به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایرنا، این روزها شاهد توصیف اطرافیان از وضعیت کرونا در خوزستان هستیم؛ یکی می‌گوید کرونا زندگی ما را نابود کرد؛ دیگری می‌گوید همه دوست و فامیل را از دست دادیم، فرد دیگری می‌گوید دلخوشی‌های کوچک را هم دیگر نداریم و چگونه دوباره به آرامش قبل برگردیم؟
اگر نگاهی به چهره شهر و مردم بیندازیم با صورت‌های ماسک‌زده و دست کش حس عجیبی را القا می‌کند چون هیچ‌کس تصور نمی‌کرد که در عصر تکنولوژی، روزی با چنین صحنه‌هایی مواجه شویم زیرا انسان‌ها آن قدر خود را قدرتمند می‌دیدند که تصور نمی‌کردند ویروسی به این شکل آنها را به زانو دربیاورد.
از اوایل اسفند ماه این ویروس وارد کشور و خوزستان شد و به تدریج راه نفوذ خود را پیدا کرد اما خوزستان از جمله استان‌هایی بود که شاید تا اواخر فروردین ماه و با اعمال محدودیت‌های اجتماعی آمار بالایی نداشت؛ از اوایل اردیبهشت ماه بعد از لغو محدودیت‌ها از سوی دولت و جایگزینی طرح فاصله گذاری اجتماعی کم کم روند صعودی پیدا کرد و آمارمبتلایان روز به روز افزایش یافت به گونه ای که خوزستان در وضعیت قرمز قرار گرفت و بر اساس گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یک چهارم مبتلایان کشور به خوزستان اختصاص یافت.
اما چرا خوزستان به اینجا رسید؟ مسئولان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز رعایت‌نکردن فاصله اجتماعی و پروتکل های بهداشتی و افزایش بیماریابی و نیز دید و بازدیدهای عید فطر را دلیل این افزایش می‌دانند.
روابط فامیلی و خانوادگی عمیق نکته قابل تامل در خوزستان
اما در این بین توجه به یک نکته در خوزستان قابل تامل و تحلیل است. خوزستان دارای مردمی خونگرم و عاطفی با روابط فامیلی و خانوادگی عمیق و با ملاحظات قومی و فرهنگی خاص است و حضور در آیین‌های عزا، عروسی و یا مناسبات خاص مانند عید فطر برای آنها مورد احترام است.
با وجود شیوع ویروس کرونا مسئولان از مردم خوزستان خواستند تا از حضور در این آیینها به شدت پرهیز کنند چون تجمع افراد باعث کاهش فاصله و انتقال ویروس می‌شود و از آنجایی که عدهای از افراد بدون علامت هستند یا ممکن است از بیماری خود اطلاعی نداشته باشند در نتیجه تجمع در یک محل خطر انتشار ویروس را افزایش می‌دهد.
اگر پای صحبت همین افراد بنشینیم با شنیدن جملاتی این چنین روبرو می‌شویم که نباید زیاد حساس باشیم و هر چقدر سخت بگیریم بدترمی‌شود، ما به کرونا مبتلا نمی‌شویم و یا کرونا کجا بود اما غافل از اینکه همین بی توجهی‌ها و ذهنیت‌های اشتباه فاجعهای را رقم می‌زند که شاید دیگر راه جبرانی نداشته باشد.
گروهی دیگر از آنها می‌گویند واقعا زشت و ناپسند است در مراسم عزا شرکت نکنیم و طرف مقابل از ما انتظار دارد که در مراسمش شرکت کنیم یا حتی با وجود این وضعیت که انتظار درک کردن شرایط از سوی خانواده متوفی می رود اما اینگونه نیست و از حضور نیافتن افراد فامیل و دوست دلخور می‌شوند و عده ای به ناچارو بر خلاف میل باطنی فقط به احترام خانواده متوفی حضور می‌یابند تا ناراحتی پیش نیاید. عواطف و احساسات قابل احترام است اما در این شرایط باید از زاویه دیگر نگاه کنیم و به سلامتی عزیزان و اطرافیان اهمیت بیشتری بدهیم. در این راستا مسئولان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز اهواز نشست هایی با سران عشایر و بزرگان طوایف برگزار کردند و از آنها خواستند تا دید و بازید ها و حضور در بازار و تجمعات را مدیریت کنند.
تلاش مسئولان خوزستان
استاندار خوزستان بارها به مردم تاکید کرد: برای حفظ سلامتی خود در ایام عید فطر به دید و بازدید نروند چون در خانه ماندن معادل سالم ماندن در مقابل ویروس محسوب می‌شود و این سلامتی، بزرگترین نعمتی است که خداوند عطا کرده است.
غلامرضا شریعتی بیان کرد: بهتر است که در این ایام دید و بازدیدها به صورت مجازی انجام شود تا از شیوع هرچه بیشتر این بیماری در سطح جامعه، جلوگیری شود.
نماینده ولی فقیه در استان خوزستان نیز از مردم درخواست کرد:با در نظر گرفتن شرایط موجود استان، در ایام عید فطر به دید و بازدید نروند و از طریق تلفن و با استفاده از فضای مجازی عید سعید فطر را به همدیگر تبریک بگویند.
متاسفانه با وجود هشدارهای وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی اهواز مبنی بر اینکه برگزاری آیینها، دید و بازدیدها و خرید برای عید فطر زنگ خطر جدی در خصوص بالا رفتن بیشتر آمار مبتلایان است اما عدهای از مردم این هشدارها را جدی نگرفتند و گویی برگزاری مراسم از سلامتی عزیزانشان مهم‌تر بود.
دکتر حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد: برگزاری آیین‌های عروسی و عزا و همچنین عید فطر از مهم‌ترین عوامل انتشار کرونا در خوزستان است.
پیش‌بینی دانشگاه این بود که اگر مردم رعایت نکنند بعد از عید فطر آمار بیشتر می‌شود و متاسفانه آنچه که نباید می شد امروز اتفاق افتاد و خریدهای قبل از عید فطر و شلوغی برخی بازارها بدون رعایت کردن فاصله اجتماعی و پروتکل‌های بهداشتی آمار کار دست مردم و کادر بهداشت و درمان خوزستان داده است.
حتی با وجود تعطیل کردن ادارات، بانک‌ها و اصناف غیر ضروری خوزستان از ۲۲ تا ۲۹ اردیبشهت ماه و از یکم تا پنجم خرداد ماه در شهرستان های با وضعیت قرمز به منظور کنترل این بیماری، اما متاسفانه برخی از مردم با کم توجهی های خود در مراسم دید و بازید این تعطیلی‌ها را بی‌اثر کردند.
افزایش آمار مبتلایان
اگر نگاهی به آمار کرونا در یک هفته قبل از شروع خرید و دید و بازدیدهای عید فطر داشته باشیم افزایش آمار مشهود است؛ به عنوان مثال در روز ۲۷ اردیبهشت ماه ۳۳۱ مورد مبتلا در خوزستان شناسایی شد که به تدریج افزایش و بر اساس آخرین آمار در روز یک‌شنبه ۱۸ خرداد ماه به ۸۲۹ مورد مبتلا شامل ۶۹۵ مورد قرنطینه خانگی و ۱۳۴ مورد بستری رسید.
از آنجایی که مردم خوزستان به ارتباطات نزدیک خانوادگی اهمیت زیادی می دهند حتی در این شرایط عده ای نمی‌توانند دوری از یکدیگر را تحمل کنند و البته می‌گویند آستانه تحمل ما تمام شده تا کی باید ادامه دهیم افسرده شدیم یا می گویند خدا بزرگ است بگذار کنار هم باشیم.
اما این ویروس با ما شوخی ندارد و دوست و فامیل نمی‌شناسد، حتی ممکن است در ارتباطات فامیل های درجه یک که فکر می کنیم همدیگر را به خوبی می شناسیم نیز خطر در کمین باشد اما امان از غفلت.
چون تنها لحظه‌ای غفلت کافی‌ست تا این بیماری در ما رخنه کرده و آرامش را از ما بگیرد و جز افسوس و پشیمانی چیزی به دنبال نخواهد داشت.
افراد مبتلا بعد از بی‌توجهی به رعایت اصول و تصور اینکه اصلا مبتلا نمی‌شوند، می‌گویند ای کاش رعایت می‌کردیم تا اینگونه گرفتار نمی‌شدیم.
ریشه‌یابی همکاری نکردن عدهای از مردم از منظر جامعه‌شناسی
اما به راستی ریشه همکاری نکردن مردم و پافشاری بر عقاید چیست؟ یک جامعه‌شناس در این خصوص بیان کرد: جامعه شناسان معتقدند که زندگی در جامعه، هر موجود انسانی را از بدو تولد در وابستگی متقابل با دیگران قرار می‌دهد و همبستگی درهمه مراحل اجتماعی شدن، ستون پایه آنچه را تشکیل می‌دهد که می‌توان انسان جامعه شناختی نامید.
امیر حسین زندی بیان کرد: انسان نه تنها برای برخورداری از حمایت در برابر حوادث غیر مترقبه زندگی، بلکه همچنین برای ارضای نیازحیاتی به بازشناسی، منبع هویت و هستی اش به عنوان انسان، به دیگران و جامعه وابسته است.
وی افزود: اگر این وابستگی در قالب یک جامعه سنتی با گروهها و اقوام با آداب و رسوم مشترک در نظر بگیریم بی شک ارتباطات و حس درونی باهم بودن، جدی تر و گسترده تر خواهد بود.
زندی ادامه داد: خوزستان استانی است که درون خود اقوام مختلف ایرانی را جای داده و تنوع قومی و فرهنگی استان ما یکی از نقاط قوت و پتانسیل پیشبرنده در مناسبات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است و ازویژگی خاص اقوام همین همدلی و انسجام اجتماعی و همبستگی است.
این جامعه‌شناس بیان کرد: اصولا از نگاه دورکیم جامعه شناس نیز که به استان نگاه کنیم، بخش قالب اقوام استان را در بعضی از ویژگی ها می توانیم زیر مجموعه جامعه مکانیکی بدانیم که در درون این جامعه با ویژگی های جامعه سنتی، همگنی ارزش‌ها، اعتقادات مشترک و مناسب و شباهت‌های همانندی افراد در آداب و رسوم وجود دارد.
وی گفت: در چنین جامعه‌ای یک وجدان می‌بینیم که معرف کل باورها و احساسات مشترک در میانگین اعضای یک جامعه است این وجدان جمعی دستگاه معینی را تشکیل می‌دهد که حیات خاص خودش را دارد و با نوع روانی جامعه سازگار است، در این جوامع سنتی وجدان جمعی بخش عمده‌ای از هستی‌های فردی را در برمی گیرد تا آنجا که احساسات میان افراد مشترک است و مناسک و ویژگی‌های زندگی و باورها بر همگان روشن و بدیهی است.
زندی اظهار داشت: فرد در گروه به نوعی جذب و آن یگانه شده است باید توجه داشته باشیم که در پدیده‌های اجتماعی چون کرونا که افراد به شدت دچار تنگناها و مشکلات و مصائب هستند، با وجود کم شدن ارتباطات، این گروه‌های اجتماعی و قومی همدیگر را یاری داده و مایه آرامش و تسلی همگروه های خود هستند.
ترس از بحران رابطه اجتماعی
این جامعه‌شناس توضیح داد: ترس از بحران رابطه اجتماعی از مقولاتی است که انسان جامعه سنتی در این شرایط علی رغم این که می‌داند ممکن است دچار آسیب شود و با اینکه رسانه ها و شبکه های گروهی مختلف آموزش می‌دهند تلاش می‌کند با نادیده گرفتن بعضی از پدیده های ناشناخته ارتباط متقابل خود را داشته باشد.
وی ادامه داد: این وابستگی متقابل که انسان ها به همدیگر دارند نوعی احساس تعهد در زندگی جمعی که اعضای یکپارچه ای دارد به وجود می‌آید و در این احساس تعهد سعی می‌کنند در آیین های عزاداری همنوعان خود شرکت کرده وهمچنین به علت ترس از ضعیف شدن آداب و رسوم یا بهتر بگویم ترس از بین رفتن آداب و رسوم تلاش می‌کنند حتی در شرایط اضطراری دید و بازدید و عید دیدنی خود را داشته باشند.
زندی افزود: زمانی که فرد در گروه اجتماعی حس مکمل بودن انسان‌های هم قومی خود یا هم گروهی خود را با خود دارد، این حس مایه وحدت است.
این جامعه‌شناس تصریح کرد: در چنین شرایط بغرنجی که اتفاقا بشر سردرگم بوده و از آینده خود نامطمئن‌تر است در گروه های اجتماعی با وابستگی متقابل چنین احساس خطر می کنند که با کم شدن ارتباطات، حس مکمل بودن خود را از دست بدهند و البته این باهم بودن از ترس درونی می کاهد.
وی گفت: با وجود فرهنگ عمومی مشترک دراقوام نه تنها استان ما بلکه کشور باید به گونه ای که احساس نشود به خرده فرهنگ‌ها و همبستگی‌ها لطمه ای وارد می‌شود، باید نسبت به آموزش و آگاهی دادن برای چنین شرایطی مانند ظهور بیماری‌های همه‌گیر و... به صورت مستمر با فیلم و تبلیغات در رسانه‌ها به افزایش آگاهی جامعه کمک کند.
با بررسی تمام این عوامل شاید بتوان نتیجه گرفت که مردم خوزستان نیاز به یک آموزش جدی و همگانی برای تجدید نظر در باورها و عقاید و حتی بیشتر جدی گرفتن بیماری و اهمیت دادن به سلامتی بیشتر از حفظ آداب و رسوم و روابط فامیلی حداقل در این شرایط بحرانی باشند و شاید مسئولان نیز باید روش‌های جدیدی را برای موفقیت استفاده کنند.