرکز بهداشت احصا شده در پلان‌های بازآفرینی شهری این محله است که الان برای محله موسک که جمعت ۱۱ هزار نفری دارد پایگاه سلامت آن یک خانه استیجاری است ۱۰۰ متری در طبقه دوم فاقد هر گونه امکانات بوده که به همین منظور مردم محلی پایگاه سلامت را جزء نیازهای اصلی خود اعلام کرده‌اند.
این مساله از نیازهای اصلی محله بوده و در اطراف این محله نزدیکترین پایگاه سلامت یا مرکز درمانی بیمارستان شهرستان است و کسی که بخواهد روند درمانی را طی کند باید به جای رفتن به پایگاه سلامت به بیمارستان مراجعه کند که این مساله به عنوان یکی از آسیب‌های محله شناسایی شده است.
در این راستا ایجاد یک پایگاه سلامت با توجه به اینکه موسک از سه بخش شامل موسک قدیم (روستا)، اردوان و ژیار موسک است و با توجه به تقسیم بندی محلات جامع شهری محلات ۱۷ و ۱۸ شهری می‌تواند جوابگوی نیازهای شهری باشد.
اولویت پنجم که می‌توان آن را به تمامی شهر مریوان تعمیم داد جمع‌آوری زباله است که اولا زباله‌ها در این شهر تفکیک از مبدا ندارد و دوم در مقابل درها گذاشته نمی‌شود به طوریکه سطل‌های زباله در این شهر بسیار کمتر است و مردم بالاجبار کیسه زباله‌ها را در کنار خیابان‌های اصلی می‌گذارند.
اولویت ششم احصا شده نیز شامل اجرای آسفالت و در قسمت‌های شیب دار پله گذاری معابر است که برای آسفالت هم اکنون حدود ۴۹۰ معبر ۶ متری تا خیابان یک هزار و ۵۰۰ متری شناسایی شده که تنها ۱۲ درصد آن آسفالت بوده و بقیه آن نیز آسفالت بی کیفیت، شن ریزی یا بتن‌ریزی شده توسط خود اهالی است.
سال ۹۸ ستاد بازآفرینی ۲۵۰ تن قیر برای این مساله برای یک‌سری از محلات و کوچه‌های تمامی مناطق حاشیه و بافت کارآمد شهر اختصاص داده که ۱۳ هزار متر آسفالت شد اما چون اختصاصی برای محله موسک استفاده نشد تنها ۱۰۰ تن آن در این محله استفاده شد.
پله گذاری نیز به عنوان دومین قسمت اولویت ششم است که با توجه به شیب تند و زیاد برخی مناطق این محله (بالاتر از ۳۰ درصد) است که روش پله گذاری انتخاب شده که امسال در این محله ۲ مورد از کوچه‌ها توسط اداره راه و شهرسازی پله گذاری شده و مقرر شده و ۶ کوچه دیگر نیز تا پایان سال مالی (تیر۱۳۹۹) پله گذاری می‌شود.
همچنین به بن بست رسیدن نامگذاری معابر از دیگر طرح‌های موضوعی این محله است که این مساله یکی از نیازها و خواست اصلی مردم محله بوده و به لحاظ هزینه واقعا ناچیز است اما سر نامگذاری اسامی محلی و ملی بودن اولویت همچنان راکد بوده و انتظار می‌رود که مدیریت شهری باهمکاری دستگاه های متولی این مساله را هرچه زودتر برطرف کند؛ البته ناگفته نماند که اسامی معابر نیز در ستاد نامگذاری شهر مطرح و به تایید رسیده اما به مرحله عملیاتی نرسیده است.
چهار طرح بازآفرینی در مریوان درحال اجراست
محمدصدیق ثابتی، رئیس اداره راه و شهرسازی مریوان در خصوص طرح‌های بازآفرینی درحال اجرای شهر مریوان اظهار کرد: وزارت راه و شهرسازی نیز در این راستا اولویت اصلی خود را بحث معابر شیب دار و پله گذاری و پس از آن بحث فاضلاب را در دستور کار خود قرار داده‌اند و در حال حاضر یک مدرسه ۹ کلاسه در محله داسیران دست ساخت دارد و پیشتر در محله تفینی ها مدرسه ای ۹ کلاسه را با ۲۵ میلیارد ریال اعتبار تحویل اداره اموزش و پرورش داده است.
هم اکنون نیز در این شهرستان چهارطرح بازآفرینی شامل مدرسه ۹ کلاسه شهید کیوان نصیری با ۳۵ میلیارد ریال اعتبار در محله داسیران، دیوار بتنی حایل محله تفینی‌ها با ۱۴ میلیارد ریال، مرحله دوم پارک شنه با ۱۵ میلیارد ریال اعتبار، و پله گذاری و سنگ فرش معار شیب دار با ۱۴ میلیارد ریال اعتبار را در دست اجرا دارد.
مدیریت شهری برنامه منسجمی برای رفع معضلات بافت‌های ناکارآمد ندارد
آرتیکاس اقبال، فرماندار مریوان در خصوص برنامه‌ریزی برای رفع مشکلات حاشیه‌نشینی در این شهر یادآور شد: رفع مشکلات بافت ناکارآمد بر عهده شهرداری‌ها است اما نه تنها در این شهر بلکه خیلی نقاط دیگر شهرداری‌ها به دلیل مسائل و مشکلاتی که دارند هیچ طرح و برنامه‌ای برای صلاح این مناطق ندارند و به همین دلیل وزارت راه و شهرسازی به نمایندگی از دولت به صورت مستقیم به این مساله ورود کرده و در حال حاضر کارگروه‌های مختلفی برای بحث بازآفرینی شهری در شهرها و شهرستان‌ها تشکیل می‌شود با مسئولیت فرماندار برای هماهنگی ارائه خدمات دستگاه‌های اجرایی انجام می‌شود.
اگر چنانچه شهرداری‌ها طرح و برنامه‌ای نداشته باشند حداکثر کاری که راه و شهرسازی می‌تواند، انجام دهد اینکه به لحاط فضای کالبدی مقداری اصلاحات را در این نقاط انجام دهد اما نگهداری و مدیریت و بهره برداری مناسب را باید شهرداری‌ها انجام دهند چراکه اقداماتی که کالبدی انجام می‌شود به تنهایی پاسخگوی نیاز این مناطق نیست.