به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تسنیم، علی کاشمری دارای دکترای تخصصی اقتصاد مالی از دانشگاه پوترای مالزی است. او دبیر اسبق انجمن علمی اقتصاد، مالی و حسابداری (EFA) دانشگاه‌های جنوب شرق آسیا و عضو انجمن بین‌المللی اقتصاددانان ایران (IIEA) است. وی همچنین مسلط به زبانهای انگلیسی، مالایی و عربی است. عمده فعالیتهای پژوهشی و تحقیقی کاشمری بر حوزه اقتصاد دفاعی و حوزه‌های پولی و بانکی متمرکز است.
او با اشاره به نااطمینانی موجود در بازارهای مختلف در خصوص طرح خانه‌های ۲۵متری بر این باور است: حتی اگر دولت این طرح را انجام ندهد، انبوه‌سازی‌های زیادی برای متراژهای پایین طی سالهای آینده خواهیم داشت.
از نظر او دولت می‌خواهد بورس مثبت باقی بماند اما این رویه تا زمانی که بازار موازی جدید مثل مسکن ایجاد نشود ادامه خواهد داشت.
او از دولت می‌خواهد برنامه خود را برای عملیاتی کردن بورس ارزی محقق کند، همچنین نظارت قابل توجه و بیشتری بر فعالیت شرکت‌های حقوقی داشته باشد و پیش‌فروش سکه به‌سرعت عملیاتی شود.
کاشمری تأکید دارد، باید توجه داشت با شرایط فعلی و عدم مهار تورم، وضعیت بازارها به همین روال ادامه خواهد داد که البته نتیجه انتخابات آمریکا در آبان ماه و ریاست جمهوری کشور در ۱۴۰۰ نیز می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری در این بازارهای موازی را دستخوش تحول کند.
دیگر نظرات این فارغ التحصیل دکترای اقتصاد از مالزی را در ادامه می‌خوانید:
- پیک بعدی مربوط به بازار مسکن به‌خصوص واحدهای کم‌متراژ است
- احتمال کاهش قیمت سکه با پیش‌فروش آن هست
- دولت با توجه به کسری بودجه خود انگیزه‌ای برای کاهش نرخ ارز ندارد
* نظر شما در مورد دلار ۲۱هزارتومانی و سکه ۱۰میلیون‌تومانی چیست و این بازار تا کجا ادامه پیدا خواهد کرد؟
باید در نظر بگیریم که رشد اقتصادی کشور منفی است و تورم آن هم مثبت پیش‌بینی شده است، در این میان، بسیاری از دلالان و مردم جدیدی وارد بورس اوراق بهادار شدند و با توجه به عدم اطمینانشان به ادامه روند مثبت این بازار، لذا برای کاهش ریسک خود می‌خواهند سودشان را به دارایی‌های دیگری از قبیل طلا و دلار تبدیل کنند، به‌عبارتی نااطمینانی از بازارهای مختلف منجر به آن شده است که تقاضای بازارهای غیرمولد افزایش یابد. به‌نظرم پیک بعدی مربوط به بازار مسکن باشد بالاخص واحدهای با متراژ کم که معمولاً به‌عنوان دارایی بلندمدت توسط افراد نگه داشته می‌شود. باید توجه داشت با شرایط فعلی و عدم مهار تورم، وضعیت بازارها به همین روال ادامه خواهد یافت که البته نتیجه انتخابات آمریکا در آبان ماه و ریاست جمهوری کشور در ۱۴۰۰ نیز می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری در این بازارهای موازی را دستخوش تحول کند.
تقریباً همه مردم متوجه شدند که نباید پول خود را به ریال نگه دارند. در حال حاضر این بازارها بسیار حساس شدند و هرگونه اعلام موضع و حتی مصاحبه مسئولان در این خصوص بازار را در جهت دیگری حرکت می‌دهد. حتی با توجه به واکنش عکس بازار سکه و ارز به مصاحبه مسئولان به‌نظر می‌رسد بازار اعتمادی به وعده‌های مسئولان ندارد. همچنین در قبال خبر قوانینی که مجلس می‌خواهد در آینده تصویب کند، واکنش‌های مستقیمی در بازار بورس ایجاد شد. البته با توجه به حباب قابل توجه در سکه و شرایط مشابه در سالهای قبل می‌توان با پیش‌فروش سریع آن، حباب را کاهش داد ولی در خصوص ارز به‌نظرم دولت انگیزه لازم را برای کاهش قیمت آن با توجه به کسری بودجه خود نداشته باشد.
- بخش زیادی از نقدینگی وارد بورسی شده است که زیرساختش مناسب نیست
- اگر دولت بخواهد برای معاملات بازارهای سکه و ارز مانع ایجاد کند، نقدینگی به‌سمت مسکن خواهد رفت
* به‌نظر می‌رسد نظارت بر بورس اکنون بیش از سایر بازارها باشد، این چه سیاستی است؟
اتفاقاً فکر می‌کنم بورس هم آن نظارت مدنظر شما را نداشته باشد، مثلاً در بورس منع خاصی ندارد چقدر خرید کنید یا چقدر بفروشید. برخی فعالیتهای شرکت‌های حقوقی برای ایجاد صف خرید و یا فروش در عمل گویا منع خاصی ندارند. گاهی در خصوص بازارهای سکه و ارز امنیتی عمل می‌شود و بسته می‌شوند ولی بورس این محدودیت را هم ندارد، به‌عبارتی ماهیت بورس برای این است که سفته‌بازی منجر به تأمین مالی بنگاه‌های مولد شود. مشکلی که الآن وجود دارد ورود بخش زیادی از نقدینگی به بورسی است که زیرساختش مناسب نبود. صاحبان سهام هم این را می‌دانند و سوددهی آن را موقتی می‌دانند، ولی از نظر سنتی به بازارهای سکه و ارز و مسکن اعتماد بیشتر دارند، لذا سود خود را در مقاطع مختلف از بورس خارج و به سایر دارایی‌ها تبدیل می‌کنند. اگر در این حالت دولت بخواهد برای معاملات بازارهای سکه و ارز مانع ایجاد کند، نقدینگی به‌سمت مسکن خواهد رفت.
- انبوه‌سازی زیادی برای متراژهای پایین طی سالهای آینده شاهد خواهیم بود
* آیا طرح خانه‌های ۲۵متری نیز در همین راستا است؟
به‌نظرم دولت می‌خواهد بخشی از نقدینگی به‌جای بازار دلار و سکه به‌سمت مسکن‌های با متراژ پایین برود. شاید از این طرح فلسفه‌اش همین باشد، به‌عبارتی آن بخش از افرادی که مسکن نیاز دارند و پس‌انداز یا دارایی قابل تبدیل به قیمت مسکن ۲۵متری دارند، به‌جای ورود به بازارهای سکه، ارز و حتی بورس، مسکن با متراژ پایین خریداری کنند. اگرچه در برخی کشورهای شرقی و اروپایی سکونت در مسکن‌های با متراژ پایین طبیعی است ولی ایران عمدتاً الگوی مصرف متفاوتی در این موضوع دارد. البته باید توجه داشت که به‌علت گرانی بسیار زیاد مسکن، در دهه اخیر بسیاری از مردم به‌سمت حاشیه‌های شهری و متأسفانه مسکن‌های بسیار کمتر از ۲۵ متر نیز رو آورده‌اند، بر این اساس معتقدم حتی اگر دولت این طرح را انجام ندهد، انبوه‌سازی‌های زیادی برای متراژهای پایین طی سالهای آینده خواهیم داشت.
- مسکن مهر طرح خوبی بود اگر درست اجرا و عملیاتی می‌شد
- دولت می‌خواهد بورس مثبت باقی بماند
- این رویه تا زمانی که بازار موازی جدید مثل مسکن ایجاد نشود ادامه خواهد داشت
* از معادلات فعلی به‌لحاظ اقتصادی، چه نتیجه و انتظاری می‌توان داشت؟
اگر بخواهیم از تجربیات گذشته استفاده کنیم ممکن است در خصوص مسکن با تبعات طرح مسکن مهر هم مواجه شویم. دولت فعلی طرح مسکن مهر را سال‌ها کنار گذاشت و مجدداً اکنون طرح‌های مشابهی می‌دهد. مسکن مهر طرح خوبی بود که اگر درست اجرا و عملیاتی می‌شد به‌عنوان یک دستاورد مثبت به‌خاطر همه می‌ماند همان‌طور که ترکیه چنین تجربه‌ای را در گذشته داشت. دولت اگر رویه غلط گذشته را در تأمین مالی چنین طرحی و اجرای نادرست آن را انجام دهد، باز هم تورم جدیدی را به دولت آینده منتقل خواهد کرد.
در ارتباط با بازارهای سکه و ارز، دوره‌های تاریخی مشابهی داشته‌ایم که ظاهراً کنترل این بازارها از دست دولت خارج شده ولی مجدداً طی چند ماه با افزایش قیمت شدید، به ثبات نسبی رسیده است، ولی در همه موارد معمولاً به‌نفع درآمدهای دولت شده است. اما این بار به‌نظرم کمی اوضاع فرق می‌کند، دولت می‌خواهد بورس مثبت باقی بماند و مردم می‌خواهند با سودشان از بورس، طلا و ارز بخرند، پس این رویه تا زمانی که بازار موازی جدید مثل مسکن ایجاد نشود ادامه خواهد داشت.
- توصیه‌هایی به مردم و دولت
دولت برنامه خود را برای عملیاتی‌کردن بورس ارزی محقق کند
دولت نظارت قابل‌توجه و بیشتری بر فعالیت شرکت‌های حقوقی داشته باشد
پیش‌فروش سکه به‌سرعت عملیاتی شود
* در این شرایط توصیه‌تان به مردم و دولت چیست؟
با توجه به حساسیت بازار و واکنش آن به اخبار، مسئولین اقتصادی نسبت به وعده‌های شعاری و تکراری کاهش قیمت و همچنین نمایندگان مجلس تا قطعی نشدن لایحه و طرح‌های خود، اقدامی به سخنرانی و مصاحبه‌های مربوط نداشته باشند.
دولت یکبار و برای همیشه برنامه خود را برای عملیاتی کردن بورس ارزی عملیاتی کند. دولت، نظارت قابل توجه و بیشتری بر فعالیت شرکت‌های حقوقی داشته باشد. پیش فروش سکه به سرعت عملیاتی شود.
- مردم برای ورود به بورس عجله نکنند؛ اول آموزش بعد ورود
- مردم با اطلاع صحیح و نه شایعات و نه لیدرها به این بازار وارد شوند
- برای ورود به بورس دارایی های غیرنقدی را نفروشید
همچنین به مردم عزیزی که می‌خواهند با توجه به کاهش ارز پول ملی، دارایی خود را وارد بازار سرمایه کنند، پیشنهاد می‌کنم با اطلاع صحیح و نه شایعات و نه لیدرها به این بازار وارد شوند. هیچ‌وقت برای سرمایه‌گذاری در بورس دیر نیست و می‌توان طی چند ماه آن را تا حدی فرا گرفت و سپس وارد بازار شد. همچنین با توجه به شرایط بازار صلاح نمی‌دانم که دارایی غیرنقدی خود مثلاً مسکن، خودرو، طلا یا ارز را بخواهند به بازار بورس وارد کنند.