تاریخ انتشار: ۵ خرداد ۱۳۸۷ - ۱۱:۴۰

مزدک میرزایی: عدد 13 برای لهستانی‌ها عدد شانس است.آنها بعد از سال‌ها سرانجام در سیزدهمین تلاش موفق شدند جواز حضور در جام ملت‌های اروپا را به دست آورند.

در طول سال‌های گذشته لهستان حتی در سال‌های درخشش لاتو، ژارساخ، دینا و بونیک، هرگز نتوانسته بود از دور انتخابی فراتر برود! در سال 1980 نیز چیزی نمانده بود لهستان جواز حضور در مرحله نهایی بازی‌ها را به دست آورد، اما این تیم با اختلاف فقط یک امتیاز پشت سر هلند قرار گرفت و حذف شد. البته فراموش نکنیم که در آن زمان فقط 8 تیم جواز حضور در مرحله پایانی بازی‌ها را کسب می‌کردند.

فوتبال لهستان همچون بسیاری از کشورهای اروپای شرقی، در رقابت‌های المپیک نسبت به دیگر مسابقات موفق‌تر عمل کرده است. مدال طلای فوتبال در المپیک مونیخ در سال 1972 نقطه اوج‌گیری نسل طلایی دهه 70 این کشور بود. در جام جهانی 1974 لهستان سوم شد و در المپیک مونترال در سال 1976 مدال نقره نصیب لهستان شد.

جام‌جهانی 1978 برای لهستان چندان خوش‌یمن نبود و آنها با تمام ستارگانشان در مرحله دوم حذف شدند. بعد از کسب مجددا عنوان سوم در جام جهانی 1982 فوتبال لهستان وارد مرحله تازه‌ای شد که در آن تا 10 سال هیچ خبری از کسب افتخار نبود.

در المپیک بارسلونا در سال 1992 تیم لهستان با شایستگی به فینال رسید، اما نتوانست از پس اسپانیای میزبان برآید. لهستان در دو جام جهانی اخیر هم به جایی نرسیده است و در همان دور مقدماتی حذف شده ولی به هر حال بهتر از دهه 90 بوده که اصلاً رنگ جام جهانی را نمی‌دید.

بعد از جام جهانی 2006 تمام پیش‌بینی‌ها مبنی بر حذف لهستان در دور انتخابیه یورو 2008 بود. اما پاول یافاس مربی لهستان، جای خود را به لئوبین هکر کهنه‌کار داد که در جام جهانی مربی تیم ملی ترینیداد و توباگو بود. لهستان بازی اول را در خانه 1-3 به فنلاند واگذار کرد، اما در پی آن سرنوشت خود را عوض کرد و هرچه که بازی‌ها جلو رفت، بهتر از قبل ظاهر شد. کلید صعود لهستان تساوی 2-2 در لیسبون با پرتغال بود. در پایان رقابت‌ها لهستان بالاتر از پرتغال صدرنشین گروه A شد و تیم‌های صربستان، فنلاند، بلژیک، قزاقستان، ارمنستان و آذربایجان همگی حذف شدند. این گروه تنها گروه 8 تیمی رقابت‌ها بود.

این موفقیت آنقدر برای لهستانی‌ها بزرگ و شادی‌بخش بود که لئوبین هکر از سوی مجله پروست که یک مجله وزین در لهستان است، به عنوان مرد سال این کشور انتخاب شد. البته این همه ماجرا نبود. بین هکر در تاریخ 85 ساله لهستان نخستین مربی خارجی بود و در آغاز انتصابش با انتقادهای زیادی مواجه شد. مطبوعات کشور هلند هم به این موضوع دامن می‌زدند. آنها معتقد بودند سال‌های طلایی بین هکر سپری شده است. زبیگنیو بونیک ستاره لهستان در جام جهانی 82 گفت: این یک تصمیم کشنده بود. لاتو هم گفت: ما باید ایده مربیگری لهستانی خود را حفظ کنیم.

به هر حال در پی کسب نتایج مطلوب، این منتقدان ساکت شده‌اند. خود بین هکر می‌گوید: این دوره لذت‌بخش‌ترین دوره مربیگری من است. راستش در ابتدا فکر می‌کردم با عده‌‌ای بازیکن دونده و غیرخلاق روبه‌رو هستم، اما لهستانی‌ها روزبه‌روز پیشرفت کردند و خیلی سریع چیزهایی که می‌خواستم را یاد گرفتند و نظر من را عوض کردند.

اولین کاری که بین هکر کرد کنار گذاشتن یرزی دودک دروازه‌بان نه چنان مطمئن لهستان بود. جای وی ابتدا به ووژیک کوالفسکی سپرده شد ولی بین هکر خیلی سریع مرد مورد اطمینان خود را یافت. آرتور بوروک 28 ساله با بازی‌های خوبی که برای سلتیک انجام داده بود، جای هیچ‌گونه تردیدی باقی نگذاشت. بوروک به قدری خوب بود که مورد توجه تیم میلان قرار گرفته بود تا جای دیدا را پر کند ولی مسئولان سلتیک برای حفظ او تا سال 2011 قراردادش را تمدید کردند. بوروک اکنون تجربه لیگ قهرمانان اروپا را هم دارد.

بین هکر در طول دو سال گذشته از 3 روش 2-4-4، 1-5-4 و 3-3-4 استفاده کرده است. اساس تیم لهستان بر پایه قدرت بدنی است. ماریوژ یوپ و ژاکه باک دو مدافع کناری لهستان هستند که هر دو از جمله بازیکنان باتجربه این کشور هستند. باک،‌ قدیمی‌ترین یار تیم لهستان است که 92 بازی ملی دارد و به دلیل بازی کردن در آستریاوین، با کشور اتریش که میزبان بازی‌های لهستان است به خوبی آشنا است. گرزگرز برنوویکی و داریوژ دودکا مدافعان میانی لهستان هستند که برخلاف مدافعان کناری جوان هستند. در میانه زمین میشل زولاکف، هافبک باتجربه المپیاکوی یونان و ماریوش لواندوفسکی که با شاختاردونتسک در لیگ قهرمانان بازی‌های خوبی را به نمایش گذاشته است، هافبک‌های دفاعی هستند. مارک ساگانوفسکی که در تیم ساتهمپتون انگلیس بازی می‌کند تهاجمی‌تر بازی می‌‌کنند ولی بازیسازی تیم بر عهده ژاکه کرژی نووک بازیکن باشگاه وولفسبورگ است.

در حمله هم ابی اسمولارک فرزند ولادزیمیر اسمولارک بازیکن سابق تیم ملی لهستان  که فصل بسیار خوبی را با راسینگ سانتاندر پشت‌سر گذاشت، مهره کلیدی است ماسیج در کنار وی بایج زورافسکی کهنه‌کار و رادوسلاو ماتوسیاک جوان برای پر کردن مکان یازدهم رقابت می‌کنند.

با این بازیکنان که زیاد هم سرشناس نیستند، بین هکر سعی کرده تیمی هماهنگ و یکدست بسازد و تا حدودی موفق هم بوده است. از شانس خوب لهستان، آنها در آسانترین گروه مسابقات قرار گرفته‌اند، اما مسلما صعود از این گروه هم برای لهستان تیم ساده نخواهد بود. اگر لهستان بتواند در بازی اول آلمان را متوقف کند، شاید تصور صعود این تیم کار سختی نباشد.

لهستان در آخرین دیدارهای دوستانه‌اش ابتدا فنلاند را یک بر صفر شکست داد و در پی آن دوبرد مشابه دو بر صفر برابر جمهوری چک و استونی کسب کرد تا لهستانی‌ها را امیدوار کند، اما با شکست خانگی سه بر صفر برابر آمریکا، بسیاری در شایستگی‌های لهستان تردید کردند.

ستاره؛ ژاکه کرژی‌نووک

متولد 15 می 1976 است. در شروع کارش استعداد وافرش را در تیم‌های کشورش بروز داد و در تیم رادومسکو نامش را بر سر زبان‌ها انداخت. از همان موقع قدرت شوت‌های ویرانگر او باعث توجه سایر تیم‌ها به او شد و بعد از حضوری سه ساله در تیم‌های زستوچوا و بلچاتوف مورد توجه تیم نورنبرگ آلمان قرار گرفت و در سال 1999 با این تیم قرارداد بست. در همان سال، اولین بازی ملی‌اش را برابر اسکواکی انجام داد و به وسیله ژرزی انگل مربی وقت تیم ملی به بازیکن محوری تیم لهستان مبدل شد. مقصد بعدی او بایرلورکوزن بود. در این تیم باشکوه‌ترین لحظه دوران ورزشی‌اش رقم خورد و در رقابت‌های لیگ قهرمانان اروپا در فصل 2005-2004 ضربه راکت‌مانندش را وارد دروازه رئال‌مادرید کرد. این گل یکی از زیباترین گل‌های آن فصل لیگ قهرمانان لقب گرفت.

در سال 2006 به تیم وولفسبورک رفت و گفته می‌شود در پایان یورو 2008 با قراردادی 2/1 میلیون یورویی به تیم المپیاکو منتقل می‌شود. کرژی نووک 75 بازی ملی انجام داده و 14 گل برای کشورش به ثمر رسانده است.

مربی؛‌ لئوبین هکر

وی در دوم آگوست 1942 در روتردام هلند به دنیا آمد. او در سال‌های گذشته از سرشناس‌ترین مربیان جهان بوده است. بین هکر از دهه 70 به مربیگری روی آورد در حالی که هرگز یک بازیکن فوتبال حرفه‌ای نبوده است.

نتایج خوبی که با تیم‌های گمنام کشورش گرفت، وی را در اواخر دهه 70 به نیمکت آژاکس رساند. تیم‌های رئال‌ساراگوسا و وولندام مقصدهای بعدی او بودند. اوج کار وی در دهه 80 بود که مدتی مربی تیم ملی هلند شد و بعد از عدم موفقیت در رساندن تیم کشورش به جام جهانی 86 به مدت سه سال مربی رئال‌مادرید شد و بعد دوباره به آژاکس بازگشت.

جالب اینکه این داستان بار دیگر برای او تکرار شد. بعد از قهرمانی هلند در یورو 88 و کناره‌گیری وینوس میشل‌، او دوباره مربی نارنجی‌پوشان شد و در جام جهانی 90 با ستارگان نامدارش به دست آلمان مغلوب و حذف شد. مقصد بعدی رئال‌مادرید بود و در سال 1992 با کنار گذاشته شدن از رئال‌مادرید به تیم‌های کوچکتر رفت.

او در 16 سال اخیر از ترکیه گرفته تا مکزیک و ترینیداد و توباگو مربیگری کرده است و یک مرد سرد و گرم چشیده است. بین هکر به زبان‌های هلندی، انگلیسی، آلمانی، ایتالیایی، پرتغالی و اسپانیایی صحبت می‌کند و اخیرا یادگیری زبان لهستانی را آغاز کرده است.