به گزارش همشهری آنلاین به نقل از بیزنس اینسایدر شرکت آمریکایی گیلئاد ساینسز رمدسیویر را در سال ۲۰۰۹ به عنوان درمانی برای عفونت با ویروس ابولا ساخت و گرچه هیچ وقت برای درمان بیماران کرونا تایید نشده بود، در بررسی‌های اولیه امیدهایی را برانگیخت.
یک بررسی که در ماه مه در ژورنال پزشکی نیوانگلند منتشر شد نشان داد درمان بیماران بستری به علت کووید-۱۹ با رمدسیویر مدت بهبودی به طور میانگین به ۱۱ روز رسانده است، در حالیکه در بیماران که دارونما دریافت کرده بوند، این مدت ۱۵ روز بود.
اما پژوهش جدیدی که در ژورنال انجمن پزشکی آمریکا (جاما) منتشر شده است، نشان می‌دهد رمدسیویر بر بهبودی بیماران تاثیر قابل‌توجهی ندارد.
بیمارانی که یک دوره ۱۰ روزه رمدسیویر را دریافت کرده بودند، نسبت به بیمارانی که این دارو برایشان تجویز نشده بود، بهبودی بیشتری پیدا نکردند؛ میزان مرگ‌ومیر در دو گروه هم مشابه بود.
از طرف دیگر گرچه بیماران دریافت‌کننده رمدیسویر در مجموع علائم شدید کمتری را گزارش کردند، این بیماران به میزان بیشتری علائم جزئی تا متوسط و نیز عوارض جانبی را بروز دادند.
رمدسیویر با مهار کردن آنزیمی عملی می‌کند که نقشی اساسی در تکثیر ویروس‌ها از جمله کروناویروس‌ها دارد. گرچه این دارو در کارآمدی چندانی در برابر ویروس ابولا نشان نداد، اثرات جانبی منفی هم نداشت – و نشان داده شد که این دارو بی‌خطر است.
بنابراین شرکت گیلیاد از سال ۲۰۱۴ شروع به بررسی این دارو برای درمان کروناویروس‌های عامل سارس و مرس کرد. اما پس از ظهور کروناویروس جدید، این شرکت کارآزمایی‌های بالینی را شروع کرد تا تعیین کند آیا این دارو بر ضد کووید-۱۹ موثر هست یانه.
سازمان غذا و داروی آمریکا هم در اول ماه مه (اوائل اردیبهشت) مجوز استفاده اضطراری از رمدسیویر را صادر کرد و گیلیاد برای دو ماه پس از آن داروی موجودش را اهدا کرد. بعد در ماه ژوئن (اوائل تیر) این شرکت اعلام کرد دولت‌ها در کشورهای رو به توسعه می‌توانند با پرداخت ۲۳۴۰ دلار دوره پنج روزه دارو را بخرند.
اما بررسی جدید پرسش‌هایی درباره ارزش داشتن خرید مقادیر بالای این دارو مطرح می‌کند.
- پژوهش چطور انجام شد
پژوهشگران گروهی شامل ۵۸۴ مورد ثابت شده کووید-۱۹ را بررسی کردند. سن این بیماران بالای ۱۲ سال بود و به علت ذات‌الریه با شدت متوسط ناشی از کووید-۱۹ بستری شده بودند. این بیماران به سه گروه تقسیم شدند: یک گروه دوره ۱۰ روزه رمدسیویر و گروه دوم یک دوره پنچ روزه این دارو را دریافت کردند و گروه سوم بدون رمدسیویر درمان شدند.
پژوهشگران بعد به مقایسه پیامدهای بالینی در این سه گروه پرداختند.
پس از روز یازدهم، بیماران در گروه ۱۰ روزه وضعیت چندان بهتری از بیمارنی که در همین مدت بدون این دارو درمان شده بودند، نداشتند. از طرف دیگر در گروه دریافت‌کننده رمدسیویر عوارض جانبی خفیف تا متوسط و علائم خفیف تا متوسط بیشتری از گروه بدون این دارو، داشتند، هر چند در مجموع میزان علائم شدید در گروه رمدسیویر کمتر بود.
بیماران دریافت‌کننده رمدسیویر با احتمال بیشتری دچار عوارضی مانند تهوع، سردرد و کاهش پتاسیم خون (که می‌توانند اختلال ضربان قلب ایجاد کند) شدند.
نتایج نشان داد تفاوتی میان این سه گروه از لحاظ مدت بستری بودن یا نیاز به درمان اکسیژن وجود ندارد. پس از ۲۸ روز ۲ درصد بیماران هم در گروه رمدسیویر ۱۰ روزه و هم در گروه بدون رمدسیویر درگذشته بودند.
در گروه رمدسیویر ۵ روزه فقط یک درصد بیماران پس از ۲۸ روز درگذشتند. با این وجود این پژوهشگران این یافته را از لحاظ بالینی مهم نشمردند، چرا که اغلب بیماران در گروه ۱۰ روزه پیش از پایان دوره کامل درمانشان بیمارستان را ترک کردند.
البته گروهی از پژوهشگران می‌گویند نتایج این بررسی جدید لزوما به معنای بی‌تاثیر بودن رمدسیویر نیست. آنها می‌گویند باید کار بیشتری انجام شود تا معلوم شود کدام دسته از بیماران از این دارو سود می‌برند. در بررسی اولیه در ماه مه، رمدسیویر در بیمارانی بیشترین تاثیر را داشت که که نیاز مقدار کم تا متوسط اکسیژن اضافی داشتند.
اما دست کم می‌توان گفت بر اساس این بررسی درمان درازمدت‌تر با رمدسیویر نسبت به دوره کوتاه‌تر درمان با آن ندارد.