به گزارش همشهری آنلاین به نقل از شرق، وزیر خارجه سوئیس، امروز و فردا در تهران است. اینگیزیو کاسیس، رئیس دستگاه دیپلماسی کشوری که حافظ منافع ایالات متحده در ایران، حافظ منافع ایران در کانادا و حافظ منافع متقابل ایران و عربستان سعودی است. دیروز هم‌زمان با صدسالگی روابط ایران و سوئیس وارد تهران شد. کاسیس قرار است در این سفر با مقامات ارشد ایران دیدار و گفت‌وگوهایی درباره مسائلی داشته باشد که اغلب فراتر از رابطه دوجانبه دو کشور هستند؛ همان‌طورکه اغلب تعاملات دو کشور به همین شکل بوده است. سوئیس به‌عنوان حافظ منافع ایالات متحده بی‌سفارت در تهران واسطه پیام‌های ایران و آمریکا بوده است و در بزنگاه‌های مهم تنش‌های بین دو کشور نیز این سوئیس است که مکاتبات دو طرف را به هم منتقل می‌کند.
حتی وقتی مسئله تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا پیش آمد، سوئیس هم به‌عنوان واسطه انتقال پیام و هم به‌عنوان میزبان مبادله به ایفای نقش پرداخت. این کشور البته در چالش‌های دیپلماتیک دیگر ایران نیز در میانه ماجرا قرار داشته است و ایفای نقش به‌عنوان حافظ منافع در روابط ایران با آمریکا، کانادا و عربستان از مثال‌های این مسئله است. در تعاملات ایران با اروپایی‌ها نیز سوئیس نقش‌آفرین بوده است و از میزبانی نشست‌ها و دیدارهای برجامی تا برقراری کانال انسان‌دوستانه در ادامه چالش اروپا و آمریکا بر سر برجام، این دولت سوئیس بوده که به‌عنوان طرف سوم وارد داستان شده است. در این سفر نیز روابط مقامات و رسانه‌های دو کشور، مسئله هسته‌ای و برجام به بحث گذاشته خواهد شد، در کنار مسئله کانال انسان‌دوستانه سوئیس که اگرچه مربوط به تعامل بین تهران و دولت بی‌پایتخت سوئیس در برن است اما در سایه تعاملات ایران و اروپا و در حاشیه تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران تعریف شده است.
- وزیر خارجه سوئیس به اصفهان رفت
- واکنش ایران به تماس پمپئو با وزیر خارجه سوییس قبل سفر به ایران
- تصاویری که وزیر خارجه سوئیس از اصفهان منتشر کرد | از مروارید خاورمیانه بازدید کردم
اکنون نیز کاسیس در حالی به ایران می‌آید که هم مسئله برجام، هم مسئله لغو تحریم‌های ایران طبق قطع‌نامه ۲۲۳۱ سازمان ملل و هم گفت‌وگوهای هسته‌ای و تعاملات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای در جریان هستند. هم‌زمان سوئیس به‌عنوان متولی کانال انسان‌دوستانه در حالی راهی ایران می‌شود که ایران ماه‌هاست می‌کوشد از منابع مالی خود برای واردکردن داروها و اقلام مورد نیاز در مقابله با کرونا استفاده کند و البته در این راه با مانع بزرگ تحریم‌های ایالات متحده مواجه است.
حافظ منافع واشنگتن در تهران
در این سفر احتمالا درباره نقش سوئیس به‌عنوان حافظ منافع ایالات متحده در ایران هم گفت‌وگوهایی خواهد شد. کاسیس در توییتر خبر داده است که پیش از این سفر با همتای آمریکایی خود، مایک پمپئو درباره سفرش گفت‌وگو کرده است: «سوئیس از عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و امارات متحده عربی استقبال می‌کند. در سایه سفرم به ایران، درباره کانال مالی سوئیس برای [تبادلات] انسان‌دوستانه صحبت کردیم. ایالات متحده شریک مهمی است. روابط ما سنت‌های غنی و تنوع بالا دارد». این البته در حالی است که سخنگوی وزارت خارجه ایران دراین‌باره نظر متفاوتی را ابراز کرده است. سعید خطیب‌زاده جمعه درباره گزارش‌های منتشرشده درخصوص تماس‌های پمپئو با وزیر خارجه سوئیس تأکید کرد: «این سفر ربطی به مسائل روابط ایران و آمریکا ندارد. این سفر از قبل و در چارچوب روابط دوجانبه و سفرهای منظم وزرای خارجه دو کشور برنامه‌ریزی شده که البته به‌دلیل شرایط ناشی از شیوع کرونا با تأخیر انجام می‌شود». خطیب‌زاده افزود: «تماس‌های شتاب‌زده وزیر خارجه آمریکا با شخصیت‌هایی که قصد سفر به ایران دارند، مسئله تازه‌ای نیست و پمپئو از سر استیصال و ناچاری سعی می‌کند سیاست موهوم فشار حداکثری واشنگتن را به هر طریقی پیگیری کند؛ بنابراین می‌کوشد کشورهای ثالث را از روابط عادی با ایران منصرف کند که البته تاکنون شکست خورده است. همان‌طورکه در موضوع سفر آقای گروسی، مدیر کل آژانس، به تهران هم شکست خوردند، این‌بار هم این فشارها شکست خواهد خورد». خطیب‌زاده تأکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران بارها موضع رسمی خود را نسبت به گردن‌کشی‌های رژیم ترامپ اعلام کرده و تغییری در آن ایجاد نشده است».
سفر با وجود شیوع کرونا
همان‌طورکه سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز اشاره می‌کند، سفر کاسیس البته در شرایطی انجام می‌شود که به دلیل شیوع ویروس کرونا، ماه‌هاست سفرهای دیپلماتیک در سراسر جهان به حداقل رسیده‌اند و بیشتر نشست‌های بین‌المللی، از نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد تا مثلا نشست‌های فرایند آستانه، به‌صورت مجازی برگزار می‌شود؛ ازاین‌رو اقدام وزیر خارجه سوئیس در سفر به تهران در این شرایط به احتمال زیاد صرفا سفری روتین با دیدارهای معمول مقامات کشورها، آن‌گونه که تا سال پیش انجام می‌شد، نیست و دو طرف برای بحث درباره موضوعاتی مهم تصمیم به برقراری این دیدارهای فیزیکی گرفته‌اند.
هرچند این امکان نیز وجود دارد که در ادامه تلاش‌ها در عرصه‌های مختلف برای پیگیری زندگی عادی در حد امکان با وجود شیوع کرونا، این سفر نیز بخشی از بازگشت تعاملات دیپلماتیک به شکل عادی خود باشد. سخنگوی وزارت امور خارجه جمعه در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره این سفر وزیر خارجه سوئیس به تهران گفته بود: «وزیر خارجه سوئیس طبق برنامه‌ریزی قبلی بامداد فردا شنبه وارد ایران می‌شود که در ابتدا یک سفر کوتاه به اصفهان خواهد داشت». خطیب‌زاده افزود: «برنامه‌های رسمی سفر وزیر خارجه سوئیس بعد از یک توقف کوتاه در اصفهان، از روز یکشنبه در تهران آغاز می‌شود که مهم‌ترین آن جلسه صدمین سالگرد آغاز روابط دو کشور است».
در همین رابطه، کاسیس دیروز را در اصفهان گذراند. او در توییتی با انتشار تصاویری از این سفر نوشت: «به اصفهان، مرواریدی در خاورمیانه سفر کردم. آشنایی با فرهنگ و ملت یک کشور شرط لازم برای روابط دیپلماتیک خوب است». به گزارش ایرنا، وزیر امور خارجه سوئیس و هیئت همراه وی پس از بازدید از آثار تاریخی اصفهان و جاذبه‌های گردشگری و صنایع دستی این شهر، دیداری با استادان دانشگاه صنعتی اصفهان در محل هتل عباسی اصفهان داشتند و به گفت‌وگو و تبادل‌نظر برای گسترش تعاملات علمی، فرهنگی و فناوری پرداختند. دانشگاه صنعتی اصفهان، مرکز هماهنگ‌کننده ارتباط علمی با کشور سوئیس است و پس از سفر وزیر علوم سوئیس به ایران در سال ۹۷، مقرر شد محققان ایرانی و سوئیسی طرح‌های مشترک ارائه کنند؛ همکاری دانشگاه صنعتی اصفهان با دانشگاه‌های سوئیس در زمینه‌های مختلف در حال انجام است. وزیر امور خارجه سوئیس همچنین دیروز از کلیسای وانک اصفهان بازدید و با اسقف سپیان کاشچیان، پیشوای مذهبی ارامنه اصفهان و جنوب ایران دیدار کرد. دیدار و گفت‌وگو با عباس رضایی، استاندار اصفهان نیز از دیگر برنامه‌های دیروز سفر کاسیس به اصفهان بود.
دیدار با رئیس‌جمهور، وزیرخارجه و دبیر شورای عالی امنیت ملی
سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه خاطرنشان کرد: «برنامه دیدارهای وزیر خارجه سوئیس با رئیس محترم جمهور، وزیر محترم امور خارجه و برخی دیگر از مقامات عالی‌رتبه کشورمان نیز در روزهای یکشنبه و دوشنبه انجام خواهد شد». وب‌سایت خبری سوئیس اینفو دراین‌باره نوشته است کاسیس با حسن روحانی، رئیس‌جمهور، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، دیدار خواهد کرد.
خطیب‌زاده درباره محورهای اصلی مذاکرات وزیر خارجه سوئیس در تهران تأکید کرد: «محورهای اصلی مذاکرات و دیدارهای ایشان، رایزنی و تبادل‌نظر درباره موضوعات مورد اهتمام مشترک در عرصه دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین موضوعات مربوط به کانال مالی سوئیس خواهد بود». سخنگوی وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: «همان‌طورکه قبلا هم گفته شده، تاکنون دو مورد تراکنش از طریق کانال سوئیس انجام شده که اولین آن به‌صورت آزمایشی در بهمن‌ماه سال گذشته صورت پذیرفت. در خردادماه سال جاری هم اولین عملیات رسمی این کانال انجام شد که هر دو مورد شامل انتقال اقلام دارویی با استفاده از منابع موجود مالی ایران در سوئیس بود». سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن قدردانی و استقبال از تلاش‌های سوئیس در پیگیری این کانال مالی تأکید کرد: «ما درعین‌حال به دلیل برخی اقدامات مخرب ایالات متحده در قبال این کانال مالی، به نیات آمریکا تردید جدی داریم. البته روشن است که تمام اقداماتی که تاکنون از طریق این کانال مالی صورت گرفته با دارایی‌های ایران نزد سوئیس بوده است و اگر این کانال با رهایی از فشارهای آمریکا بتواند با بهره‌برداری از سپرده‌های ایران نزد کشورهای دیگر ارسال کالا و دارو را تسهیل کند، ما استقبال می‌کنیم. این سفر فرصتی برای تبادل‌نظر و هم‌فکری دو کشور برای فعال‌ترشدن کانال مالی سوئیس و بررسی راهکارهای ممکن برای رفع مشکلات ماست». سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به ترکیب هیئت همراه وزیر خارجه سوئیس افزود: «برخی از شخصیت‌های پارلمانی سوئیس هم ایشان را در این سفر همراهی خواهند کرد که برنامه ملاقات در مجلس شورای اسلامی برای ایشان پیش‌بینی شده است».
خطیب‌زاده: روابط ما با سوئیس حتی در شرایط سخت هم برقرار بوده است
سخنگوی وزارت امور خارجه در آستانه صدمین سالگرد این رابطه با تشریح روابط دوجانبه تهران تأکید کرد: «روابط ایران با سوئیس همواره روابطی روبه‌جلو و پیشرفت بوده و در طول مذاکرات هسته‌ای هم که چندین دور آن در ژنو برگزار شد، دولت سوئیس با حسن‌نیت کامل میزبانی شایسته‌ای داشت. روابط دو کشور حتی در شرایط سخت هم همواره برقرار بوده است. همچنین دولت سوئیس علاوه بر اینکه حافظ منافع آمریکا در ایران است، حافظ منافع ایران در کانادا و حافظ منافع متقابل ایران و عربستان در دو کشور است؛ بنابراین علاوه بر ابعاد دوجانبه، روابط دو کشور دارای گستردگی موضوعی در این ارتباط نیز هست».
وی همچنین افزود: «این روابط در سطوح مختلف در چارچوب نقشه راهی که در سفر سال ۹۵ رئیس‌جمهور سوئیس به تهران پی‌ریزی و متعاقب آن در سفر سال ۹۷ دکتر روحانی به سوئیس مورد تأیید قرار گرفت، پیگیری می‌شود».