به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فارس، رسانه آمریکایی آسوشیتدپرس در گزارشی مفصل به شرح کشمکش‌های میان اعضای شورای امنیت بر سر اقدام آمریکا جهت بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران پرداخته است.
دولت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا مخالفت‌های شدید با تلاش این کشور برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را رد کرده و مدعی شده شمارش معکوس ۳۰ روزه برای آغاز این تحریم‌ها از روز جمعه آغاز شده است.
حتی متحدان اروپایی آمریکا هم در کنار روسیه و چین ادعای آمریکا درباره محق بودن برای استناد به مفاد توافقی که ۲ سال پیش از آن خارج شده را زیر سئوال برده‌اند.
رسانه‌ها روز جمعه گزارش دادند از میان ۱۵ عضو شورای امنیت، ۱۳ عضو نامه‌هایی به رئیس این شورا ارسال کرده و مخالفت خودشان را با اقدام آمریکا اعلام کرده‌اند.
با این حال، «مایک پمپئو»، وزیر خارجه آمریکا و «برایان هوک»، نماینده مستعفی دولت آمریکا در امور ایران این مخالفت‌ها را رد کرده‌اند.
ادعای هوک درباره آغاز بازگشت خودکار تحریم‌ها
هوک، جمعه در یک نشست خبری به خبرنگاران گفت: «ما نیازی به اجازه کسی نداریم. ایران، تعهدات هسته‌ای داوطلبانه خودش را زیر پاگذاشته است. شرط‌های کلید زدن مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها برآورده شده و ما هم بر همین اساس، این کار را انجام داده‌ایم.»
برایان هوک با بیان اینکه «مخالفت یا حمایت دیگران با کاری که ما می‌کنیم اهمیت اساسی ندارد»، اضافه کرد «امروز نخستین روز روند ۳۰ روزه بازگشت خودکار تحریم‌ها است.»
دولت آمریکا روز پنجشنبه (۲۱ اوت/۳۰ مرداد) با ارائه نامه‌ای به رئیس شورای امنیت رسماً این شورا را از خواست خود برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران مطلع کرد.
آمریکا در این نامه ایران را به «نقض اساسی» تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) متهم کرده است.
این نامه، روند ۳۰ روزه‌ای را آغاز می‌کند که از لحاظ تئوریک می‌تواند به «بازگشت خودکار» تحریم سازمان ملل علیه ایران منجر شود. با این حال، کارشناسان گفته‌اند دولت آمریکا مسیر پرپیچ و خم و دشواری پیش رو دارد.
بر خلاف ادعای برایان هوک، سخنگوی وزارت خارجه چین، همانند بسیاری از دیگر کشورها اعلام کرد که مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها، فعال نشده است.
«ژائو لیجیان»، سخنگوی وزارت خارجه چین گفت: «طرف‌های مشارکت‌کننده در برجام و همچنین اکثریت قاطع اعضای شورای امنیت معتقدند که درخواست آمریکا فاقد اساس قانونی است و مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها فعال نشده است.»
نظر شورای امنیت درباره آغاز نشدن مکانیسم ماشه
خبرگزاری آسوشیتدپرس، گزارش داد بعد از آنکه مایک پمپئو نامه رسمی آمریکا برای آغاز روند بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را تحویل «دیان دجانی»، رئیس دوره‌ای شورای امنیت داد، دجانی رایزنی‌های تک به تک با ۱۴ عضو دیگر شورای امنیت درباره اقدام آمریکا را آغاز کرد.
دیپلمات‌ها به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته‌اند نتیجه این رایزنی‌ها این بود که اکثریت اعضای شورای امنیت به دجانی گفتند که آمریکا از حق قانونی برای بازگرداندن تحریم‌ها برخوردار نیست و از نظر آنها دوره ۳۰ روزه بازگشت این تحریم‌ها آغاز نشده و اقدام آمریکا از هیچ اثری برخوردار نخواهد بود.
دیپلمات‌ها گفتند که با توجه به این شرایط نیازی نیست رئیس شورای امنیت طی ۳۰ روز آینده قطعنامه «ادامه لغو تحریم‌ها علیه ایران» که آمریکا آماده وتوی آن است را به رأی بگذارد.
نظر جان بولتون
«جان بولتون»، مشاور امنیت ملی سابق آمریکا که از مدت‌ها پیش گفته استدلال‌های دولت ترامپ برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران نادرست است در مصاحبه با آسوشیتدپرس گفت: «۳ یا ۴ راه به نظرم می‌آید که طرفداران توافق هسته‌ای ممکن است با استفاده از آن به دنبال ممانعت در تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها باشند.»
بولتون گفت: «اطمینان دارم که دیپلمات‌های روسیه و چین و کشورهای اروپایی همه دارند الان روی این موضوع کار می‌کنند. ایالات متحده در این خصوص با تدبیر عمل نکرده است.»
تلاش آمریکا در این مسیر پس از شکست این کشور در به تصویب رساندن قطعنامه‌ای که خواستار جلوگیری از انقضای تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران بود، صورت می‌گیرد. آن قطعنامه که روز ۲۵ مرداد به رأی گذاشته شد با ۱۱ رأی ممتنع، ۲ رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن) و ۲ رأی مخالف (روسیه و چین) رد شد.
پمپئو روز پنجشنبه گفت کشورهای اروپایی در محافل خصوصی با آمریکا در خصوص ضرورت تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران اتفاق‌نظر دارند اما جرأت ابراز نظر خودشان به صورت علنی را ندارند و هیچ راه حل جایگزینی به آمریکا در این خصوص ارائه نداده‌اند.
پمپئو روز جمعه در مصاحبه با فاکس‌نیوز گفت «غیرقابل درک» است که اروپایی با تمدید نامحدود تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران موافقت نکرده‌اند.
او گفت: «جانبداری از روسیه و چین در این موضوع مهم و در این مقطع مهم در سازمان ملل، به نظرم واقعاً برای دنیا خطرناک است.»
ادامه تلاش‌های اروپا برای توافق بر سر تحریم تسلیحاتی ایران
برایان هوک روز جمعه مدعی شده که هیچ کشوری، طرحی برای مصالحه با آمریکا بر سر تحریم‌های تسلیحاتی ایران پیشنهاد نکرده، اما دیپلمات‌ها به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته‌اند رایزنی‌های گسترده‌ای در این خصوص میان آمریکا و اروپا انجام شده و پیشنهادهایی برای تمدید ۶ ماهه یا یک ساله این تحریم‌ها مطرح شده است. همچنین طرحی پیشنهاد داده شده که خواستار منوط کردن تمامی معاملات تسلیحاتی با ایران به صدور مجوز شورای امنیت بوده است- با این حال، میان ۱۵ عضو شورای امنیت بر سر این طرح‌ها توافقی حاصل نشده است.
دیپلمات‌ها گفته‌اند اروپایی‌ها هنوز هم امیدوارند قبل از ۱۸ اکتبر که تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران به پایان برسد توافقی حاصل شده و اختلاف میان آمریکا با روسیه و چین در این خصوص برطرف شود. آمریکا خواستار تمدید نامحدود این تحریم‌ها است، در حالی که چین و روسیه خواستار اتمام این تحریم‌ها طبق مفاد توافق هسته‌ای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحده هستند.
انتقاد مقام روسیه از تلاش آمریکا برای تسری دادن «قانون جنگل» به دنیا
خبرگزاری آسوشتیتدپرس نوشته روسیه جزو سرسخت‌ترین مخالفان اقدام آمریکا برای احیای تحریم‌ها علیه ایران بوده است.
بلافاصله بعد از آنکه مایک پامپئو نامه رسمی آمریکا برای بازگشت تحریم‌ها را تحویل رئیس شورای امنیت داد «دیمیتری پولیانسکی»، معاون نماینده روسیه در سازمان ملل در توئیتر نوشت: «مثل اینکه ۲ سیاره وجود دارند. یکی سیاره‌ای افسانه‌ای و مبتنی بر قانون جنگل که آمریکا در آن مجاز است بدون مجاب کردن دیگران هر کاری را که دلش می‌خواهد انجام دهد، توافق‌ها را نقض کرده و از آنها خارج شود و باز هم به دنبال منفعت بردن از آن باشد؛ دوم، سیاره‌ای دیگر که بقیه دنیا در آن زندگی می‌کنند و در آن قانون بین‌المللی و دیپلماسی حاکم است.»
پامپئو در مصاحبه با فاکس‌نیوز ابراز اطمینان کرد که تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران احیا خواهند شد.
او گفت: «روسیه و چین می‌توانند کل روز حرافی کنند، اما من به شما اطمینان می‌دهم ایالات متحده از تمامی ابزارهای موجود در اختیارش استفاده خواهد کرد تا اطمینان حاصل کند که روسیه و چین قادر به تحویل سامانه‌هایی تسلیحاتی به ایران که ما را تهدید می‌کنند نخواهد بود.»