به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فارس، در فصول مختلف سال اخبار حمله حیواناتی همچون گرگ‌ها به گله گوسفندان در پی یافتن غذا شنیده می‌شود. اما امسال در خراسان شمالی نه تنها خبر حمله گرگ‌ها به دام، بلکه انتشار اخبار حمله حیوانی دیگر به انسان‌ها و دام‌ها، باعث رعب و وحشت فراوانی شده است.
این حیوان که به گفته کارشناسان محیط زیست، موجودی شبگرد و منزوی است و عمدتاً خود را از دید انسان‌ها پنهان می‌کند، طی ماه‌های اخیر چنان آشکارا به افراد و حیوانات دیگر در روستاها حمله می‌برد که گویا خلق و خویش عوض شده و حتی برخی‌ها توانسته‌اند از زیست این موجود در کوه‌های خراسان شمالی به راحتی تصویربرداری کنند.
اخباری همچون «حمله پلنگ به ۲ جوان گردشگر شیروانی»، «حمله پلنگ به یک چوپان در بجنورد» و حتی «حمله پلنگ به گوسفندان آق تپه» بخشی از خبرهای منتشرشده از این اتفاق در استان خراسان شمالی بوده که نشان از تعدد این رویداد در استان دارد و حتی نگرانی‌های بسیاری را در این باره ایجاد کرده است.
مدیر حفاظت محیط‌زیست شهرستان بجنورد آمار ثبت شده حمله پلنگ‌ها به انسان‌ها و دام‌ها را بالغ بر ۶ مورد طی ۲ ماه نخست امسال بیان می‌کند.
حمله در خارج از محدوده روستا طی شب، از جمله نقاط مشترک حملات پلنگ‌ها در این موارد است که محمد خالقی به آن اشاره می‌کند.
وی که نزدیک شدن مناطق سکونت انسان‌ها با حیوانات را نتیجه این اتفاقات می‌داند، ادامه می‌دهد: پلنگ به عنوان حیوانی قلمروطلب، با افزایش زادآوری و همچنین کاهش شمار طعمه، حرکت به نزدیکی مناطق روستایی و سکونت‌گاه‌های انسانی را داشته است.
این مدیر شهرستان بجنورد به کاهش منابع غذایی طبیعی پلنگ‌ها در خراسان شمالی و به‌خصوص شهرستان بجنورد اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: منابع غذایی این حیوانات به‌شدت کم شده، به‌نحوی‌که پس از پایش محدوده روستاهای کچرانلو و ارکان هیچ حیات‌وحشی به‌عنوان طعمه برای پلنگ‌ها پیدا نکرده‌ایم.
پلنگ‌ها چه حیواناتی هستند؟
به گفته کارشناسان محیط‌زیست و همچنین جانوارشناسان پلنگ با (نام علمی: Panthera pardus) جانوری از خانوادهٔ گربه‌سانان و ازجمله کوچک‌ترین گونه در میان پنج گونه گربهٔ بزرگ در سردهٔ پلنگ‌مانندهاست که ببر، شیر و جگوار به ترتیب سه گونه بزرگ‌تر آنند.
زیستگاه پلنگ درگذشته از آفریقای جنوبی تا کره را در برمی‌گرفت و این جانور در سراسر آفریقا و جنوب آسیا پراکنده بود. اما تخریب زیستگاه و شکار، قلمرو این حیوان را به‌شدت کاهش داده و امروزه بیشترین تراکم پلنگ‌ها در جنوب صحرای آفریقاست.
اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط‌زیست این حیوان را با توجه به کاهش جمعیت و کاهش محدودهٔ زندگی آن در فهرست گونه‌های «در مرز تهدید به انقراض» قرار داده‌است. با این همه اما جمعیت پلنگ از جمعیت دو خویشاوند نزدیکش یعنی شیر و ببر بیشتر است و وضعیت حفاظتی بهتری دارد.
پهلوان، مدیر روابط عمومی اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی نیز درباره پلنگ‌های ساکن در خراسان شمالی می‌گوید: وجود این حیوان در طبیعت باعث کاهش تعداد گرگ‌ها و گرازها به‌عنوان حیوانات خسارت‌رسان به انسان می‌شود و اکنون شرایط بسیار خوبی در خراسان شمالی برای‌زیست این حیوانات به‌عنوان رأس هرم گوشت‌خواران استان، وجود دارد.
وی حذف پلنگ از چرخه طبیعت استان را خطرناک می‌داند و ادامه می‌دهد: وجود پلنگ باعث کنترل تعداد گونه‌هایی از حیوانات می‌شود و اگر حذف از چرخه طبیعت استان ایجاد شود، تعداد گرگ‌ها و گرازها زیاد می‌شود.
مدیر روابط عمومی اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی به‌ویژگی رفتاری پلنگ‌ها نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: پلنگ در سه جا احساس خطر می‌کند؛ وقتی راه فرارش را ببندیم، با توله‌هایش باشد به دفاع از آنها می‌پردازد و احساس کند طعمه‌اش را می‌خواهیم بگیریم.
حبیب لشکری، معاون فنی اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی نیز درباره ویژگی‌های ظاهری پلنگ‌ها می‌گوید: نقش و حالت پوست در پلنگ‌ها متفاوت از یکدیگر بوده و شباهتی به هم ندارند و بررسی تصاویر ثبت شده در استان نیز این تفاوت را نشان می‌دهد که خود بیان‌کننده تنوع حضور پلنگ‌ها در خراسان شمالی است.
وی که با ناامیدی از کاهش و انقراض یوزپلنگ‌ها سخن می‌گوید، اما وضعیت حضور پلنگ‌ها در خراسان شمالی را به نسبت سایر استان‌های کشور خوب می‌داند و اظهار می‌دارد: خراسان شمالی یکی از ۲ یا ۳ استانی است که بیشترین مشاهده پلنگ را دارد و از آنجایی‌که ما یوزپلنگ را کم‌کم داریم از دست می‌دهیم و تنها گربه‌سان بزرگ جثه‌ای که در ایران می‌ماند، پلنگ است و اگر همان را هم حفظ نکنیم دیگر گربه‌سان بزرگ جثه نداریم. پلنگ ایرانی بزرگ جثه‌ترین زیرگروه پلنگ در جهان است.
وی می‌گوید: در مجموع، بیشتر کوه‌های استان زیستگاه پلنگ است و اخیراً هم همیاران محیط‌زیست، در کوه‌های بهار شهرستان جاجرم، تصویر یک قلاده ازاین‌گونه را ثبت کرده‌اند.
چند موردحمله پلنگ در خراسان شمالی ثبت‌شده؟
مدیران حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی می‌گویند از ابتدای سال تاکنون ۱۹ مورد حمله و مشاهده پلنگ در نقاط مختلف استان به ثبت رسیده که بیشترین تعارض و برخورد میان پلنگ‌ها با انسان و دام‌ها بوده است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی اما تعداد حملات ثبت‌شده پلنگ‌ها در سال گذشته را ۳۵ مورد اعلام می‌کند و می‌گوید: در سال ۹۷ نیز تعداد ۲۲ موردحمله در استان ثبت‌شده است.
اما اگر به خواهیم به‌صورت سرانگشتی به شمارش و بازخوانی برخی از این حملات بپردازیم به این موارد برخورد می‌کنیم.
در ۲۸ اردیبهشت‌ماه امسال، حمله یک قلاده پلنگ به گله روستای قشلاق عبدل‌آباد گزارش‌شده که در آن، یک رأس بز بالغ تلف‌شده است که به گفته مسئولان این سومین حمله پلنگ در ۲ ماه گذشته در این منطقه بوده است.
۲۹ اردیبهشت‌ماه نیز یک قلاده پلنگ به گله گوسفندان در چراگاه‌های روستای نیستانه حمله کرد که در آن، ۲ رأس گوسفند تلف‌شده که بر اساس اعلام دامداران، در این حادثه ۲ رأس گوسفند دیگر هم در حمله پلنگ، مفقودشده است.
ابتدای تیرماه نیز حمله یک قلاده پلنگ به جوانان گردشگر در ارتفاعات جنوب شرقی این شهرستان منجر به زخمی شدن ۲ نفر شد که یکی از جوانان از ناحیه سر و دست آسیب‌دیده و یک نفر نیز از ناحیه بازو صدمه‌دیده که پس از انتقال به بیمارستان تحت درمان قرار گرفتند.
منابع خبری پلیس در استان نیز از حملات پلنگ‌ها در مناطق مختلف استان و به‌خصوص در شهرستان‌ها گزارش‌هایی را منتشر کرده‌اند.
فرمانده انتظامی بجنورد ۲۸ خردادماه امسال از حمله پلنگ به یک چوپان در روستای «کچرانلو» از توابع این شهرستان خبر می‌دهد که در پی چرای دام‌ها و حمله پلنگ، این چوپان از ناحیه سروصورت و بازو زخمی شده و روانه بیمارستان شده است.
در فروردین و اردیبهشت امسال نیز سه موردحمله پلنگ به دامداری، منازل و نیز چوپانان بجنوردی در روستاهای قشلاق عبدل‌آباد و نیز باغچق بجنورد گزارش شده بود که به مجروحیت یک چوپان و نیز تلف شدن یک قلاده سگ و یک رأس گوسفند اهالی این مناطق شده بود.
محمد غلامی درباره حمله پلنگ در قشلاق عبدل‌آباد بجنورد می‌گوید: یک قلاده پلنگ در ۲۴ فروردین‌ماه، وارد حیاط منزل یکی از اهالی روستای «قشلاق عبدل آباد» بجنورد شده و با کشتن یک سگ، یک قلاده سگ دیگر را به‌شدت زخمی کرد.
میرشکاران وارد می‌شوند!
حسن پهلوان، مدیر روابط عمومی اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی درباره وضعیت تعداد محیط‌بانان استان برای جلوگیری از تلفات پلنگ‌ها یا هشدار به گردشگران و افراد محلی می‌گوید: تعداد محیط‌بانان استان محدود است که از مناطق حفاظت‌شده و پارک‌های ملی تحت مدیریت این اداره‌کل حفاظت می‌کنند و سایر مناطق آزاد هستند و محیط‌بانی مستقر نیست که از آنها حفاظت کند و فرق بین منطقه آزاد و حفاظت‌شده را به‌راحتی می‌توان متوجه شد.
درعین‌حال، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بجنورد اضافه می‌کند: منابع غذایی پلنگ بسیارکم شده است و اگر غذای آنان تأمین نشود، شنیدن اخبار حمله پلنگ به دام‌های روستاییان بازهم تکرار خواهد شد.
خالقی می‌گوید: با توجه به افزایش حملات پلنگ و خسارت این‌گونه جانوری، برای حمایت از گله‌ها، انسان و پلنگ ایرانی به روستاهایی مانند کچرانلو اعلام کردیم افراد واجد شرایط ازنظر ما را معرفی کنند تا به‌عنوان میرشکار معرفی کنیم.
این اقدام که برای نخستین بار در استان، در دستور کار قرارگرفته، افراد با تأیید دهیار و شورای روستا انتخاب می‌شوند و تکلیف آنان، صیانت و حفاظت از جان حیوان وحشی و دور کردن آن از منطقه چراست.
وی اضافه می‌کند: برای هر روستا یک میرشکار تعیین می‌کنیم که کنار گله باشد و اگر موردی بود حیوان را از گله دور و درنهایت تیراندازی هوایی کند و تاکنون روستای کچرانلو یک نفر را معرفی کرده است. میرشکار باید سلاح ساچمه‌زنی دارای مجوز داشته باشد و البته هیچ تخلف زیست‌محیطی نداشته باشد.
خسارت‌ها چه می‌شود؟
خالقی اما درباره خسارت به چوپانان و افراد می‌گوید: بخشی از هزینه‌های پزشکی آنان از سوی محیط‌زیست تأمین می‌شود، اما این میزان کمک براساس فرآیندهای مربوط به اداره کل انجام می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: فرم تعیین خسارت برای خسارت‌دیدگان برآورد، تنظیم و به اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست ارسال می‌شود و بعد از این‌که تهران آن را بررسی کرد در پایان سال اعتبارات مربوط به آن بین استان‌ها توزیع می‌شود.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بجنورد با اشاره به این‌که پارسال اعتبارات خوبی اختصاص دادند، اظهار امیدواری می‌کند تا در پایان سال این اتفاق بیفتد.
حسن پهلوان نیز می‌افزاید: خسارت‌ها از محل صندوق جریمه شکارچیان متخلف پرداخت می‌شود اما طول می‌کشد.
مهدی الله‌پور، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی نیز می‌گوید: ۵۷ فقره پرونده خسارت مربوط به سال‌های ۹۷ و ۹۸ داشتیم که با توجه به بودجه تخصیص‌یافته حدود یک‌سوم خسارت‌ها پرداخت‌شده و پرداخت بقیه خسارت‌ها منوط به تخصیص اعتبار است.
وی بابیان این‌که از ۵۷ فقره پرونده خسارت حمله پلنگ که تشکیل‌شده، ۳۵ فقره مربوط به سال ۹۸ و بقیه مربوط به سال ۹۷ است، اظهارمی کند: مجموع خسارات در ۲ سال یادشده حدود یک میلیارد و ۳۶۴ میلیون و ۹۰ هزار ریال است که حدود ۴۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار ریال آن پرداخت شد.
به گفته الله پور، از اعتباراتی که اختصاص می‌یابد هر یک از خسارت‌دیدگان یک سوم مبلغ خسارت را دریافت کرده‌اند و امیدواریم بتوانیم با اختصاص اعتبار جدید بقیه آن را پرداخت کنیم.