به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، سازمان جهانی بهداشت ۱۷ خرداد ماه توصیه قبلی خود درباره استفاده از ماسک را تغییر داد و تاکید کرد که مردم برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا باید در اماکن عمومی هم از ماسک استفاده کنند.
«تدروس آدهانوم»، دبیرکل سازمان جهانی بهداشت گفت: مردم در مکان‌های عمومی مانند وسایل حمل و نقل عمومی یا فروشگاه‌ها که امکان حفظ فاصله اجتماعی وجود ندارد و نیز افراد بالای ۶۰ سال یا دچار بیماری‌های خاص باید حتما از ماسک استفاده کنند.
سازمان جهانی بهداشت در عین حال گفته است که در کنار زدن ماسک، شستن دست‌ها، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و سایر اقدامات بهداشتی هم اهمیت زیادی دارند.
پیش از این سازمان جهانی بهداشت استفاده از ماسک را تنها به کادر درمان و افرادی که از بیماران کرونا مراقبت می‌کنند، توصیه کرده بود.
براساس ۲ مدل ریاضی جامع جدید، استفاده معمول از ماسک در حداقل نیمی از جامعه، شاخص بازتولید کرونا را زیر ۱.۰ نگه می‌دارد؛ اگر ضریب بازتولید هم زیر ۱.۰ باشد، شیوع ویروس کرونا می‌تواند کُند شود و حتی در نهایت از بین برود.
چرا ماسک اجباری شده؟
بازگشایی تقریبا همه کسب و کارها و ترددهای اجباری شهروندان در بیرون از خانه، اهمیت استفاده از ماسک را دوچندان کرده است زیرا در برخی مواقع امکان فاصله‌گذاری اجتماعی وجود ندارد و افراد ناخودآگاه در فاصله نزدیک یکدیگر یا در معرض ترشحات حلق و بینی دیگران قرار می‌گیرند یا غیرارادی دست‌های ضدعفونی نشده خود را به چشم، بینی یا دهان می‌زنند؛ اینجاست که زدن ماسک یک محافظ بی‌نظیر در مقابل کرونا محسوب می‌شود.
اما زدن ماسک برای همه شهروندان در حالی ضروری اعلام شده که سایر توصیه‌های بهداشتی نتوانسته روند شیوع ویروس کرونا در بسیاری از نقاط جهان و ایران را متوقف یا کاهشی کند که حتی در برخی مناطق این روند صعودی و خطرناک شده است.
رئیس‌جمهوری ۲۴ خرداد در ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: میزان رعایت نکات بهداشتی و پیشگیری در جامعه در اردیبهشت ۸۰ درصد بوده و امروز به ۲۰ درصد رسیده که نگران‌کننده است.
حجت‌الاسلام حسن روحانی گفت: اگر مجبور شویم همه محدودیت‌ها را بر می‌گردانیم.
استان‌های "قرمز"
بنابر آخرین گزارش سخنگوی وزارت بهداشت، استان‌های کرمانشاه، کردستان، خوزستان، کرمان و هرمزگان وضعیت «کاملا قرمز» دارند و شیوع کرونا در این استان‌ها بالا است.
استان کرمانشاه تا اواخر فروردین‌ماه توانسته بود شیوع کرونا را مدیریت کند و بخش زیادی از تخت‌های بیمارستانی آن خالی بود اما از ابتدای اردیبهشت و با بازگشایی بسیاری از کسب و کارها ورق برگشت و کرمانشاهی‌ها به تصور اینکه شرایط عادی شده، به‌تدریج رعایت توصیه‌های بهداشتی را کنار گذاشتند.
بازگشت، بدون ماسک
مردم استان کرمانشاه گرچه تا آن زمان کمتر از ماسک استفاده می‌کردند اما از ابتدای اردیبهشت به قرنطینه خانگی و رعایت فاصله‌گذاری هم پایان دادند و بدون استفاده از ماسک به شرایط پیش از کرونا برگشتند.
دوباره خیابان‌ها شلوغ شد، تردد به فروشگاه‌ها و مراکز خرید افزایش یافت، آیین‌های عروسی، ختم و مهمانی‌ها برپا شد؛ گویی مردم از ۲ ماه خانه‌نشینی و رعایت نکات بهداشتی سختگیرانه خسته شده بودند و به یکباره همه را تعطیل کردند.
«محمودرضا مرادی»، رئیس دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه ۲۴ خرداد گفت: با وجود تذکرهای مکرر متاسفانه هنوز پروتکل‌های بهداشتی در استان رعایت نمی‌شود، تالارهای برگزاری مراسم کماکان باز هستند و در آرامستان ها تردد و تجمع بسیار زیاد است که این امر شیوع و انتقال بیماری کرونا را افزایش می‌دهد.
تو را مولا بذارمان!
خیابان نوبهار همواره از خیابان‌های پرتردد شهر کرمانشاه بوده است اما در اسفند ۹۸ و فروردین ۹۹ خلوتی کم‌سابقه‌ای را تجربه کرد؛ در هفته‌های اخیر اما پیاده‌روی در آن هم به‌کندی انجام می‌شود و در وسط بلوار به‌سختی جایی برای نشستن گیر می‌آید.
«تو را مولا بذارمان! ایی چند ماهَه دیگَه بالا آوردیم اینقد کرونا کرونا کردند»؛ این را جوان حدود ۳۰ ساله‌ای به خبرنگار گفت که به همراه سه دوستش روی صندلی فلزی وسط بلوار نوبهار در حال خوردن بستی معروف آنجا بودند. او گفت دوست ندارد به کرونا حتی فکر هم بکند.
کمی آن طرف‌تر و مقابل یکی از بوتیکی‌ها، آقای مهری، تازه دامادی که با همسرش برای خرید آمده بود، گفت: بخدا افسرده شدیم این مدت. نزدیک سه ماهه که زندگیمون زیر و رو شده و کرونا حتی اجازه نداد یک عروسی ساده هم بگیریم. دیگه خسته شدیم و دوست دارم کمی عادی زندگی کنیم؛ هرچند هنوز هم روزی ۱۰ بار دستمان را می‌شوریم.
البته برخی گزارش‌ها و اطلاع‌رسانی‌ها هم در این بی‌خیالی و سهل‌انگاری نقش محسوسی داشت؛ به‌ویژه اینکه اعلام شد تا پایان تابستان امسال حدود نیمی از مردم استان و کشور به کرونا مبتلا می‌شوند یا اینکه نوع ضعیف و شدید کرونا بستگی به شانس بیمار دارد.
«وقتی قراره همه کرونا بگیریم، چرا روزی ۱۰ تا ماسک و چند لیتر الکل بخرم»؛ این جمله، جواب فرزان بابایی، یکی از موبایل فروشان کرمانشاهی به این سوال خبرنگار بود که پرسید «چرا ماسک نمی‌زنی و فاصله لازم را با مشتریان رعایت نمی‌کنی؟»
بدون سپر با کرونا
در خیابان‌های شهرهای کرمانشاه تقریبا از هر ۱۰ نفر روی یک صورت، ماسک سه لایه پزشکی یا خانگی دیده می‌شود اما فاصله‌گذاری اجتماعی در کمتر جایی رعایت می‌شود.
برخی شغل‌های ممنوعه مانند تالارهای عروسی و قهوه‌خانه‌ها هم با وجود نداشتن مجوز، باز و میزبان انبوه مراجعان هستند؛ با وجود وعده‌هایی هم که برای برخورد با مالکان این واحدهای صنفی داده‌شده، تاکنون برخوردی با متخلفان نشده است.
انتقاد از بی‌خیالی مدیران
به اعتقاد استاندار کرمانشاه، سهل‌انگاری بخشی از مسئولان استانی در بی‌تفاوتی مردم و کنار گذاشتن توصیه‌های بهداشتی بی تاثیر نبوده است.
«هوشنگ بازوند» ۲۴ خرداد در ستاد کرونای استان گفت: مردم وقتی ببینند مسئولان بی‌خیال شده‌اند آنها هم بی‌خیال می‌شوند.
۱۰ برابر شدن کرونایی‌ها؛ آماده‌باش به بیمارستان‌ها
گرچه بخشی از شهروندان همچنان به رعایت توصیه‌های مسئولان وزارت بهداشت پایبند بودند اما رعایت نکردن سایر کرمانشاهی‌ها و نیز مسافرانی که از استان‌های دیگر وارد استان شدند، سبب شد که آمار کرونا تا پایان اردیبهشت حدود ۶ برابر و تا ۲۱ خرداد ۱۰ برابر شود.
تعداد مبتلایان جدید استان از اول اردیبهشت تا ۲۱ خرداد از ۲۳ به ۲۷۷ نفر، مجموع بیماران فوت‌شده از ۵۹ به ۱۶۹ نفر و آمار بیماران بستری هم از ۱۴۶ به ۳۵۳ نفر رسیده است.
به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه «تعداد موارد مثبت کم علامت و بی علامت و همچنین موارد بستری در بیمارستان‌ها افزایش‌یافته، که این روند بسیار نگران‌کننده است.»
مرادی افزایش تخت‌های بستری بیماران کرونا را به معنی محدود کردن ارایه خدمات به دیگر بیماران دانست و گفت: نمی‌توانیم خدمات بیمارستان‌های تخصصی را محدود کنیم اما به بیمارستان‌های ارتش، سپاه و نیروی انتظامی اعلام آماده‌باش شده است تا ظرفیت بستری خود را آماده کنند.
مقایسه تامل برانگیز کرمانشاه و کشور
اما در حالی در فاصله اول اردیبهشت تا ۲۱ خرداد ۹۸ آمار مبتلایان روزانه استان کرمانشاه جهش ۹۲ درصدی، مجموع بستری‌ها رشد ۶۵ درصدی و آمار جان‌باختگان افزایش ۵۹ درصدی داشته که مجموع مبتلایان جدید کشور ۵۵ درصد و مجموع جان‌باختگان ۴۰ درصد اضافه‌شده و حتی آمار بیماران بستری با کاهش ۲۰ درصدی همراه بوده است.
در واقع در شرایطی که شیوع کرونا با سرعت کمتر سبب نگرانی‌های عمده‌ای در کشور شده است، انتقال این ویروس در استان کرمانشاه بشدت بیشتر و با سرعت بزرگ‌تری اتفاق افتاده و اگر به همین صورت ادامه پیدا کند، این استان از نخستین مناطقی خواهد بود که شاهد بازگشت مجدد محدودیت‌ها و تعطیلی‌های گسترده می‌شود.
تقاضای معرفی پرخطرها به دستگاه قضایی
کار تا جایی بالاگرفته که استاندار کرمانشاه وضعیت کرونا را «تکان‌دهنده» دانسته و گفته است: مسئولان با گروه‌های پرخطری که سلامت مردم را به خطر می‌اندازند، برخورد و در صورت لزوم به مراجع قضایی معرفی کنند.
بازوند افزود: اگر توصیه‌های بهداشتی رعایت نشود همه بیمارستان‌ها درگیر می‌شوند، نیازمند بازنگری رفتار مردم و مسئولان برای قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا هستیم.
تقاضای ماسک از وزارت بهداشت
با توجه به اینکه فاصله‌گذاری اجتماعی در بسیاری از نقاط کرمانشاه رعایت نمی‌شود، مسئولان استانی در راستای توصیه سازمان بهداشت جهانی تاکید دارند که شهروندان دست‌کم در ترددهای خارج از منزل از ماسک استفاده کنند تا زنجیره انتقال کرونا مهار شود.
رفتن مردم به این مسیر البته با مشکلاتی مواجه است که مهم‌ترین آنها کمبود ماسک و قیمت بالای آن است.
استاندار کرمانشاه ۲۴ خرداد از وزارت بهداشت تقاضا کرد که «در این شرایط دشوار به کمک کرمانشاه بیاید و در زمینه رفع کمبودهای ماسک و دیگر تجهیزات موردنیاز کمک کند.»
رئیس سازمان غذا و داروی کشور هم که به کرمانشاه سفر کرده بود در پاسخ به درخواست استاندار کرمانشاه قول داد که در اسرع وقت تعداد زیادی ماسک از سایر نقاط کشور به استان کرمانشاه ارسال کند.
«محمدرضا شانه ساز» گفت: روزانه ۳.۵ تا چهار میلیون عدد ماسک در کشور تولید می‌شود که یک میلیون و ۲۰۰ هزار عدد آن در مراکز بهداشتی و درمانی مصرف می‌شود.
چند درصد کرمانشاهی‌ها ماسک می‌زنند؟
هرچند میزان استفاده شهروندان کرمانشاهی از ماسک پایین است اما تولید فعلی هم پاسخگوی این تقاضای کم نیست.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه با اشاره به بی‌توجهی مردم به توصیه‌های بهداشتی در مقابل کرونا گفت: در خوش‌بینانه‌ترین حالت ۲۰ درصد مردم استان از ماسک استفاده می‌کنند.
«ابراهیم شکیبا» گفت: گرچه ماسک‌های خانگی و دست‌ساز نمی‌تواند مانع عبور ویروس کرونا شود اما زدن این ماسک‌ها نیز از نزدن آن بسیار بهتر است و سبب مهار بخشی از ترشحات دهان و جلوگیری از دست زدن به‌صورت می‌شود.
به گفته شکیبا، میزان ماسک تولیدی در استان پاسخگوی نیاز شهروندان نیست و لازم است که ماسک‌های بیشتری در بازار عرضه شود.
تولید ماسک، کمتر از نصف تقاضا
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه نیز میزان تولید روزانه ماسک سه لایه پزشکی در استان را «۷۰ تا ۱۰۰ هزار عدد» اعلام کرد و گفت: نیاز استان در شرایط فعلی حدود ۲۰۰ هزار عدد در روز است.
«قباد محمدی» افزود: با حمایت معاونت اقتصادی استانداری و اداره صنعت، معدن و تجارت(صمت)، پارچه تولید ماسک برای تولیدکننده‌های استان تامین شده و تولید ماسک تا چند روز آینده به ۱۵۰ هزار عدد در روز می‌رسد.
آنچنان که محمدی بیان کرد، ماسک‌های سه لایه تولید استان در داروخانه‌های شبانه‌روزی و اداره‌های پرتردد استان توزیع می‌شود اما مصرف روزانه ۳۰ هزار عددی مراکز درمانی و بهداشتی کرمانشاه از سایر استان‌ها تامین می‌شود.
محمدی همچنین از تولید روزانه سه هزار عدد ماسک N۹۵ هم در استان خبر داد که آن هم در مراکز درمانی و بهداشتی استان استفاده می‌شوند.
کمبود تولید ماسک در کرمانشاه در حالی است که از ۱۴ تا ۲۴ خرداد هم به دلیل کمبود پارچه، تولید ماسک در استان متوقف‌شده بود.
۴ برابر شدن قیمت ماسک
تا پایان سال ۹۸ قیمت هر عدد ماسک سه لایه برای مصرف‌کننده ۴۱۰ تومان بود اما اکنون این رقم با جهش چهار برابری به هزار و ۶۰۰ تومان رسیده؛ قیمتی که بسیاری از شهروندان به‌ویژه قشر کم‌بضاعت را از خرید ماسک منصرف کرده به‌ویژه اینکه بنابر اعلام متخصصان، عمر مفید ماسک سه لایه فقط ۲ ساعت است.
به همین دلیل بود که رئیس‌جمهوری ۲۲ خرداد به وزارت صمت دستور داد «تولید ماسک ارزان را در دستور کار فوری» قرار دهد.
استان کرمانشاه ۲ میلیون نفر جمعیت ساکن در ۳۴ شهر و ۲ هزار و ۵۹۵ روستا دارد.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: تاکنون ۱۸۴ هزار و ۹۵۵ نفر به‌طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و با فوت ۷۱ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، تعداد جان‌باختگان کرونا در کشور به هشت هزار و ۷۳۰ نفر رسید.
سیما سادات لاری روز شنبه درباره آخرین آمار ابتلای قطعی به ویروس کرونا و موارد فوت ناشی از آن در کشور افزود: در ۲۴ ساعت گذشته تا ظهر امروز (۲۴ خرداد) براساس گزارش آزمایشگاه‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی ۲ هزار و ۴۱۰ بیمار جدید مبتلابه کووید۱۹ در کشور شناسایی شد. از بین مبتلایان جدید، ۷۱۴ نفر مورد بستری و هزار و ۶۹۶ نفر موارد سرپایی یا در تماس با مبتلایان بودند که شناسایی شدند. با در نظر گرفتن موارد جدید، مجموع بیماران مبتلابه کووید۱۹ در کشور به ۱۸۴ هزار و ۹۵۵ نفر رسید.