صنایع‌دستی، صنعتی اشتغالزا و درآمد آفرین است و از گذشته‌های دور در جای جای کشور به تناسب محیط و شرایط صنایع‌دستی متنوعی توسط زنان و مردان هنرمند هرخطه تولید و ممر درآمد و مشخصه‌ای برای آن منطقه به شمار می‌آمد، اما امروزه هرکدام از هنرمندان این صنایع با مشکلات و بی‌مهری‌هایی دست و پنجه نرم می‌کنند.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، به بهانه روز جهانی صنایع‌دستی با جمعی از هنرمندان صنایع‌دستی آذربایجان غربی درباره مشکلات این هنر به گفت و گو نشسته‌ایم تا شاید بتواند بخشی از مشکلات احصا شود.  

صنایع‌دستی جایگاه واقعی خود را در کشور پیدا نکرده است

رضا موسوی، منبت کار و پیکره تراش از هنرمندان فعال در ارومیه افزود: بیش از ۴۴ سال از شروع فعالیت حرفه‌ای‌اش در این شاخه صنایع‌دستی می‌گذرد، علاقه زیادی به این صنعت دارد و در هر دوره بیش از ۱۰ تا ۱۵ هنرجو در کلاس‌های وی شرکت کرده و به هنرمندان زبده‌ای تبدیل شده‌اند.  

وی نبود محلی دائمی برای عرضه هنرهای هنرمندان و صنعتگران را مشکل عمده هنرمندان حوزه صنایع‌دستی عنوان کرد و گفت: خانه هنرهای سنتی را که سالیان پیش برای هنرمندان و صنعتگران تعیین کرده بودند، منحل کردند.  

موسوی اظهار کرد: حرفه اصلی‌اش کار منبت و پیکره تراشی است، هنر و صنایع‌دستی جایگاه خود را پیدا نکرده و در حال حاضر درآمد آنچنانی از طریق هنر کسب نمی‌شود؛ و رفع این مشکل برای هنرمندانی که تنها محل درآمدشان است با معرفی و توجه بیشتر و به تبع آن عرضه محصولات متنوع حل می‌شود.  

وی ادامه داد: بارها اتفاق افتاده که در نمایشگاه‌های مختلف، مردم از خوراکی‌های غرفه کناری استقبال کردند اما قدر و جایگاه هنرهایی چون منبت و چوب فقط به یک نگاه گذرا ختم شده است.  

این هنرمند منبت کار از نبود بیمه و عدم حمایت گله‌مند بود و از مسئولان خواست تا با برگزاری بیشتر نمایشگاه‌ها در داخل و معرفی به نمایشگاه‌های خارج از کشوردست هنرمندان را بیشتر بفشارند تا علاوه بر معرفی هنرها زمینه ارزآوری نیز فراهم شود.  

مردم دیگر علاقه‌ای به صنایع‌دستی ندارند

یک بانوی هنرمند رشته چرم‌دوزی اهل ارومیه نیز از گرانی مواد اولیه گلایه کرد و گفت: هر روز که می‌گذرد قیمت مواد اولیه گرانتر می‌شود و هنرمندانی مثل من که مغازه و مکان ثابتی برای عرضه محصولاتم ندارم با این اوضاع گرانی کرایه مغازه، افزایش قیمت مواد اولیه و به تبع آن افزایش قیمت صنایع‌دستی نیز بر کسادی بازارعلاقه‌مندان صنایع‌دستی دامن می‌زند.  

وی افزود: بیش از ۱۰ سال است که چرم‌دوزی می‌کند و هنرجوهای زیادی نیز از آموزش‌های وی استفاده کردند، اگرچه میراث فرهنگی نمایشگاه‌های فصلی برگزار می‌کند اما نبود محل دائمی برای اینکه علاقه‌مندان در فصول مختلف بتوانند برای خرید در شهر مراجعه کنند مشکلات هنرمندان و صنعتگران را دو چندان می‌کند چون بازار فروشی وجود ندارد.  

این بانوی هنرمند ادامه داد: مردم دیگر علاقه‌ای به صنایع‌دستی ندارند و کالاهای چینی و ارزان را به هنر دست هنرمند ترجیح می‌دهند.  

گرانی‌ها به کسادی بازار صنایع‌دستی دامن می‌زند

یک هنرمند صنعت چوب در ارومیه نیز هزینه‌های بالای تولید در صنایع‌دستی به ویژه در صنایع‌دستی چوبی را از مهم‌ترین مشکلات این بخش دانست و افزود: گرانی مواد اولیه و بالا بودن دستمزد کارگر منجر به افزایش قیمت تمام شده صنایع‌دستی می‌شود که این امر هم به خودی خود بازارهای فروش را تحت تاثیر قرار می‌دهد.  

وی ادامه داد: فرهنگ استفاده از صنایع‌دستی در کشور نهادینه نشده و تمایل به خرید کالاهای بی‌کیفیت چینی به دلیل ارزانی قیمت آن، رونق بازار صنایع و هنرهای دستی را می‌کاهد.  

۴ هزار هنرمند و صنعتگر در آذربایجان غربی فعالیت دارند

افسانه رنجبر، معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی آذربایجان غربی گفت: صنایع‌دستی آذربایجان غربی ظرفیت بالایی برای توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال دارد، هنرمندان بسیاری در رشته‌های چوب، شیشه، گلیم در استان فعال هستند که بیشترین فعالیت مربوط به صنعت چوب است.  

وی ادامه داد: بیشترین فعالان صنایع‌دستی استان در ارومیه مشغولند و ۷۰ درصد از فعالان صنایع‌دستی استان را بانوان تشکیل می‌دهند، ۴ هزار مجوز فعالیت و پروانه صنایع‌دستی به هنرمندان و صنعتگران در رشته‌های مختلف در استان صادر شده است.  

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی آذربایجان غربی افزود: مشکل عمده صنایع‌دستی استان مسأله فروش است که اغلب ناشی از عدم معرفی کافی صنایع‌دستی و هنرهای فعالان این عرصه است.  

وی ادامه داد: لازمه رونق صنایع‌دستی و هنرهای مختلف خلق شده در این حوزه، معرفی و شناساندن آن به جامعه است تا مردم در درجه اول انتخاب هدایا به‌جای خرید وسایل چینی به سمت خرید صنایع‌دستی رو بیاورند.  

رنجبر برگزاری نمایشگاه‌های فصلی و دائمی را بخشی از حمایت‌های اداره کل برای رونق کسب و کار هنرمندان و صنعتگران حوزه صنایع‌دستی استان عنوان کرد و گفت: معرفی هنرها و ارائه تسهیلات نیز از دیگر اقداماتی است که در حد توان برای حمایت از هنرمندان استان انجام می‌شود.  

ایران با پهنه گستره خود به تنوع صنایع‌دستی زبانزد است اما هنرمندان رشته‌های مختلف، مزد هنر خود را نمی‌چشند، برگزاری سالانه نمایشگاه‌ها گویا جوابگوی معرفی اثرها نیست و درد و دل و گلایه این هنرمندان از مشکل فروش و نبود بازاریابی مناسب و تبلیغات گواه تلخی موضوع است.  

هنرهایی که با عرق جبین و سوی چشم درآمیخته و تبدیل به گوهری زیبا می‌شوند اما جایگاه و ارزش این گوهرهای درامیخته با روح و جان هنرمندان آنگونه که باید شناخته نشده است، مشکلی که هر ساله تاب و توان را از صنعتگران و هنرمندان صنایع‌دستی ذره ذره می‌ستاند.