به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، قالیبافی در این شهر سابقه‌ای نسبتاً طولانی دارد، در قرن گذشته علاوه بر کارگاه‌های بافندگی فعال این منطقه واحدهای تهیه رنگ‌های طبیعی نیز در بروجرد فعالیت می‌نمودند که در آنها روناس، اسپرک، پوست و گل انار و سایر مواد رنگدار طبیعی را به صورت پودر در می‌آوردند و ضمن تأمین مصرف داخلی مقداری را نیز به کشورهای اروپایی صادر می‌کردند.
یک بافنده فرش بروجرد در این باره گفت: فرش بروجرد تماما با پشم محلی و رنگ طبیعی بافته می‌شود و مرغوبیت زیادی دارد و به همین خاطر این فرش با دارا بودن جایگاه ویژه‌ای در بازارهای جهانی و بین‌المللی می‌تواند شهر بروجرد را به یکی از مراکز تجارت محلی، کشوری و بین‌المللی فرش تبدیل کند.
مریم یزدان پناه افزود: هنر قالیبافی هنر اصیل و ریشه‌داری در ایران و به خصوص شهرستان بروجرد بوده که این هنر باید بیشتر از قبل احیا و پویا شود و از قدیم به عنوان یک کالای ضروری در خانواده‌های بروجردی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
یک کارشناس فرش هم خاطرنشان کرد: بروجرد از زمان‌های دور به خاطر موقعیت خاص جغرافیایی مورد توجه مسافران و جهانگردان بوده است.
علی کیانی افزود: کشاورزی و دامپروری حرفه اصلی روستائیان و فرشبافی یک صنعت اقتصادی کمکی به شمار می‌آمده و تمام مراحل پرورش گوسفند، پشم چینی، ریسندگی، رنگرزی، بافندگی و حتی پرداخت و دیگر عملیات تکمیلی معمولا توسط خود روستایان انجام می‌گرفت.
وی اظهار کرد: برپایه اسناد و یافته‌های تاریخ می‌توان پیشینه‌ای ۱۵۰ ساله را برای فرش بروجرد در نظر آورد و پنج منطقه عمده فرشبافی شامل اشترینان، دهستان گودرزی، روستاهای شمال غرب، روستاهای شمال شرق و دشت سیلاخور بیشترین بافندگان فرش را در گذشته داشته است.
این کارشناس فرش بیان کرد: در تقسیم‌بندی فرش دستباف ایران فرش بروجرد با سبک روستایی شناخته می‌شود. اجزای ساختاری و ویژگی‌های فرش بروجرد را می‌توان ترنج، لچک، حاشیه، طره، رجشمار، رنگ بندی، بافت و اندازه فرش برشمرد.
خوشبختانه کم نیستند فروشگاه های معتبر فرش دنیا که امروزه فرش بروجرد را با برند بروجرد می‌شناسند و برای آن ارزش خاصی قائلند.
با حرکت جامعه به سمت صنعتی شدن کم کم هنر فرش بافی در ۲دهه اخیر رنگ باخت و فرش بافی به بافت تابلو فرش تغییر مسیر داد و این تغییر به دلیل اهدافی که در پشت آن خوابیده بود چندان رونقی نیافت.
افول فرش بروجرد
در اواخر دهه ۸۰ برای ساماندهی وضعیت بافت فرش در بروجرد خانه فرش در این شهرستان افتتاح شد تا بلکه بتواند بخشی از مشکلات این هنر - صنعت را رفع کند و تاکنون توانسته امور فرش مربوط به سه تشکل شرکت تعاونی فرش دستباف روستایی، اتحادیه صنفی و تعاونی‌های شهری فرش دستباف را برعهده بگیرد و بر روند فعالیت همه قالیبافان بروجردی نظارت کند.
به اعتقاد کارشناس امور فرش اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان بروجرد در سال‌های اخیر کارگاه‌هایی در سطح شهر مشغول به آموزش بوده که تنها هدف آنها گرفتن هزینه‌های سنگین از کارآموزان فرش بوده است.
اما در سال‌های اخیر به‌منظور حمایت از فرشبافان در کشور تسهیلاتی به این قشر پرداخت می‌شود که گویا این تسهیلات نیز به گفته متولیان امر به دست فرشبافان واقعی نمی‌رسد.
کارشناسان امور فرش بر این باورند متاسفانه تمامی متقاضیان دریافت تسهیلات از فرشبافان نیستند و افراد غیرمتخصص نیز به‌خاطر بضاعت مالی کم اقدام به گرفتن تسهیلات کرده‌اند.
در حالیکه بروجرد به عنوان یکی از شهرستان‌های مهم استان لرستان در صنعت فرشبافی به شمار می‌آید اما این روزها عمده کارگاه‌های فرشبافی بروجرد در رکود قرار دارند.
بکارگیری افراد غیرمتخصص، عدم شناخت کافی از اجزای بافت فرش مانند جنس، رنگ، نخ و نوع مدیریت کارگاه‌ها از جمله مواردی است که در تضعیف این صنعت در بروجرد دخالت دارند.
در حال حاضر حدود ۳۲ کارگاه فرشبافی در شهرستان بروجرد وجود دارد که عملا این کارگاه‌ها تولید چندانی نداشته و شاید حتی به نوعی برخی از آنها تعطیل هستند.
امروز حضور کسانی که آشنایی کافی با صنعت فرش ندارند موجب تضعیف و متضرر شدن این صنعت شده و از سوی دیگر امروز بسیاری از کشورها به دلایل مختلف به فرش ایرانی روی آورده‌اند که باید از این فرصت طلایی استفاده کرد. خارجی‌ها شاید بتوانند عینا نقشه‌های ما را تکرار کنند اما آنها رنگرزی و طرح و ترکیب‌بندی رنگ‌ها را نمیتوانند به خوبی تشخیص دهند که با این اوصاف فرش ایرانی در صورت سرمایه گذاری ویژه می‌تواند همچنان پیشتاز باشد.
هشت هزار نفر بافنده فرش دستباف در بروجرد فعالیت می‌کنند
رییس اداره صنعت، معدن و تجارت بروجرد گفت: هشت هزار بافنده فرش دستباف در کارگاه‌های متمرکز، نیمه متمرکز و تک بافی این شهرستان فعالیت می‌کنند که فقط ۹۹۳ نفر از آنها تحت پوشش خدمات بیمه‌ای هستند.
حمید آزادبخت افزود: این شهرستان به عنوان قطب فرش دستباف استان حدود یک سوم تولید فرش لرستان را دارد.
وی اظهار کرد: در راستای ترویج و تشویق مردم به بافت فرش و همچنین با هدف ارتقای سطح علمی‌واحدهای فعال تولید فرش در راستای کاهش هزینه‌ها، تأمین نیروی انسانی ماهر متناسب با تولید و ارتقاء سطح مهارت قالی بافان سه دوره کلاس تخصصی آموزشی چله کشی فرش دستباف در محل خانه فرش با نظارت کارشناسان در حال برگزاری است.
رییس اداره صنعت، معدن و تجارت بروجرد ادامه داد: فرش دستباف بروجرد یکی از صنایعی است که از ابتدای شیوع ویروس کرونا به حالت تعطیلی درآمد و آسیب جدی به تولید فرش شهرستان وارد شده است.
وی گفت: حدود هفت هزار بافنده فرش بروجردی فاقد بیمه هستند. علت بیمه نبودن بافندگان تخصیص نیافتن بودجه و حمایت نکردن از قشر ضعیف قالیبافان است و دولت باید عزم جدی در راستای حمایت از این قشر آسیب پذیر داشته باشد تا بتوان صنعت فرش را به جایگاه خود برگرداند
آزادبخت ادامه داد: سال ۹۸ سال رکود تولید فرش بروجرد بوده و ۲ هزار و ۲۰۰متر فرش از نوع ظریف، کرک، ابریشم و تابلو فرش تولید و روانه بازار شده و میزان تولید از فعالیت سطح استان بالاتر بوده است.
رییس اداره صنعت، معدن و تجارت بروجرد اظهار کرد: انتظار می‌رود برای احیای هرچه بیشتر صنعت فرش در بروجرد متولیان استانی و کشور حمایت جدی از فعالان صنعت فرش داشته باشند. در صورت حمایت نهادهای مرتبط با تولید فرش استقبال جوانان و تحصیل کنندگان فرش، زنان خانه دار و حتی مردان نیز قابل توجه است.