به گزارش همشهری آنلاین به نقل از مهر، از سال ۸۹ به بعد، اداره کل فناوری اطلاعات سازمان بورس و اوراق بهادار نسبت به خریداری نرم‌افزار اتوس اقدام کرد که در تمام سال‌های پس از استفاده از این نرم‌افزار، همواره هسته معاملات با ایراداتی رو به رو بوده است اما از آنجایی که بازار سرمایه با معامله‌گران محدودی سروکار داشت، این باگ نرم‌افزاری هیچ گاه مورد توجه افکار عمومی نبود اما طی ماههای گذشته با رونق تاریخی معاملات بورس و ورود بسیاری از سهامداران خرد به این بازار، این اختلالات تشدید شد.
هرچند که تلاش‌های تیم نرم‌افزاری سازمان بورس توانست باگ نرم‌افزاری اتوس را تا حدودی اصلاح کند اما این مشکلات هیچ‌گاه به صفر نرسید و مرتفع نشد؛ حتی بارها این نرم‌افزار با هزینه‌های بالا آپدیت و به روزرسانی شد ولی این باگ از بین نرفت.
نهایتاً با افزایش تحریم‌ها از یک سو - که شرکت پشتیبانی‌کننده حاضر به اصلاح آن نشد - و از سوی دیگر، افزایش حجم معاملات بورس در یکسال گذشته، رفته رفته ایرادات هسته معاملات به چالشی دائمی و روزمره برای سرمایه‌گذاران بورسی تبدیل شد.
علت بروز این اختلال در هسته معاملات، سینک نشدن درخواست و سفارش‌گیری مشتری با حافظه سامانه و نرم‌افزار است به این صورت که مشتری، سفارش خرید یا فروش را ثبت می‌کند؛ ولی به دلیل اینکه در حافظه نرم‌افزار نمی‌تواند سینک و «بر هم نشست» داشته باشد، پیام خطا به سفارش‌دهنده ارسال می‌کند.
هسته معاملات همان سیستم پردازشگر اطلاعات مختلف و انجام معاملات بورس است که با توجه به حجم بالای اطلاعات و کاربری‌های مختلف، نیاز به سرعت بالا و ماژول‌های مختلف داشته و به همین دلیل، یک ابر سامانه پیچیده محسوب می‌شود.
- کارشناس بازار سرمایه: اختلال هسته معاملات، ریسک معاملات را افزایش داده است
مهدی محمود رباطی کارشناس بازار سرمایه درباره مشکلات هسته معاملات اظهار داشت: برخی سرمایه‌گذاران فکر می‌کنند مشکلات و ایراداتی که در هسته معاملات بروز می‌کند به خاطر عدم سرمایه‌گذاری سازمان بورس در این حوزه است و اعلام می‌کنند که چرا علیرغم کارمزدی که سازمان بورس از معاملات دریافت می‌کند، برای خرید سامانه جدید اقدام نمی‌شود.
وی افزود: این در حالی است که ۹۰ درصد مشکلات هسته معاملات به تحریم‌ها برمی‌گردد؛ هسته معاملات بورس ۹۰ درصد کشورها از ۲ یا ۳ شرکت بین‌المللی خریداری می‌شود که پشتیبانی و به روز رسانی‌ها را هم همین شرکت‌ها انجام می‌دهند.
عضو کانون شرکت‌های کارگزاری بورس ادامه داد: شرکتی که هسته معاملات را به ایران واگذار کرده، به دلیل تحریم‌های ظالمانه علیه ایران حاضر به آپدیت آن نیست از آنجایی که این سامانه، از پیچیدگی بسیار بالایی برخوردار است، امکان اصلاح و به روزرسانی آن هم در داخل وجود ندارد.
وی یکی دیگر از عواملی که موجب فشار مضاعف به سامانه و تشدید اختلالات می‌شود را پیشنهادگیری و معامله مستقیم سرمایه‌گذاران و سهامداران در بورس عنوان کرد و گفت: این در حالی است که در دیگر کشورها، سرمایه‌گذاران به کارگزاری‌ها سفارش خرید یا فروش می‌دهند و کارگزاری برای آنها معاملات را انجام می‌دهد.
به گفته کارشناس بازار سرمایه، ورود مستقیم سرمایه‌گذاران به معاملات، سبب حجیم شدن هسته پردازش اطلاعات شده و این در حالی است که هسته معاملات امکان پاسخگویی به همه کاربران را ندارد.
وی این اتفاق را سبب وارد آمدن آسیب‌هایی نسبتاً جدی به اصل معاملات دانست و افزود: این اتفاق ریسک فعالیت در بازار را افزایش داده و امکان مظنه‌گیری را از کاربران گرفته است. درنتیجه معاملات افت کرده و بسیاری از معامله‌گران ترجیح می‌دهند در روزهایی که بازار با اختلال هسته معاملات روبه رو است، وارد فضای خرید و فروش سهام نشوند.
- سامانه معاملات دو هسته‌ای می‌شود
علی صحرایی، مدیرعامل بورس تهران نیز در واکنش به اختلال هسته معاملات و تدبیر سازمان بورس برای حل این چالش گفت: برای رفع مشکلات در سامانه معاملات به زودی تغییراتی بنیادین انجام می‌دهیم. سهام حاضر در بازار بورس تهران به واسطه تراکنش‌های زیاد و مشکلات سامانه در کوتاه‌مدت و خیلی موقت در دو تایم زمانی معامله می‌شوند.
به گفته صحرایی، در این تغییرات، صنایع در دو زمان مختلف و دوره معاملاتی جداگانه سفارش‌گیری می‌شوند. بخشی از معاملات در زمان زودتر شروع می‌شود از سوی دیگر، صنایعی که بیشترین سهام را در دل خود جای داده‌اند و چند صنعت دیگر هم در زمان دیگری که حدوداً تا ساعت ۱۵ طول می‌کشد، معامله خواهند شد. این اتفاق صرفاً برای یک دوره کوتاه‌مدت است.
مدیرعامل بورس تهران تصریح کرد: در تصمیمی دیگر همان طور که در سال ۹۷ هسته معاملاتی فرابورس و بورس را جدا کردیم، برای بورس تهران هم دو سامانه معاملاتی جدا در نظر گرفته‌ایم و به زودی دو هسته معاملاتی برای معاملات شرکت‌های حاضر در بازار سهام فعال می‌شود.