به گزارش همشهری آنلاین به نقل از گاردین در حالی که هنوز دود آتش از پایتخت لبنان برمی‌خیزد، مجموعه از نامه‌نگاری‌ها نشان می‌دهد مقامات بندر بیروت محموله عظیم نیترات آمونیومی را که از سال ۲۰۱۴ در آنجا انبار شده بود، «بمب شناور» خوانده بودند. مقامات بازرسی‌کننده این انبار همین شش ماه پیش هشدار داده بودند که اگر این محموله منتقل نشود، «کل بیروت را به هوا خواهد فرستاد.»
افشای این موضوع که اهمال دولتی ممکن است نقشی در بدترین انفجار تاریخ لبنان داشته باشد، باعث برانگخته شدن خشمی تازه نسبت به طبقه سیاسی لبنان شده است که از قبل به خاطر بحران مالی مداوم این کشور که نیمی از مردم را در فقر فرو برده است، هدف انتقاد بودند.
تظاهرکنندگان در آخرین نمود این عصبانیت از سیاستمداران لبنانی پس از این مصیبت در مرکز بیروت به خودروی حامل سعد حریری، نخست‌وزیر پیشین لبنان حمله کردند و با محافظان او درگیر شدند.
دولت لبنان بعدازظهر چهارشنبه ۱۵ مرداد اعلام کرد شمار مشخص‌نشده‌ای از مقامات بندی بیروت را بازداشت خانگی کرده است تا نتیجه تحقیقات در این باره معلوم شود که چرا این مواد بسیار انفجاری در فاصله‌ای کمتر از ۱۰۰ متری مناطق مسکونی انبار شده بودند.
هیات دولت همچنین وضعیت اضطراری دو هفته‌ای اعلام کرده و عملا کنترل پایتخت را به ارتش سپرده است.
در حالیکه ساکنان شهر روز چهارشنبه در حال جمع کردن شیشه‌های شکسته و سایر خرده‌ریزها از خانه‌هایشان بودند، انگشت تقصیر در رسانه‌های اجتماعی و کانال‌های تلویزیونی لبنان به سوی مقامات دولتی نشانه رفته ات.
نخست‌وزیر لبنان سه‌شنبه حادثه را ناشی از انفجار یک محموله ۲۷۵۰ تنی نیترات آمونیوم، ماده شیمیایی مورد استفاده در کودها و بمب‌سازی، دانست که در بندر انبار شده بود.
رسانه‌های لبنانی گزارش می‌کنند که این محموله در سال ۲۰۱۴ از یک کشتی تحت مالکیت روسیه به دست آمده است که پس از توقف اضطراری آن در بندر بارهایش را تخلیه کرده بود. مقامات گمرگ به خاطر احتمال غرق شدن کشتی اجازه ترک کردن بندر را به آن نداده بودند.
ناخدای پیشین این کشتی که «روسوس» نام دارد، در مصاحبه‌ای با روزنامه‌نگاران روسی در شش سال پیش، مالک کشتی به نام «ایگور گرچاشکین» را متهم کرد که «این کشتی و خدمه‌اش را بوسیله مقامات گمرکی گروگان گرفته شده بودند»، به حال خود رها کرده است. این ناخدا گفته بود: «مالک کشتی را رها کرده است. محموله کشتی نیترات آمونیوم است که ماده‌ای انفجاری است. ما ۱۰ ماست که روی بشکه باروت زندگی کرده‌ایم.»
یک نامه منتشر شده دیگر بوسیله یک روزنامه‌نگار مرتبط به خدمه کشتی نشان می‌دهد، که این کشتی «بمب شناوری» توصیف کرده و «خدمه کشتی را گروگان‌هایی سوار بر بمب» خوانده است.
خدمه عمدتا اوکراینی کشتی برای تقریبا یک سال در عرضه این کشتی پهلوگرفته در بندر بیروت نگاه داشته شدند و بعد آزاد شدند. محموله نیترات آمونیوم تخلیه و به انباری در بندر منتقل شد.
ناخدای کشتی در مصاحبه‌ای جدید در روز چهارشنبه وجود مشکلات فنی در کشتی را انکار کرد و گفت علت توقیف کشتی این بود که نمی‌توانست هزینه بندر را بپردازد.
«فدراسیون بین‌المللی کارکنان حمل‌ونقل» که به دنبال پرداخت دستمزد کارکنان و بازگشتشان به کشورشان بود، تایید کرد که کشتی از جمله به این علت در بندر نگهداشته شده بود که صورت‌حساب ۱۰۰هزار دلاری پرداخت نشده داشت.
بدری داهر، مدیر کل گمرک لبنان در مصاحبه‌ای تلویزیونی در چهارشنبه صبح گفت که در طول سال‌ها اداره او شش بار با دادگستری درباره خطر این مواد نامه‌نگاری کرده بود. او گفت: «ما تقاضای صادرات مجدد این مواد را داشتیم، اما به ما پاسخی داده نشد.
خبرگزاری رویترز از قول یک منبع ناشناس نزدیک به یکی از کارکنان بندر گزارش کرد که گروهی شش ماه پیش این محموله نیترات آمونیوم را بازرسی کرده بود و هشدار دادده بودند که اگر مواد جابه‌جا نشوند، «کل بیروت را به هوا خواهند فرستاد.» یک منبع دیگر گفت به چندین کمیته و قاضی هشدار داده شده بود که «هیچ کاری برای خلاص شدن از این مواد انجام نشده است.»
هنوز روشن نیست که چه چیزی باعث انفجار نیترات آمونیوم که برای فعال شدن نیاز به حرارت زیادی دارد، شده است.
شهرداری بیروت روز سه‌شنبه در پاسخ به گزارش‌هایی از آتش‌سوزی گروهی از آتش‌نشان را به محل اعزام کرده بود که پس از انفجار ناپدید شده‌اند.
چندین ویدئوی ضبط شده از لحظات پیش از انفجار نیز دود خاکستری غلیظی را بر فراز بندر نشان می‌دهند که با رشته‌ای از انفجارهای کوچک با دود قرمز همراه می‌شوند و بعد انفجار عظیمی مربوط به نیترات آمونیوم رخ می‌دهد که میزان ۱۳۰۰ برابر بیشتر از میزان ماده مورد استفاده در بمب‌گذاری در اوکلاهما سیتی آمریکا بود.
رویترز روز چهارشنبه حرف های یک منبع ناشناس را نقل کرد که مدعی است که آتش در انبار شمار ۹ بندر شروع شده و بعد به انبار شماره ۱۲ که محل ذخیره نیترات آمونیوم بود، گسترش یافته است.
منبع آتش‌سوزی اولیه هنوز اعلام نشده است.
عکس‌های هوایی و پهپادی یک گودال عمیق در زمین منفجر شده را در جایی که انبار شماره ۱۲ قرار داشت در نزدیکی از ردیفی از سیلوهای گندم تخریب‌شده نشان می‌دهد و ناحیه اطراف تقریبا پاک‌تراش شده است.
خسارات مالی این انفجار که به تقریبا نیمی از بیروت آسیب زده ۳ میلیارد دلار تخمین زده شده است و اغلب بخش‌های شرق بیروت دیگر قابل سکونت نیستند.