همشهری آنلاین – لاله غزالی: باوجود همه اطلاع‌رسانی‌ها بحث داغ این روزها بازگشایی مدارس است و خانواده‌ها به‌شدت نگران فرزندانشان هستند، حتی حالا که وزیر و سخنگو و مدیر و همه گفته‌اند الزامی به حضور در مدرسه نیست. اما وقتی گفته می‌شود کودکان ناقل خاموشند و حتی تا ۳ هفته می‌توانند هیچ علامتی از خود بروز ندهند، بعضی والدین پیشنهاد تعطیلی یک‌ساله مدارس را برای سلامت نگه داشتن خود و فرزندانشان مطرح می‌کنند.
دکتر مسعود مردانی عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا دراین‌باره به همشهری‌آنلاین گفت: هر دو بعد قضیه نرفتن یا رفتن بچه‌ها را به مدرسه باید ببینیم و بعد فکر کنیم که باید چکار کنیم و البته این کارِ بسیار سختی است. پیش‌بینی خوشبینانه سازمان جهانی بهداشت این است که کرونا تا تابستان سال دیگر هست. حالا بیاییم بگوییم تا آن موقع هیچ بچه‌ای مدرسه نرود. می‌دانید در همین ۶، ۷ ماهی که بچه‌ها در خانه بودند، چقدر خشونت خانگی افزایش پیدا کرده است؟ یا چقدر بچه‌هایی که از خانه بیرون نیامده بودند، دچار افسردگی شدند؟ یا میزان اضطراب در بچه‌ها و خانواده‌ها چقدر بیشتر شده است؟ بعضی بچه‌ها حتی از خانه درمی‌روند و گرفتار اعتیاد و کارهای خلاف می‌شوند.
متخصص بیماری‌های عفونی ادامه داد: پس اینکه همه مدارس تا پایان پاندمی کرونا بسته شوند، زیاد دلپسند نیست، حتی شاید برای کسانی که الان مدافع این کار هستند. از آن طرف هم منِ پدر یا مادر نمی‌خواهم بچه‌ام را به مدرسه بفرستم و او با کرونا برگردد و بیمار یا ناقل آن شود و باعث مرگ مثلا پدربزرگ و مادربزرگش بشود.
۳ شرط مهم
وی گفت: بازگشایی مدارس در زمان پاندمی کووید آنقدر حائز اهمیت است که سازمان جهانی بهداشت از حدود ۴ هفته قبل یک دستورالعمل چندین صفحه‌ای برای آن صادر کرده است. در چنین شرایط دوگانه‌ای، سازمان جهانی بهداشت آمده و گفته است که باید شرایط خاص برای بازگشایی مدارس وجود داشته باشد؛ شرایطی غیر از آمادگی آموزش و پرورش و سیستم بهداشت و درمان در شرایط پاندمی کرونا. غیر از این آمادگی‌ها، یک‌سری فاکتورهای اپیدمیولوژیک وجود دارد که باید باشند تا مدارس بازگشایی شوند.
مردانی توضیح داد: سازمان جهانی بهداشت می‌گوید برای بازگشایی مدرسه باید ۳ شرط وجود داشته باشد، آن هم نه در یک مدرسه بلکه در یک شهر. اول اینکه موارد جدید ابتلا در آن شهر به کمتر از ۱۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر طی یک هفته برسد. دوم اینکه کمتر از ۵ درصد تست‌های پی‌سی‌آر در هفته مثبت باشد و سوم اینکه تعداد مراجعه‌کنندگان به مراکزی مثل مطب‌ها و درمانگاه‌ها با علائم کرونا در هفته باید کمتر از ۵ درصد تعداد کل بیماران باشد. اگر این موارد بیشتر از حد تعیین‌شده باشد، معنی‌اش این است که اوضاع خوب نیست و نباید مدارس باز شوند.
عضو ستاد ملی کرونا گفت: در این میان باید توجه کرد که ما در ایران به اندازه کشورهای اروپای غربی و آمریکا تست پی‌سی‌آر انجام نمی‌دهیم چون همه کیت‌های آن وارداتی و درنتیجه هزینه‌بر است، حالا تفسیر اینها چیست؟ ما اینها را در قالب رنگ‌های هشداردهنده بیان می‌کنیم. مثلا در منطقه‌ای که قرمز است، احتمالا تعداد ابتلای جدید هفتگی بیش از ۱۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر است. به دنبال آن، احتمالا تست‌های پی‌سی‌آر بیشتری مثبت می‌شود و تعداد مراجعه‌کنندگان به مراکز درمانی با علائم کرونا هم بیشتر می‌شود. اینجاست که مدرسه باید تعطیل و آموزش مجازی شود. اگر در شهری این شرایط وجود داشته است و ما مدارس را باز کرده‌ایم، این کار عجولانه بوده و حتما باید تجدیدنظر شود.
وی ادامه داد: اما اگر در شهری مثلا کمتر از ۱۰ نفر در ۱۰۰ هزار نفر ابتلای جدید در هفته داشتیم، وضعیت آن شهر سفید است و مدارس می‌توانند با رعایت فاصله فیزیکی و پروتکل‌های بهداشتی باز شوند. اگر شرایط بین این دو بود، یعنی مثلا ۱۰ تا ۱۰۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر ابتلای جدید هفتگی داشتیم، وضعیت زرد است و حداکثر ۲ بار در هفته بچه‌ها می‌توانند به مدرسه بروند و حضوری آموزش ببینند و بقیه هفته را در خانه از طریق تلویزیون یا فضای مجازی آموزش ببینند.
مردانی درباره سابقه بازگشایی مدارس در شرایط پاندمی کرونا در کشورهای دیگر به ۳ کشور آلمان، فرانسه و سنگاپور اشاره کرد و گفت: این کشورها بعد از اینکه توانستند در کنترل بیماری موفق شوند، مدارس را بدون کوچک‌ترین محدودیتی باز کردند اما بلافاصله افزایش موارد ابتلا را شاهد بودند و دوباره مدارس را بستند.
بازگشایی مدارس کار درستی بوده؟
مردانی به جلسه دیروز کمیته علمی ستاد ملی کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید: همین امروز (دیروز سه شنبه ۱۸ شهریور ۹۹) در کمیته علمی ستاد کرونا در این زمینه توضیحاتمان را بیان کردیم و قرار شد نوشته‌ای به وزیر محترم آموزش و پرورش و وزیر بهداشت داده شود و به تفصیل از آن صحبت شود، اینها تمام حساب و کتاب دارد و یادمان باشد بازگشایی عجولانه مدارس، ریختن بچه‌ها به آن شکل در مدارس که دیدیم، نداشتن سیستم نظارتی و عدم آموزش صحیح مربیان مشکل را ده‌چندان می‌کند.
وی ادامه داد: بدبختی این است که ما در مهرماه ممکن است علاوه بر کرونا با اپیدمی آنفلوآنزا به علاوه سرماخوردگی مواجه شویم. این شرایط را اضافه کنید به مدارسی که شرایط خاص و لازم پاندمی در آنها حاکم نیست. ممکن است فاجعه رخ دهد و ما دوباره با طغیان بیماری روبه‌رو شویم. یعنی از این پیک خفیف به پیک شدید برسیم.
عضو ستاد ملی کرونا معتقد است در هفته اول بازگشایی مدارس مطمئنا سرکشی‌های مسئولان وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت به مدارس زیاد است: اما آیا این کار تا پایان سال تحصیلی تداوم خواهد داشت؟! آیا بعد نظارتی در مدارس آنقدر قوی است که اگر مدرسه‌ای پروتکل‌ها را رعایت نکرد، بتوان درِ آن مدرسه را بست؟! من فکر می‌کنم خیلی باید با تأنی با مساله بازگشایی مدارس برخورد کرد.
او تاکید کرد: اگر روند کاهش بیماری به همین صورت ادامه پیدا کند، شاید ما در ماه‌های آینده بتوانیم به مردم بگوییم بدون دغدغه بچه‌هایشان را به مدرسه بفرستند ولی به نظر می‌رسد که الان در چنین موقعیتی نیستیم.