به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، محمدجواد ظریف شامگاه شنبه ۲۵ خرداد ماه در یک گفت وگوی زنده اینستاگرامی در پاسخ به این پرسش که راهکار شما برای مقابله با فشارهای خارجی چیست؟ افزود: من سیاست مدار نیستم من یک کارگزار دیپلماسی هستم، به غیر از این هیچ کاری در زندگیم نکردم یا درس دادم یا کار دیپلماتیک کردم.
وی اظهار داشت: سیاستی که ما در ابتدای دولت یازدهم و دوازدهم انتخاب کردیم این بود که تلاش کردیم با دنیا تعامل کنیم معتقدم این سیاست، سیاست کاملا درستی است البته این سیاست هم مخالفانی در داخل و در دنیا داشت. اسراییل و آمریکا در طول ۴۰ سال گذشته خیلی تلاش کردند مخصوصا در طول دوران برجسته شدن پرونده هسته ای ایران که از ایران تهدید امنیتی بسازند.
ظریف خاطرنشان کرد: اصطلاحی در روابط بین المللی داریم که اگر با کشوری رابطه خوبی ندارید آن را برای همه دنیا مشکل کنید و به همه دنیا بگویید این کشور برای شما مشکل امنیتی دارد، موضوع هسته ای ما توانست برای اسراییل شرایطی را درست بکند که به دنیا بگوید ایران تهدید امنیتی است.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: برخی ها خیال می کنند من اهداف کارم را در طول کار عوض کردم. اگر به سخنرانی اول من در مجلس زمانی که می خواستم رای اعتماد بگیرم گوش بکنید گفتم بالاترین هدف ما پایان دادن به امنیتی سازی به ایران است. فکر می کنم یکی از بالاترین هدف های رژیم صهیونیستی و آمریکای ترامپ این است که امنیتی سازی ایران را مجددا بازسازی کنند و به خاطر این است که ما با مشکلات رو به رو هستیم و آن ها هم حداکثر توان خود را به کار بردند.
وی با بیان اینکه هیچ کشوری بدون مشکل نیست، گفت: کشورهای دیگر هم مشکل دارند البته این توجیه نیست برای اینکه که ما نباید بهتر تعامل بکنیم. اشتباهاتی کردیم نباید این اشتباهات را می کردیم این واقعیت وجود دارد. بالاخره کشوری که در حال برآمدن است کشوری که در حال شدن است کشوری که نقش دارد با موانعی هم رو به رو است.
ظریف افزود: می بینید که با چین هم چنین رفتاری دارند. در گذشته خود آمریکا در ابتدای کارش وقتی که می خواست یک قدرت بشود حتما با آن مبارزه شد از بیرون و از داخل به آن حمله شد اشکالات متعددی داشتند من نمی خواهم وارد سوابق تاریخی بشوم اما رسم تاریخ رسم بزرگی است که بالاخره چنین اتفاقاتی می افتد.
وی تاکید کرد: این به این معنا نیست که این توجیه می کند ما اشتباهات و کم کارهایی کردیم. برخی دعواهای داخلی باعث شده است نتوانیم از شرایط خود بهترین استفاده را بکنیم.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره فعالیت خود در آینده تصریح کرد: تصمیم گرفتم همین کاری که خودم بلد هستم را انجام بدهم. هر انسانی نظر دارد. حتما از مزه قورمه سبزی تا نحوه اداره اقتصاد کشور نظر دارد، ولی نه من آشپز خوبی هستم و نه اقتصاددان.
ظریف گفت: من واقعا یک حوزه ای را نسبتا بلد هستم و آن حوزه دیپلماسی است و در سایر حوزه ها مثل یک شهروند نظر دارم و نظرم را بخواهم به عنوان یک شهروند بیان می کنم. در عین حال چون در کابینه مسوولیت مشترک هست و همه ما مسوول همه تصمیمات هستیم و یا در شورای عالی امنیت به عنوان یک عضو مسوولیتی دارم دیدگاه خودم را مطرح می کنم ولی دیدگاه من کارشناسی نیست دیدگاه تخصصی نیست.
رییس دستگاه دیپلماسی یادآور شد: دیدگاه تخصصی را متخصصین و مسوولین مربوطه دارند. من در حوزه ای که خودم تخصص دارم احساس می کنم که می توانم با مردم صحبت می کنم حوزه های دیگر تخصص من نیست و وارد به حوزه های دیگر نمیشوم
وزیر امور خارجه در پاسخ به این سئوال که احساس شما بعد از شنیدن خبر خودکشی فردی به خاطر فقر چیست، گفت: چنین خبری هر انسانی را به هم می ریزد اما به عنوان وزیر اولین فکری که می کنم این است که تو کجا کم کاری کرده ای و وظیفه‌ات را درست انجام نداده‌ای که نتوانستی در حد توان خودت معیشت مردم را بهبود ببخشی و موانع را برداری و کاری کنی که وضعیت مردم بهتر شود.
وی به پایین بودن حقوق و امکانات وزارت خارجه در مقابل وزارت خارجه کشورهای دیگر اشاره کرد و گفت: همکاران من حقوق‌هایشان خیلی کم است اما من به آنها می گویم که حقوقی که شما می‌گیرید هر یک ریال و یک دلار آن برای کسانی که خارج از ایران هستند، از جیب آن کارتن خوابی آمده که به نان شب هم محتاج است و ما نباید وظیفه خودمان را فراموش کنیم و ما آمده‌ایم برای اینها کار کنیم و باری از روی دوش مردم برداریم و کمکی به بهبود معیشت آنها کنیم.
وزیر امور خارجه عضویت خود در دولت را یادآور شد و افزود: به عنوان عضو دولت باید عرض کنم که همکاران من در دولت آنچه که در توان داشتند در شرایط نامساعدی انجام دادند. تخصص ندارم خیلی واردش شوم اما همه ما دلمان می سوزد وقتی که برادران و خواهران ما در خوزستان در یک روستا از امکانات کافی برخوردار نیستند اما فراموش نکنیم که در دولت یازدهم و دوازدهم بسیاری از روستاها از نعمت گاز و آب لوله کشی سالم برخوردار شدند.
ظریف خواستار مقایسه آماری تعداد روستاهایی که در ابتدای دولت تدبیر وامید آب و گاز داشتند با الان شد و افزود: الان را با چند سال قبل مقایسه کنیم؛ تقریبا جایی از کشور نیست که دسترسی به اینترنت نداشته باشد و مردم می‌توانند با این شرایط کرونا از خانه خودشان اکثر کارها را از طریق اینترنت انجام دهند.
وی افزود: امکانات زیادی به وجود آمده است البته کمبودهایی هست که باید رفع شود و به عنوان یک عضو دولت باید عرض کنم هر کاری که می توانستیم برای مردم انجام داده ایم.
رییس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این سئوال که شما برای بهتر شدن وضعیت اینترنت گوشی موبایلتان به خودتان زحمت دادید و یک طبقه پایین آمدید و رفتید به حیاط. آیا از نظر سیاسی ممکن است به خاطر وضعیت و مسائل کشور جایتان را مقداری تغییر دهید، گفت: بله می توانم به دانشگاه بروم و دانشگاه جای خیلی خوبی است. اخیرا هم دانشیاری‌ام را گرفتم لذا خیلی خوشحالم و آنجا می‌روم.
وزیر امور خارجه ادامه داد: به خاطر مردم حاضرم بر همان عهدی که روز اول با مردم بستم که آمدیم قربانی و فدای مردم شویم به این عهد عمل کنم.
ظریف با خواندن این قسمت از خطبه متقین امام علی درباره اینکه «من خودم را بهتر از دیگران می شناسم»، گفت: از مولانا هم یاد گرفتم که هر کسی را بهر کاری ساختند؛ کاری که من بلدم همین کاری است که الان در خدمت شما دارم انجام می دهم لذا اگر بخواهم به مردم خدمت کنم باید در همین حوزه ای خدمت کنم که کار و راه و روشش را بلدم و ۴۰ سال تجربه‌اش را دارم.
وی با بیان اینکه تا وقتی هم که از من خواستند در این مسئولیت بوده‌ام و حتی در دولتی که با دیدگاه‌هایش موافقت نداشتم تا زمانی که عذر من را نخواستند من به مسئولیتم عمل کردم، گفت: در این دولت هم علیرغم اینکه علاقه‌ای به قبول مسئولیت نداشتم ولی با توجه به اینکه از من خواستند، این مسئولیت را انجام دادم.
رییس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: به جز بساز بفروشی اینهایی که فکر می کنم بلد باشم یکی درس دادن و دیگری دیپلماسی است و این کاری است که انجام می دهم البته خیلی ها با این دو مخالف هستند هم با اولی و هم دومی.
ظریف در پاسخ به این پرسش که چه اتفاقی باید بیافتد که محمد جواد ظریف حاضر شود کاندیدای ریاست جمهوری ۱۴۰۰ شود، نیز گفت: با کمال صداقت عرض می کنم که اصلا من خودم را دارای صلاحیت برای چنین مسئولیتی نمی‌دانم. همین کاری که می کنم را اگر دوستان اجازه بدهند انجام دهم حالا محضر که نبردند ما را که ما تعهد محضری دهیم که اجازه دهند ما کار روابط خارجی را انجام دهیم اما باز هم عرض می کنم من فقط این یک کار را بلدم اگر این کار را هم اجازه ندهند انجام دهم در در دانشگاه درس می‌دهم.
وی در پاسخ به پرسش دیگری درباره اصل ۱۵۴ قانون اساسی که بر اساس آن جمهوری اسلامی در عین خودداری از هر گونه دخالت در امور داخلی ملت‌های دیگر از مبارزه حق‌طلبانه مستضعفین در برابر مستکبرین در هر نقطه از جهان حمایت می کند، و اینکه این ایدئولوژی و منافع ملی را چطور پیوند می دهید و تنظیم کننده این پیوند چیست، نیز گفت: تنظیم کننده یعنی مسئول عالی روابط خارجی کشور در قانون اساسی کاملا مشخص است و آن مقام معظم رهبری است و درستش هم در سیاست این است که یک نفر مسئول نهایی تصمیم گیری باشد.
وزیر امور خارجه به توصیه خود به شاگردانش در کلاس‌های درس وزارت خارجه اشاره کرد و گفت: همیشه به شاگردانم عرض می کنم که ما به عنوان کارشناس روابط بین الملل دو وظیفه داریم. یکی وظیفه تحلیل که باید بدون اینکه نگران خودسانسوری باشیم حرفمان را بزنیم و نظرمان را بگوییم حتی اگر اعتقاد داشته باشیم نظر ما ۱۸۰ درجه مخالف نظر مقامات عالی کشور است.
رییس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: اما یک وظیفه دیگر هم داریم و آن به عنوان مجری است و شما در کشور نمی توانید دو سیاست خارجی داشته باشید نمی توانید هر روز یک سیاست خارجی داشته باشید شما وظیفه تان این است که در اجرا سیاست کشور را اجرا کنید لذا مشخص است که طبق قانون اساسی، سیاست در کشور توسط سیاست‌های کلی نظام و توسط رهبری تنظیم می شود.
وی در عین حال تصریح کرد: من به عنوان کارشناس یا به عنوان وزیر خارجه یا به عنوان استاد دانشگاه یا به عنوان یک شهروند وظیفه دارم اگر چیزی به عقلم رسید خدمت ایشان گزارش دهم و وظیفه دارم که این گزارش را صریح و صادقانه دهم.
وزیر خارجه با بیان اینکه حرف‌هایش را صادقانه در جلسات شورای عالی امنیت ملی مطرح می‌کند حتی اگر مورد قبول بقیه اعضا نباشد، افزود: اما در مقام اجرا ما باید یک سیاست را اجرا کنیم.
ظریف در بخش دیگری از این گفت و گو با بیان اینکه همه کشورها دارای منافع غیرمادی و معنایی هستند، تصریح کرد: خیلی از کشورها اعتقاد دارند که این منافع معنایی است که آنها را قدرتمند می کند و به آنها قدرت معنایی می دهد.
وی به یک بحث قدیمی بین او و هنری کسینجر دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی اشاره کرد و گفت: آقای کسینجر یک بار گفت شما در ایران چه زمانی می خواهید تبدیل به یک دولت دارای منافع غیرایدئولوژیک شوید و من جواب دادم هر وقت شما این تصمیم را گرفتید.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: دولت‌ها ممکن است وقتی راجع به همدیگر صحبت می‌کنند یکدیگر را متهم به این کنند که این کشور منافع آرمانی دارد و منافع ملی را به خاطر منافع آرمانی زیرسئوال می‌برد و به قول آقای کسینجر تصمیم نگرفته انقلاب باشد یا دولت؛ تصمیم نگرفته که یک آرمان باشد یا دولت اما خوب شما از آقای کسینجر بپرسید که آیا ایالات متحده تصمیم گرفته که یک آرمان باشد یا یک دولت.
ظریف گفت: کسینجر حتما نمی تواند به شما جواب دهد لذا این حرف‌هایی که خیلی رایج شده و در سایت‌ها از قول این و آن چیزهایی را می‌نویسند را دوستان با نمک میل کنند و همین‌طوری خام خام استفاده نکنند زیرا واقعیت امر این است که همه دولت‌ها منافع آرمانی دارند و منافع آرمانیشان را در راستای منافع ملی شان و منافع ملی شان را در راستای منافع آرمانی شان تعریف می‌کنند و بر اساس آن عمل می‌کنند.
وی با بیان اینکه ممکن است شما منافع آرمانی تان را غلط تعریف کنید یا در اجرای منافع آرمانی یا در اجرای اهداف آرمانی، واقعیت‌ها را در نظر نگیرید، گفت: در این صورت شما خطا می کنید اما به این معنا نیست که باید منافع آرمانی و آرمان‌ها را کنار گذاشت؛ بدون آرمان شما نمی‌توانید در صحنه بین‌المللی مخصوصا در شرایط کنونی حضور داشته باشید.
ظریف با بیان اینکه امروز شرایط بین‌المللی شرایط گذار است، گفت: از سال ۱۹۹۰ که شروع فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را داشتیم هنوز یک نظام جدید جهانی را تجربه نکرده‌ایم. بوش پدر یک روز گفت نظم نوین جهانی اما به زودی فهمید که اشتباه کرده است.
وزیر امور خارجه به تلاش تمامی رییسان جمهوری بعدی آمریکا از بیل کلینتون تا بوش پسر و باراک اوباما برای حفظ وضعیت ابرقدرتی آمریکا اشاره کرد و گفت: همه رییسان جمهوری آمریکا تلاش کردند که این وضعیت موقتی را که آمریکا قدرت برتر است را دائمی کنند و هر کدام به روشی تلاش کردند این کار را بکنند اما واقعیت این است که دیگر دنیا فقط غرب نیست و همه چیز در غرب تصمیم‌گیری نمی‌شود و در غرب اتفاق نمی‌افتد.
ظریف با بیان اینکه دنیا در حال عبور و شدن و تغییر است، خاطرنشان کرد: وقتی شما در حال تغییر باشید، اشتباهات هزینه بالایی دارد، محاسبه و درک هم خیلی مهم است. وقتی من اینجا نشسته‌ام نیازی به محاسبه ندارم اما اگر بخواهم به خیابان دیگری بروم باید ببینم کدام خیابان خلوت و کدام شلوغ است باید همه را محاسبه کنم و اگر در حال حرکت محاسبه غلطی داشته باشم ممکن است به مقصد نرسم یا تصادف کنم.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: در شرایط شدن و گذار در جهان پساغربی، اشکال محاسباتی می تواند به نابودی منجر شود و این اشکال محاسباتی می‌تواند از خودکم بینی شروع و به خودبزرگ بینی ختم شود یعنی در این طیف از خودکم بینی تا خودبزرگ بینی ما می توانیم اشتباه کنیم.
رییس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه این معناش این نیست که شما باید آرمان‌هایت را کنار بگذاری و برای اینکه اشتباه نکنی باید روی همین تنه درخت بنشینی و تکان نخوری، تصریح کرد: شما باید حرکت کنید و در عین آرمان گرایی، واقع‌بین هم باشید و این چیزی است که به ما امکان می دهد که در شرایط کنونی بتوانیم حیات جدی داشته باشیم.
- شانس انتخاب مجدد ترامپ بیش از ۵۰ درصد است
ظریف در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا ترامپ امکان پیروزی مجدد در انتخابات ریاست جمهوری را دارد، اظهار داشت: در علوم انسانی بزرگترین اشتباه پیش‌بینی است مخصوصاً در مسائل سیاسی و به ویژه در شرایط سیال و خطرناک. اما من می‌خواهم پیش‌بینی کنم که هنوز شانس انتخاب مجدد ترامپ بیش از ۵۰ درصد است.
وی با تاکید بر اینکه شانس پیروزی مجدد ترامپ نسبت به چهار، پنج ماه گذشته به صورت جدی کاهش پیدا کرده است، تصریح کرد: یک واقعیت در مورد ترامپ وجود دارد و اینکه او یک پایه رای ۳۵ درصدی در جامعه آمریکا دارد که هنوز تکان نخورده است و تا زمانی که این پایه رای ترامپ تکان نخورد، هنوز شانس انتخاب شدن مجدد او وجود دارد.
وزیر امور خارجه ادامه داد: البته ترامپ اشتباهات زیادی کرده است. او در سیاست خارجی تقریباً یک حوزه موفق نداشته است. در سیاست داخلی هم نحوه مقابله با کرونا، نحوه برخورد با ناآرامی‌های جدید، برخورد با مهاجرین و اقلیت‌ها را دیدید. همه اینها نقاط بسیار جدی در ضعف ترامپ است اما اگر شما به عنوان یک آدم واقع‌نگر به شرایط آمریکا نگاه کنید و وضعیت او را در پاییز امسال پیش‌بینی کنید، می‌بینید وضعیت ترامپ هنوز تغییر زیادی نکرده است.
- ترامپ تحلیل‌های غلطی درباره ایران دریافت کرد
ظریف در پاسخ به این سوال که ترامپ تا کی می‌خواهد به همین شیوه رفتاری نسبت به ایران ادامه دهد، خاطرنشان کرد: این سوال را باید از ترامپ بپرسید اما تحلیل من آن است که ترامپ خیال می‌کرد با فشار به ایران می‌تواند به اهدافش برسد. سیگنال‌های غلطی هم دریافت کرده از جمله اعتراضات دی ماه ۹۶. تحلیل‌های غلطی هم به او دادند.
وی افزود: یکی از دلایلی که ترامپ با این شرایط از برجام خارج شد و حتی روش داخلی برجام که ممکن بود به نفع آمریکا باشد - که امروز مجبور نباشد که بگوید عضو برجام هستند – به دلیل تحلیل‌های غلطی بود که به او دادند. ترامپ این روش را انتخاب کرد که انتخاب نکند.
این دیپلمات عالی‌رتبه با بیان اینکه بولتون به او گفته بود جمهوری اسلامی ظرف پنج، شش ماه ساقط می‌شود، ابراز داشت: این پیش‌بینی قطعی بود که بولتون به ترامپ داده بود. اگر باور نمی‌کنید مقاله‌ای که او نوشته و سخنرانی که او در جمع منافقین انجام داد، آنها را نگاه کنید. بولتون رسماً می‌گفت که بعد از خروج آمریکا از برجام جمهوری اسلامی دوام نمی‌آورد. بر همین اساس ترامپ تصمیم غلطی گرفت.
- سردار سلیمانی گرفتار شعار نبود
ظریف یادآور شد: بعد از آن هم به ترامپ تحلیل‌های غلطی را دادند و گفتند اگر سردار سلیمانی را به شهادت برسانی، پشت مقاومت را زمین زده‌اید در حالی که مقاومت با خون سردار سلیمانی تقویت شد. البته شهادت سردار سلیمانی خسارت عظیمی برای منطقه و جمهوری اسلامی بود که برادر من بود و من هفته‌ای یک بار با ایشان سه‌شنبه صبح‌ها جلسه داشتم که دلم خیلی برای آن جلسات و دیدارها تنگ شده است.
وی در بیان خاطراتی نگفته از سردار سلیمانی یادآور شد: من با سردار سلیمانی خاطرات زیادی دارم؛ هم از عقل و هم شجاعت ایشان و هم اینکه واقعاً حاضر بود، فکر کند. من از زمانی که درباره افغانستان در اجلاس بن مذاکره می‌کردم با سردار ارتباط داشتم تا زمانی که در دوره اول قبل از اشغال عراق، مسئولیت پیگیری وضعیت عراق را داشتم. واقعاً آدم عاقلی بود و گرفتار شعار نبود.
- ترامپ برای جبران اشتباهات گذشته، اشتباهات جدید مرتکب می‌شود
رییس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آمریکایی‌ها تا کی می‌خواهند حرف‌های پهلوی‌ستها و رجویست ها را باور کنند، بیان کرد: من فکر می‌کنم این مسئله تمام شده است. مدتی این گول را خوردند اما به این نتیجه رسیدند که اشتباه کردند. حالا در اینکه چگونه از اشتباه بیرون بیایند، ماندند. احساس می‌کنم ترامپ دروغ‌های بسیاری که به او می‌گفتند که جمهوری اسلامی آخر کارش است را باور نمی‌کند.
ظریف ادامه داد: در روزهای اول باور می‌کرد و نتیجه‌اش را دید اما الان باور نمی‌کند. رئیس‌جمهور کشوری که خود را ابرقدرت می‌داند ولی سیاست اشتباهی را دنبال کرده و آن را با اشتباهات دیگر ادامه داده است. وقیح‌ترین اشتباه آنها به شهادت رساندن سردار سلیمانی بود که وضعیت را تشدید کرده است.
وی با بیان اینکه ترامپ مانده و برای جبران اشتباهات گذشته، اشتباهات جدید مرتکب می‌شود، گفت: دولت آمریکا رژیمی است که پری روز قضات و کارمندان دیوان بین‌المللی کیفری را به تحریم تهدید کرد. اینها فقط اشتباهات خود را با اشتباهات دیگر جبران می‌کنند و این نشان‌دهنده آن است که فهمیدند اشتباه کرده‌اند ولی نمی‌دانند چگونه از اشتباه بیرون بیاید.
- در مشاورت شما نمی‌توانید مقلد باشید
این دیپلمات عالی‌رتبه درباره روابط خود با رهبر معظم انقلاب اظهار داشت: روزی در سال ۱۳۸۱ دعوت شدم که به دفتر آقا برسم. خدمت ایشان رفتم و ایشان گفتند که آقای دکتر خرازی شما را به عنوان سفیر سازمان ملل معرفی کرده و من هم موافق بودم اما می‌خواهم با تو مقداری صحبت کنم. ایشان گفتند در یک موضوع به‌خصوصی نظرت و مشخص است و می‌دانی که نظر من هم با این نظر متفاوت است.
ظریف افزود: گفتم بله می‌دانم اما من فکر می‌کنم به عنوان کارشناس، وظیفه‌ام آن است که نظر خود را بگویم ولی در نهایت شما مسئول تعیین سیاست خارجی هستید و حرف شما اجرا می‌شود ولی معتقدم وظیفه‌ام است و اگر این کارها را نکنم، انگار کم‌فروشی کرده‌ام. ایشان آن موقع به من فرمودند و بعد از آن هم چندین بار برای من ثابت کردند. ایشان گفتند اگر مطمئنی نظرت ۱۸۰ درجه مخالف نظر من هست، وظیفه‌ات است که نظرت را بگویی.
وی با تاکید بر اینکه در مشاورت شما نمی‌توانید مقلد باشید، تصریح کرد: ایرادی که ما در کشور داریم این است که برعکس عمل می‌کنیم. در مشورت مقلد هستیم یعنی حرفی را می‌زنیم که رئیس‌مان دوست دارد بشنود اما در عمل مجتهدیم یعنی رئیس‌مان تصمیمی را می‌گیرد اما بعد خودمان کار دیگری را انجام می‌دهیم. این سیاست سیاست غلطی است. می‌گویند بگو چشم اما کار خودت را انجام بده. اتفاقا نگو چشم ولی برو کاری که قرار است انجام دهی را انجام بده.
- طرفدار منافع ملی ایران هستم
وزیر امور خارجه در پاسخ به سوال دیگری درباره کینه برخی جریان‌های سیاسی به وی علیرغم بیانات رهبر انقلاب در فروردین ۹۴ در جمع مداحان درباره اعتماد به وزیر امور خارجه و تیم وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: البته احتمال زیادی هم دارد که ایراد از من باشد. اگر این همه آدم از دو جناح فهمیدند که من اشتباه می‌کنم، حتماً ایراد از من است. زمانی که مدرسه علوی می‌رفتم، علامه کرباسچیان که مدیر ما بود، شعری از سعدی خواند که همیشه آویزه گوشم بوده است.
ظریف ادامه داد: این شعر طور شروع شده یا به اتمام می‌رسد که به کوشش توان دجله را پیش بست، نشاید زبان بداندیش بست. بهتر است انسان آنچه که فکر می‌کند، درست است انجام دهد و نگران نباشد. مهم این است که شما کاری را برای خدا و مردم انجام دهید. ضمناً من ضد هیچ جا نیستم.
وی با تاکید بر اینکه من نه ضد آمریکا هستم و نه اروپا، ابراز داشت: من طرفدار منافع ملی ایران هستم. اگر منافع ملی ایران و مردم مستلزم این باشد که مذاکره بکنیم، مذاکره می‌کنم. در هیچ مذاکره‌ای شما نمی‌توانید به طرف مقابل‌تان اعتماد کنید. روابط بین‌الملل بر اساس بی‌اعتمادی است. برای همین است اگر قرار بود به کسی اعتماد کنیم، برجام ۱۵۰ صفحه نمی‌شد بلکه دو صفحه می‌شد که ما می‌گفتیم ما سلاح هسته‌ای نمی‌خواهیم و آنها هم می‌گفتند تحریم‌ها را برمی‌داریم.
- جنگ تشدید دیپلماسی است
این دیپلمات عالی‌رتبه با بیان اینکه در برجام، کلمه به کلمه را آوردیم چون اعتماد نداشتیم، عنوان کرد: با اعتماد در روابط بین‌الملل سازگاری ذهنی ندارم. با ضد این و آن بودن موافق نیستم. معتقدم منافع ملی را باید دنبال کنیم و اگر روزی این منافع ملی مستلزم آن است که مذاکره کنیم، این کار را انجام دهیم؛ البته بعد از اینکه همه مقام‌های کشور مذاکره را تایید کردند.
ظریف افزود: ممکن است من یک روز به یک تحلیل برسم و آن را ارائه دهم ولی تصمیمی که گرفته می‌شود موافق تحلیل من نباشد. خیلی وقت‌ها اینطور می‌شود اما وظیفه من این است که آن تصمیم را اجرا کنم. وظیفه ما پیشبرد منافع ملی است؛ نه اینکه کار دیگری انجام دهیم. ممکن است برای برخی از دوستان ما ضدیت با کشوری جزو منافع ملی باشد اما هدف هم منافع ملی و آرمان است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا بر اساس منافع ملی امکان است ظریف بگوید دیگر دیپلماسی جواب نمی‌دهد، یادآور شد: دیپلماسی همیشه باید وجود داشته باشد. دیپلماسی برخلاف بعضی‌ها که می‌گویند جنگ پایان دیپلماسی است، اتفاقاً جنگ تشدید دیپلماسی است. یک اهرم جدیدی اضافه شده برای اینکه دیپلماسی ادامه پیدا کند. هیچ وقت معتقد نیستم دیپلماسی باید پایان یابد.
- آمریکا دیوان بین‌المللی کیفری را تهدید کرد، دبیرخانه ترسید
وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه ممکن از زمانی نیاز باشد که شما از اهرم‌های دیگری هم استفاده کنید، بیان کرد: در دیپلماسی معمولاً از انواع اهرم‌ها استفاده می‌کنیم؛ اهرم افکارعمومی، اهرم ارزش‌ها، اهرم آرمان‌ها، اهرم قدرت ملی، اهرم قدرت اقتصادی، اهرم قدرت نظامی و اهرم انسجام داخلی. همه اینها اهرم‌ها و مولفه‌هایی هستند که به شما و دیپلماسی‌تان کمک می‌کند. ممکن است وزن یکی یک روز بیشتر از دیگری باشد و روز دیگر، وزن آن دیگری بیشتر از این وزن باشد.
ظریف با تاکید بر اینکه باید تعادلی در استفاده از این ابزارها داشته باشید، گفت: سرجمع استفاده از اهرم‌ها نباید مانع از عقب افتادن از منافع ملی باشد به جای پیش بردن آن.
وی درباره احتمال خروج از برجام و ان‌پی‌تی پس از گزارش دبیرخانه سازمان ملل درباره برجام هم اظهار داشت: متاسفانه آمریکایی‌ها دیوان بین‌المللی کیفری را تهدید کردند اما دبیرخانه سازمان ملل ترسید و گزارش مورد علاقه آمریکایی‌ها را صادر کرد. گزارش بی‌ارزشی است که بر مبنای واقعیت‌ها نیست.
- به سعود الفصیل گفتم ما گلایه‌های بیشتری از شما داریم
ظریف در بخش دیگری از صحبت های خود، در مورد ادعای ایرانی بودن موشک‌هایی که در حمله به تاسیسات نفتی آرامکو مورد استفاده قرار گرفت، اظهار داشت: این صحبت‌ها، بی‌پایه و اساس است و متاسفانه دبیرخانه سازمان ملل هم نشان داد از تهدیدهای آمریکا تاثیر می‌پذیرد. منطقه شرایط ویژه و وخیمی دارد، عاقلانه آن است که کشورهای منطقه به جای آنکه زندانی گذشته باشند، درباره آینده با یکدیگر گفت‌وگو کنند.
وی ادامه داد: سال اولی که وزیر شده بودم، به سعود الفصیل وزیر خارجه مرحوم سعودی گفتم آیا می‌خواهید درباره گذشته با یکدیگر درددل کنیم. آیا شما می‌خواهید از ما گلایه کنید. خیال‌تان راحت باشد چراکه ما گلایه‌های بیشتری از شما داریم اما می‌توانیم درباره آینده صحبت کنیم. درباره آینده خیلی حرف داریم که به یکدیگر بگوییم.
این دیپلمات عالی‌رتبه با بیان اینکه آن روز ما در یمن جنگ نداشتیم، خیلی از کارهای دیگر هم می‌شد انجام داد و بسیاری از اتفاقات هم رخ نداده بود، خاطرنشان کرد: من فکر می‌کنم اگر کشورهای منطقه متوجه شوند که آمریکایی‌ها پای آنها نمی‌ایستند و فقط به دنبال دوشیدن آنها هستند، امکان رسیدن به یک راه حل و یک توافق در منطقه وجود دارد. پیشنهاد ما به کشورهای منطقه نیز همین است.
- انتخاب ایران عاقلانه، عزتمندانه و مقتدرانه خواهد بود
ظریف ادامه داد: هدف آمریکا در منطقه همان هدف اسرائیلی‌ها است که امنیتی‌سازی ایران است. برای عربستان، امارت و دیگران هم دل‌شان نسوخته بلکه آنها به دنبال سیاستی هستند که هیچ چیز دیگری برای ما ندارد.
وی درباره احتمال ارسال پرونده ایران به شورای امنیت از طریق شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ابراز داشت: ما اعلام کردیم اگر این اقدامات را بخواهند انجام دهند، جمهوری اسلامی ایران انتخاب‌های زیادی دارد که برجام و ان‌پی‌تی جزو این انتخاب‌ها هستند. ما براساس آخرین وضعیت خودمان و منافع ملی تصمیم می‌گیریم و حتما تصمیم عاقلانه، عزتمندانه و مقتدرانه‌ای خواهیم گرفت.