این رویداد تحت عنوان وابستگی شدید ژاپن به نفت و گاز خاورمیانه انعکاس پیدا کرد. کشور ژاپن در سالهای گذشته ۷۰ درصد از نیاز انرژی خود را از طریق واردات نفت و گاز برطرف میکرد که امروزه این میزان به ۹۰ درصد رسیده است.
به نظر میرسد که مهمترین دلیل حمایت قاطع ژاپن از اعراب طی جنگ با اسرائیل، موضوع تضمین تامین انرژی بوده است. در کنار این مسئله عوامل دیگری نیز وجود دارند که منجر به موضعگیری ژاپن در مقابل اسرائیل شده است.
اولین دلیل این است که ژاپن نیز با اشغال بخشی از خاک خود توسط نیروهای خارجی درگیر بوده است. این منطقه در نیمه جنوبی مجمع الجزایر کوریل در شمال هوکایدو واقع شده که مساحت آن نیز برابر با مساحت کشور لبنان است. ارتش شوروی در روزهای پایانی جنگ جهانی دوم این اراضی را اشغال کرد.
این درگیریها دلیل اصلی به تاخیر افتادن پیمان صلح ژاپن با اتحاد جماهیر شوروی - و در حال حاضر با کشور روسیه – قلمداد میشود. ژاپن اقدام اشغالگرایانه روسیه را، حرکتی ناشایست میداند. این در حالی است که روسیه نیز اسرائیل را برای بازگرداندن اراضی اشغالی به فلسطینیها، تحت فشار قرار میدهد.
به این ترتیب ژاپنیها اوضاع کرانه باختری و جزیره کوریل را به هم مرتبط میدانند. دومین دلیل، تجربه تلخ ژاپن از اشغال و الحاق در تاریخ خود است. در آغاز قرن ۱۹، ارتش ژاپن با پیروزی بر چین و روسیه (در جنگ جهانی اول) و آلمان توانست مناطق زیادی را اشغال کند.
اراضی اشغالی شامل تایوان، کره و بسیاری از جزایر اقیانوس آرام میشد. توسعهطلبی ژاپن، دشمنیها و تهدیدهای بسیاری از جانب کشورهای همسایه را بهدنبال داشت و انتقادهای بینالمللی بسیاری درخصوص نیت و قصد امپراتوری ژاپن را در پی داشت.
سرانجام این اوضاع با شکست ویرانگر ۱۹۴۵ به اوج خود رسید. بهدنبال این شکست، ژاپن کلیه اراضی اشغالی را از دست داد و سیاستهای جنگطلبانه خود را ترک کرد. این تغییر رویکرد، به تدریج در روابط ژاپن با همسایگانش نیز تاثیر گذاشت و به این ترتیب ژاپن بهعنوان کشور صنعتی صلح طلب در جامعه جهانی شناخته شد.
چنانچه اسرائیل نیز چنین رویهای را در پیش بگیرد، قطعا ژاپن جز موافقان و حمایتکنندگان آن خواهد بود. ژاپن ادعا دارد که نگرانیهای اسرائیل را کاملا درک میکند و بدون شک سعی میکند که اسرائیل را برای برقراری صلح و شکوفایی در منطقه متقاعد کند.
اشغال ژاپن توسط کره ۳۵ سال طول کشید. اسرائیل هماکنون بیش از ۳۸ سال است که کرانه باختری و نوار غزه را تحت اشغال خود دارد.
اما بیش از نیم قرن طول کشید تا ژاپن و کره توانستند روابط شان را تحکیم بخشند و روابط نزدیک آنها تا آنجا پیش رفت که چندی پیش هر دو مشترکا میزبانی بازیهای جام جهانی فوتبال را برعهده گرفتند. تحمیل قوانین بینالمللی گاه غیرممکن را ممکن میکند و بسیاری تحولات که کسی انتظار آن را ندارد محقق مینماید.
منافع ژاپنی
ژاپن در دنیای عرب غیراز نفت و گاز و انرژی منافع دیگری را هم دنبال میکند که لزوما همه آنها اقتصادی نیست. به هر حال خاورمیانه به عنوان تاثیرگذارترین منطقه و بحرانخیزترین نقطه جهان میتواند منافع بسیاری از کشورها را درگیر خود کند.
دیلی استار
۱۶ می ۲۰۰۸