همشهری آنلاین_ مرضیه موسوی: رانندههایی که برای پیچیدن از کوچهای باریک به کوچه باریک دیگر تلاش میکنند خودرو را سالم از گذرگاه عبور دهند یا عابرانی که برای راه دادن به عبور خودرو، خود را به سینه دیوار میچسبانند. گاهی حتی وجود چنین معابری هم برای برخی از محلهها آرزو میشود. چراکه وجود پلهها و شیبهای تند یا عرض باریک این معابر اجازه تردد هیچ خودرویی را نمیدهد. وقوع کوچکترین حادثه در این کوچهها و محلهها میتواند به یک تراژدی تبدیل شود. زرگنده، دزاشیب، صدر، تجریش، حصار بوعلی، درکه، درب دوم، اوین، فرحزاد، دهونک و... از محلههایی در پهنه شمال هستند که اغلب بافت فرسوده و کالبد شهری نامناسبی دارند.
در برخی از این محلهها نوسازی بافت فرسوده به نیمههای راه رسیده و توقف این روند محله را در وضعیت پرخطری قرار داده است؛ گذرگاه باریکی را تصور کنید که تعدادی از املاک در آن نوسازی شده و عقبنشینی کردهاند و تعدادی از آنها هنوز نوسازی نشده و سد راهی برای باز شدن کامل عرض معبر هستند. ساختمانهای نوساز چندین واحدی حالا خانوادههای بیشتری را در این کوچه ساکن کرده است بدون اینکه اینکه ضریب ایمنی در این معبر تغییر محسوسی پیدا کند. این کوچهها هنوز بهصورت کامل در دسترس آتشنشانی و نیروهای امدادی نیستند اما جمعیت بیشتری را در خود جا دادهاند.
معضلات بافت فرسوده تنها به دسترسی نیروهای امدادی و آتشنشانی محدود نمیشود؛ ساکنان این محلهها اغلب شهروندان سالخوردهای هستند که به تنهایی از پس رسیدگی به ملک خود برنمی آیند و هر خرابی سادهای میتواند برایشان به مشکلی بزرگ تبدیل شود. وجود شیب زیاد در محلههای پهنه شمالی شهر تردد پیادهها را هم در این محلهها با مشکل روبهرو کرده است. ساکنان سالخورده این محلهها ترجیح میدهند در خانه بمانند تا گرفتار شیبهای تند کوچه نشوند. کم شدن روابط اجتماعی در بین این سالمندان همانا و ابتلا به افسردگی و بیماریهای دیگر همان.
نوسازی در بافت فرسوده محلههای شهر تهران با موانع زیادی مواجه است؛ از مشکلات ثبتی و سندی تا وجود املاک ریزدانه و بایدها و نبایدهایی که طرح تفصیلی شهر تهران در این محلهها نسخه آن را پیچیده است. به نظر میرسد بسیاری از شهروندان به تنهایی قادر به برطرف کردن این مشکلات نیستند و به واسطهای برای راهنمایی و نشان دادن راه و چاه نیاز دارند. دفاتر توسعه محلی با چنین رویکردی در محلههای دارای بافت فرسوده شکل گرفتهاند تا پلی بین مردم و ارگانها و ادارههای دولتی باشند و موانع پیش رو برای نوسازی و همچنین برطرف کردن مشکلات محلی را بردارند.