به گزارش همشهری آنلاین به نقل ازصدا و سیما، این استان با مساحت ۱۵۰ هزار و ۸۰۰ کیلومتر مربع، سومین استان پهناور کشور است.
برق خراسان جنوبی در دو نیروگاه گازی و سیکل ترکیبی شهرستان قاین تولید و برای حدود ۳۷۷ هزار مشترک خانگی، صنعتی و کشاورزی استفاده میشود.
روزانه و در هر لحظه ۷۰۰ مگاوات برق به صورت پایدار باید در شبکه توزیع برق خراسان جنوبی وجود داشته باشد تا برق مورد نیاز استان تأمین شود که برای تولید هر ۳ کیلووات ساعت برق، یک مترمربع گاز یا یک لیتر گازوئیل مصرف میشود و اگر بخواهیم هزینه تولید برق را ماهانه و سالانه در این استان تخمین بزنیم به عددهای میلیاردی می‌رسیم.
از زمانی که دولت‌ها با دغدغه‌ای با عنوان محدود بودن منابع سوخت روبرو شده‌اند و کابوس تمام شدن سوخت‌های مایع و فسیلی، خواب راحت را از دولتمردان و سیاستگذاران ربوده است، بسیاری از دولت‌ها به فکر استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید برق افتاده‌اند تا برق مورد نیاز کشورشان با هزینه کمتری تولید شود و علاوه بر آن، با کاهش گازهای گلخانه ای، میزان آلودگی هوا را نیز کاهش دهند.
در کشور ما نیز سازمان انرژی‌های نو ایران متعاقب سیاستگذاری‌های معاونت امور انرژی وزارت نیرو از سال ۱۳۷۴ عهده‌دار پرداختن به این مهم به منظور دستیابی به اطلاعات و فنآوری‌های روز دنیا در خصوص استفاده از منابع انرژی‌های تجدیدپذیر، پتانسیل سنجی و اجرای پروژه‌های متعدد (خورشیدی، باد و زمین گرمایی، هیدورژن و بیوماس) شده است.
اما در این ۲۵ سال گذشته، آنچه که از شواهد بر می‌آید، روند راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی و بادی، سرعت لازم را نداشته است و هنوز هم بخش اعظمی از برق کشور و استان‌ها از طریق نیروگاه‌های گازی و سوخت مایع تأمین میشود در صورتی‌که ظرفیت تولید برق از خورشید و باد در بسیاری از استان‌ها وجود دارد.
خراسان جنوبی با ۳۰۰ روز آفتابی در سال
کارشناس تحقیقات هواشناسی استان گفت: در خراسان جنوبی ۳۰۰ روز از سال وضعیت جوی، آفتابی است و به دلیل اینکه ارتفاع این استان از سطح دریای آزاد بیش از هزار متر است به همین دلیل خورشید در بیشتر روزها با زاویه نزدیک به عمود و با درجه بالاتری بر زمین می‌تابد که این خصوصیت، ظرفیت تولید برق از انرژی خورشیدی را در استان افزایش می‌دهد.
خانم عابدینی افزود: در سی سال گذشته، میانگین مجموع ساعات آفتابی استان در طول سال ۳۳۳۸.۱ ساعت بوده که ماکسیمم آن در این مدت ۳۵۱۸.۷ ساعت و مینیمم آن ۳۰۳۰.۴ ساعت بوده است.
وی گفت: در سی سال گذشته همچنین میانگین ماکسیمم سرعت وزش باد در خراسان جنوبی، ۱۲۲ کیلومتر بر ساعت (۳۳.۸۸ متر بر ثانیه) بوده است.
کارشناس تحقیقات هواشناسی استان افزود: پر سرعت‌ترین بادهای خراسان جنوبی نیز تحت تأثیر بادهای ۱۲۰ روزه سیستان، از نیمه خرداد شروع و تا اواسط مهر ادامه دارد.
عابدینی گفت: بادخیزترین مناطق استان مرز ماهیرود، عشق‌آباد طبس و مرز حاجی‌آباد در شهرستان زیرکوه است که بادهای این مناطق از خواف و افغانستان منشأ می‌گیرد.
وجود این اطلاعات، بیانگر این است که خراسان جنوبی، به لحاظ برخورداری از انرژی خورشید و باد برای تولید برق، از ظرفیت خوبی برخوردار است.
اما تاکنون به چه اندازه برای شکوفایی این پتانسیل های بالقوه خراسان جنوبی تلاش شده است؟
سرمایه گذاری ۲۹۲ مشترک خانگی برای برق خورشیدی
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان جنوبی بیان کرد:در بحث نیروگاه های خورشیدی خانگی در استان تاکنون ۲۹۲ مشترک به سرمایه‌گذاری اقدام کرده‌اند، این مشترکان، ۲۹۲ نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۳ هزار کیلووات راه‌اندازی کرده‌اند که از ابتدای طرح ۷ میلیارد تومان بهای برق خریداری شده، به این مشترکان پرداخت شده است.
مهندس دادگر افزود: ما در خراسان جنوبی ۳ نیروگاه بزرگ خورشیدی با مجموع ظرفیت ۱۸ مگاوات داریم که شامل نیروگاه خورشیدی ۱۰ مگاواتی خوسف، ۷ مگاواتی سربیشه و یک مگاواتی بشرویه است و برق تولیدی آنها به شبکه سراسری تزریق میشود.
این ۳ نیروگاه با سرمایه ۲۵ میلیون و ۲۱۴ هزار یورویی سرمایه‌گذاران کشورهای آفریقای جنوبی، آلمان و چین راه‌اندازی شده است.
۳۲ درخواست سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی برای تولید برق خورشیدی و بادی
معاون اقتصادی اداره کل امور اقتصادی و دارایی خراسان جنوبی نیز از ثبت ۳۲ درخواست سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی دیگر برای تولید برق خورشیدی و بادی در استان از سال ۹۵ تاکنون خبر داد و گفت: از این تعداد ۲۸ درخواست مربوط به احداث نیروگاه‌های خورشیدی با مجموع ظرفیت حدود ۵۷ مگاوات و ۴ درخواست مربوط به احداث نیروگاه‌های بادی با مجموع ظرفیت ۲۰۰ مگاوات است که در مجموع ۲۳ درخواست در مرحله پیگیری و بقیه یا در مرحله انعقاد قرارداد با شرکت انرژی‌های تجدیدپذیر ایران(ساتبا) یا در مرحله واگذاری زمین هستند.
همچنین از مجموع ۳۲ درخواست، ۲۸ درخواست مربوط به سرمایه‌گذاران داخلی و ۴ درخواست مربوط به سرمایه‌گذاران آفریقای جنوبی، اسپانیا و آلمان است.
یکی از این سرمایه‌گذاری‌ها که پس از طی کردن بروکراسی اداری، اکنون به مرحله اجرا رسیده، احداث نیروگاه بادی ۵۰ مگاواتی در منطقه بادخیز درح در مرز ماهیرود شهرستان سربیشه است که کلنگ آغاز ساخت آن خرداد ۹۹ با حضور وزیر نیرو به زمین زده شد.
قول وزیر نیرو برای صادرات برق نیروگاه درح به افغانستان
این نیروگاه با سرمایه‌گذاری ۷۰ میلیون یورو با ظرفیت۵۰ مگاوات توسط یکی از شرکت‌های زیرمجموعه شرکت تامین آتیه کارکنان صنعت برق کشور اجرا میشود.
مدیرعامل شرکت تامین آتیه کارکنان صنعت برق کشور درحاشیه افتتاح این نیروگاه گفت: درح سربیشه یکی از کانون‌های بزرگ بادخیز ایران است که در تمام فصول سال در این منطقه باد وجود دارد، این منطقه هزاران مگاوات ظرفیت دارد.
دکترمحسن حکاک بیان کرد: در حال حاضر این پروژه ۱۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد، در این پروژه ۲۰ دکل ۲.۵ مگاواتی با ارتفاع ۸۰ متر نصب میشود وتوربین بادی این مجموعه کاملا داخلی واز طریق شرکت مپنا ساخته و نصب میشود.
وی افزود: یکی از بزرگترین مزیت‌های این پروژه پتانسیل بادی منطقه است که امکان توسعه نیروگاه را فراهم کرده است، در صورتی که نرخ انرژی که وزارت نیرو قرار است از این نیروگاه خریداری کند اصلاح شود می‌توانیم بیش از ۵۰ مگاوات افزایش تولید برق در این منطقه داشته باشیم.
حکاک خاطرنشان کرد: این نیروگاه علاوه بر اینکه در بحث سوخت‌های فسیلی مصرف را کاهش می‌دهد دربحث آب نیز حجم مصرف آب به صفرمی‌رسد.
در نیروگاه‌های حرارتی حجم آب زیادی برای تولید برق مصرف میشود.
مدیرعامل شرکت تامین آتیه کارکنان صنعت برق کشور، میزان اشتغال زایی برای احداث این نیروگاه را حدود ۶ هزار و۶۵۰ نفر روز اعلام کرد و گفت: پس از بهره برداری نیروگاه بادی درح نیز به ازای هر ۵۰ مگاوات، ۲۵ نفر اشتغال مستقیم ایجاد میشود.
کاهش وابستگی کشور به درآمدهای نفتی با توسعه استفاده از انرژی های نو
ثبت ۳۲ درخواست سرمایه‌گذاری برای تولید برق از انرژی خورشیدی و بادی در خراسان جنوبی، جای امید دارد ولی به نظر می رسد روند بررسی این درخواست‌ها باید سرعت بیشتری بگیرد تا قطار استفاده ز انرژی‌های تجدیدپذیر در این استان، به مقصد مطلوب برسد. و مقصد مطلوب این سرمایه‌گذاری ها، علاوه بر تأمین برق کشور، صادرات انرژی به کشورهای همسایه و کاهش وابستگی ایران به درآمدهای نفتی است، چرا که هر قدر از انرژی‌های طبیعی همچون خورشید و باد استفاده کنیم، مصرف سوخت‌های فسیلی و مشتقات نفتی کاهش می‌یابد و این خود، روند اتمام منابع زیرزمینی و غیر تجدیدپذیر کشور را کاهش می‌دهد.
به گفته کارشناسان مالی، بسیاری از سرمایه‌گذاران با ورود به مرحله اول هزینه‌ها و سنگین بودن این هزینه‌ها، دست از کار می کشند یا روند واگذاری زمین و صدور اسناد لازم به قدری طولانی میشود که انگیزه کار از سرمایه گذاران گرفته میشود.
قصه سرمایه‌گذاری در خراسان جنوبی سر دراز دارد و همیشه در بررسی‌های تحقیقی به دلایلی همچون یکسان بودن نرخ تسهیلات برای سرمایه‌گذاری در استان کم برخوردار خراسان جنوبی در مقایسه با استان‌های برخوردار می‌رسیم یا با گریبانگیری مالیات‌ها و بروکراسی اداری روبرو می‌شویم.
باز شدن روزنه امید با تصویب راه اندازی ۷۵۰۰ نیروگاه خورشیدی در استان
در سفر ۲۲ خرداد معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور به خراسان جنوبی، تفاهم نامه ۴ جانبه ای با حضور دکتر نوبخت، بین استانداری خراسان جنوبی و سازمان برنامه و بودجه کشور امضا شد که نصب و راه اندازی ۷ هزار و ۵۰۰ واحد نیروگاه خورشیدی، با اشتغال ۷۵۰۰ نفر از جمله موارد امضا شده در این تفاهم نامه بود.
امید است که با اجرای این تفاهم‌نامه، دایره استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در خراسان جنوبی، وسیع‌تر شود تا علاوه بر کاهش مصرف سوخت، از میزان آلاینده های زیست محیطی نیز کاسته و برای تعدادی خانوار شغل ایجاد شود.
خورشیدِ اشتغالزا برای نیازمندان خراسان جنوبی
یکی از سیاست‌های دیگری که با اهداف دو گانه اشتغالزایی و استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر، در کشور دنبال میشود ارائه تسهیلات از سوی کمیته امداد امام خمینی (ره) به خانواده‌های تحت پوشش و نیازمند برای راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی خانگی است تا علاوه بر تأمین برق واحد مسکونی از انرژی خورشید، برای افراد بی بضاعت شغل و منبع درآمد ایجاد شود.
حسینی، معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد استان گفت: تا کنون به ۵۳ نفر از مددجویان زیرپوشش این نهاد که متقاضی راه اندازی نیروگاه خورشیدی بوده اند، تسهیلات پرداخت کرده‌ایم و در حال افزایش این نیروگاه ها به ۱۲۳ مورد هستیم.
تعداد سرمایه گذاری‌ها و نیروگاه‌های خورشیدی و بادی راه‌اندازی شده یا در حال پیگیری در خراسان جنوبی، با توجه به شرایط جوی این استان و تعداد روزهای آفتابی، کم است و باید به فکر توسعه احداث این نیروگاه‌ها با ارائه تسهیلات ارزان قیمت مانند طرح کیمته امداد، و کوتاه کردن روند سرمایه‌گذاری بود تا از چرخه نوین انرژی‌های تجدیدپذیر در دنیا عقب نمانیم و مصرف انرژی به ویژه سوخت را در کشور کاهش دهیم.
صرفه اقتصادی تولید برق با انرژی های تجدیدپذیر
اگر بخواهیم از لحاظ صرفه اقتصادی نیز تولید برق را با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و سوخت‌های گوناگون مقایسه کنیم می‌بینیم که صرفه با انرژی‌های تجدیدپذیر است.
به گفته کارشناسان صنعت برق، در نیروگاه‌های با سوخت مایع و گاز، همواره باید هزینه تأمین سوخت را متحمل شد و این در حالی است که در نیروگاه‌های بادی و خورشیدی، تنها پس از صرف هزینه اولیه برای راه‌اندازی، دیگر لازم نیست برای تأمین انرژی این نیروگاه‌ها هزینه‌ای پرداخت کرد، چرا که منابع انرژی این نیروگاه‌ها، هر روز و به مقدار فراوان در دسترس است و هزینه‌های راه‌اندازی نیروگاه های خورشیدی خانگی در کمتر از یک سال پس از راه‌اندازی به جیب سرمایه‌گذار، برمی‌گردد.