همشهری - سیدمحمد فخار: توقف فعالیت مشاغل کوچک، نظیر ون‌کافه‌ها و دستفروشان تهران به ۵ ماه نزدیک می‌شود. در چنین شرایطی هنوز ضوابط نحوه صدور مجوز ون‌کافه‌ها در شورای شهر تهران تعیین نشده و به همین‌خاطر گهگاهی با سد ممنوعیت کار مواجه می‌شوند. مشکلات بهداشتی و مسائل امنیتی هنگام فعالیت آنها تا نیمه‌های شب، از جمله اصلی‌ترین مواردی است که درباره این صنف مطرح می‌شود.
با این حال شرکت ساماندهی مشاغل برای این نوع فعالیت سیار در سطح شهر، ضوابطی را تعیین کرده است؛ اگرچه ضوابطی که به صورت دستورالعملی اجباری درآید و ابلاغ شود، منوط به تصمیم‌گیری شورا و مصوبه این نهاد است. البته نباید فراموش کرد که در صورت وجود ضوابط، رعایت مسائل بهداشتی نیز چالشی جدی برای این قشر محسوب می‌شود اما واقعیت آن است که چنین مسائلی شوخی‌بردار نیست؛ چراکه سلامتی شهروندان به آن گره خورده است. پیش از این ۲۳ بهمن ۱۳۹۷ بود که کلیات طرح ساماندهی مشاغل سیار و بی‌کانون تصویب شد اما هنوز جزئیات آن مشخص نشده است.
ضوابط نحوه صدور مجوز ون‌کافه‌ها در دست تصویب است. سیدعلی مفاخریان، مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر در این‌باره به همشهری می‌گوید: «فعالیت کافه‌ون‌های سطح شهر غیرقانونی است و از شهرداری مناطق ۲۲گانه خواسته‌ایم که نسبت به جمع‌آوری این واحدهای غیرمجاز اقدام کنند.» بر اساس گفته‌های او، اعطای مجوز به این واحدهای صنفی سیار از سوی شهرداری تنها پس از ارزیابی مجوز اصناف و اتحادیه و وزارت بهداشت قابل بررسی خواهد بود. متقاضی مجوز فعالیت برای کافه‌ون‌ها در صورت ارائه مواد غذایی، پس از بررسی چگونگی عرضه این محصولات، سیستم فاضلاب، دسترسی به آب آشامیدنی، برق و سردخانه وارد مراحل رسیدگی برای صدور مجوز خواهد شد.
البته مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر اعلام کرد که هنوز ضوابط مربوط به بهره‌برداری از کافه‌ون‌ها در شورای اسلامی شهر تهران تصویب نشده و شهرداری منتظر تصویب سازوکار نهایی نحوه واگذاری و چگونگی صدور مجوز در شورای شهر است.
۲۳ بهمن ۹۷ بود که کلیات طرح ساماندهی مشاغل سیار و بی‌کانون در شورای شهر تهران تصویب شد. توجه به شرایط اقتصادی و تمهیداتی برای دستفروشان و ون‌های سیار، نکته اصلی در جریان تصویب این مصوبه بود. اعضای شورا در آن روز تأکید کردند که سد معبر تخلف است و در هیچ کجای دنیا دستفروشی جرم محسوب نمی‌شود اما سدمعبر ممنوع است. آخرین قانون پیش از این به سال ۱۳۵۳ بازمی‌گشت که دستفروشی را جرم دانسته بود اما اعضای شورای شهر آن را اصلاح کردند.
مصوبه ساماندهی مشاغل سیار و بی‌کانون باید به سرعت اجرا شود اما پیش از آن تدوین دستورالعمل‌های مصوبه ساماندهی مشاغل سیار و بی‌کانون ضروری است. حجت نظری، عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران در این‌باره می‌گوید: بیش از یک‌سال از مصوبه ساماندهی مشاغل سیار و بی‌کانون می‌گذرد اما متأسفانه شاهد این هستیم که اراده‌ای از سمت شهرداری تهران برای اجرای این مصوبه وجود ندارد و تا کنون نشانه‌ای جدی از توجه به این مصوبه چه در مناطق و چه در ستاد شهرداری تهران ندیده‌ایم.
وی ادامه داد: امیدواریم هر چه زودتر دستورالعمل‌های مربوط به این مصوبه نهایی و اجرایی شود.
نظری که مصوبه ساماندهی مشاغل سیار و بی‌کانون با پیشنهاد و پیگیری او به نتیجه رسیده است، گفت: در این مصوبه ۳ حوزه دستفروشان، وانت‌بارها و ون‌ها را پیش‌بینی کرده‌ایم. ما معتقدیم که افراد شاغل در این بخش‌ها نیز بخشی از شهروندان این شهر هستند و حتی ممکن است مهاجر هم باشند. به هر حال ایشان حقوقی دارند و باید تمهیداتی را برایشان در نظر گرفت. متأسفانه قشر دستفروش همواره با چالش مواجه است و حتی در مواردی ما گزارش‌هایی داشته‌ایم که جلوی یک مغازه و معبری را با قیمت بالا اجاره می‌دادند. چه کسانی این کار را می‌کردند؟ ما رسما نمی‌دانیم چه کسانی هستند، اما به طور غیررسمی اطلاعاتی داریم و می‌دانیم چه مبالغی دریافت می‌کردند که حتی گزارش‌هایی در این رابطه از صداوسیما هم پخش شد.
وی ادامه داد: این موارد و ده‌ها دلیل دیگر به خوبی نشان می‌دهد که دستفروشان باید ساماندهی شوند و در این ساماندهی هم از دستفروشان و هم از مردم حمایت شود.
ساماندهی می‌تواند درآمدهای غیررسمی و غیرشرعی را حذف کند و درآمدهای رسمی، شفاف و مشروع برای مدیریت شهری ایجاد کند که این به نفع دستفروشان هم خواهد بود. در نتیجه این موضوع نشان می‌دهد که چه مقدار پول از چه کسی گرفته شده و در کجا هزینه خواهد شد. در دوره مدیریت پیشین شرکت ساماندهی این موضوع شنیده می‌شد که فضا به بهره‌بردار واگذار می‌شود و او خودش بیاید و کارها را انجام دهد. سپردن این فضاها به بهره‌بردار اتفاقی مشابه خیابان ۳۰ تیر را رقم می‌زند که مکرراً موجب نارضایتی کسبه آن خیابان شد. مواردی نظیر اینکه بهره‌بردار مبلغ ناچیزی را به شهرداری پرداخت می‌کند اما دریافتی بالایی از غرفه‌دار دارد که البته اعتراض بحقی هم است. در این شرایط شورای شهر خواستار تدوین نهایی دستورالعمل مصوبه ساماندهی مشاغل سیار و بی‌کانون شده است. باید در این دستورالعمل به نرم‌افزار ویژه ثبت نام این افراد و مکان‌یابی آنان نیز توجه شده و این دستورالعمل زودتر به کمیسیون فرهنگی اجتماعی و محیط‌زیست، سلامت و خدمات شهری برسد تا هر چه زودتر اجرایی شود.
- الزامات کار ون‌کافه‌ها
عرضه محصولات در بسته‌بندی‌های بهداشتی و مطابق با اصول زیست‌محیطی
داشتن سیستمی مناسب برای فاضلاب
دسترسی به آب آشامیدنی
دسترسی به برق
داشتن سردخانه
خودرویی که معاینه فنی داشته باشد
مجوز ارائه محصول از کارشناسان بهداشت
- فعالیت‌هایی که ون‌کافه‌ها می‌توانند انجام دهند
رستورانی شامل ارائه فست‌فود، غذاهای ایرانی و فرنگی
فعالیت کافه‌ای
عرضه دمنوش و شربتخانه
فروش صنایع‌دستی، اقلام هنری یا موسیقی
فروش گل و گیاه
ارائه خدمات تلفن همراه