کمتر از یک ماه مانده به شنیدن نوای «الله الله» از باغ‌های تفت که فصل برداشت انار را در این شهر کوچک نوید می‌دهد، هجوم آفت‌های قدیم و تازه به دوران رسیده حیات بخشی قابل توجه از محصول باغداران را در معرض خطر قرار داده است.

به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایرنا، امسال انارچینی در باغ‌های تفت هم حال و هوای کرونایی خواهد داشت؛ جدای از کرونا، باغ‌های تفت سالهاست با آفت‌های تا دندان مسلح در نبرد است؛ از آفت مگس مدیترانه‌ای و کرم گلوگاه که بگذریم، به مشکلات باغداران در هزینه کارگران روزمزد و قیمت محصول در بازار می‌رسیم که هر کدام به نوعی صاحبان باغ‌های انار را دلزده می‌کند.

استان یزد از جمله مناطق عمده تولید محصول انار در ایران به شمار می‌رود که عمده باغ‌های آن در شهرستان‌های یزد، تفت، مهریز، اردکان و میبد قرار دارند اما در این میان انار تفت، زبانزد خاص و عام بوده و انار «گل تفتی»  مشتریان خاص خود در ایران و جهان را دارد.

برداشت انار در شهر تفت اوایل مهرماه آغاز می شود و در آبان ماه به اوج می‌رسد؛ حدود دوسوم شهر کوچک تفت را باغات انار تشکیل می‌دهد و شغل اول و دوم بسیاری از مردم این شهر کشاورزی و بخصوص کاشت، داشت و برداشت انار است؛ مهمترین ویژگی انار این منطقه اینکه قابلیت نگهداری بیش از پنج ماه در انبارهای معمولی را دارد به همین خاطر حتی در نوروز هم در بازار تفت انار پیدا می‌شود.

موفق نبودن طرح‌های مبارزه

یکی از انارکاران عمده شهر تفت با انتقاد از قیمت پایین محصول انار، از وجود آفت‌های مگس مدیترانه‌ای و کرم گلوگاه و شیوع کرونا به عنوان سه مشکل اصلی انارکاران تفتی یاد می‌کند.

حسنعلی پورمساحیان که مدرس دانشگاه نیز هست، می‌گوید: متاسفانه مبارزه با کرم گلوگاه و مگس مدیترانه‌ای، یک کار مستمر و برنامه‌ریزی شده نیست و شاید دلیل موفق نبودن طرح‌های مبارزه با آن هم همین باشد.

وی معتقد است که داروهای مورد نیاز مبارزه با آفات یا در بازار نیست یا از کیفیت لازم برخوردار نیست و اثر چندانی ندارند. از این رو صرف برپایی کلاس‌ها و نشان دادن فیلم‌های آموزشی راه چاره انارکاران نیست؛ هرچند باغداران نیز همکاری لازم را برای مبارزه با این آفات از خود نشان نمی‌دهند.

این انارکار تفتی دلیل بخشی از مشکلات را هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت محصول می‌داند و می‌افزاید: لازم است انارکاران برای مبارزه با آفات، انارهای آفت‌زده را دفن کنند، اما از این کار سرباز می‌زنند زیرا باید روزانه ۲۰۰ هزار تومان دستمزد کارگر بدهند که برایشان به صرفه نیست.

پایین بودن قیمت انار یکی دیگر از گلایه‌های این باغدار است که به گفته او حتی در جشنواره انار تفت هم ۵۰ تن محصول فروخته نمی‌شود؛ آن هم در حالی که ۱۵ هزار تن انار در انبارهای کشاورزان جاخوش کرده و مشتری ندارد.

پورمساحیان از دیگر نگرانی های انارکاران را شیوع کرونا اعلام کرده و می‌گوید: شاید امسال با کمبود کارگر برای برداشت انار روبرو شویم که علت آن ترس هر دو طرف یعنی هم انارکار و هم کارگر از ابتلا به کرونا است.

کاهش برداشت

رییس اداره تولیدات گیاهی مدیریت جهاد کشاورزی تفت هم در این باره می‌گوید: پارسال ۲۰ تا ۲۵ تن انار از هر هکتار از باغات شهر تفت برداشت شد که پیش‌بینی می شود با توجه به مساحت ۱۱۰۰ هکتاری باغات این شهرستان، میزان برداشت امسال ۵۰ درصد کاهش یابد.

کاوه صالحی معتقد است که پیش از این آفت‌های کرم گلوگاه و آفت مگس مدیترانه‌ای، بلای جان انارهای تفت بودند و امسال کرونا هم به آن اضافه شده است.

کرم گلوگاه انار در طول سال وجود دارد و بخشی از تولیدات محصول انار را تحت الشعاع خود قرار می دهد اما آفت مگس مدیترانه‌ای در دقیقه ۹۰ و لحظه برداشت محصول، خود را نشان داده و میزان خسارت آن هم در همان زمان مشخص می شود.

این کارشناس جهاد کشاورزی، شیوع بیماری کرونا را بر محصول انار تفت بی‌تاثیر ندانست و توضیح داد: یکی از دلایل گسترش آفت مگس مدیترانه‌ای، شیوع همین بیماری است، زیرا سبب شده انارکاران در کلاس‌های آموزشی مبارزه با این آفات شرکت نکنند و خسارت‌ها افزایش یابد.

در یک دهه گذشته هر سال جهادکشاورزی اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزشی برای مبارزه با آفت مگس مدیترانه می‌کرد اما امسال به دلیل بیماری کووید ۱۹ و ترس مردم این کلاس‌ها تعطیل شد.

فروش باغ

به گفته وی، قیمت باغات تفت چندین برابر شده و همین موجب شده تا برخی‌ها به فکر فروش آن باشند، زیرا وقتی قیمت انار، اندک است و درآمدی ندارد اما فروش باغ درآمد میلیاردی نصیب باغداران می‌کند، قطعا کسی دیگر رغبتی به تولید این محصول نشان نمی‌دهد.

کارشناس جهاد کشاورزی تفت تاکید دارد که آفت‌های قدیمی و جدید، دست به دست هم داده‌اند تا باغات انار را نابود کنند و اگر این روند ادامه یابد، شاید تا ۲۰ سال آینده فقط خاطره‌ای از انارهای شهر انارخیز تفت باقی بماند.

قیمت هر کیلوگرم انار تفت را در زمان برداشت ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان پیش بینی می شود که به گفته مسئول جهاد کشاورزی تفت احتمال دارد این مبلغ امسال به پنج هزار تومان برسد که البته باز هم کافی نیست.

صالحی می‌افزاید: با این که تفت تنها شهرستانی است که مواد مورد نیاز برای مبارزه با آفات انار را به صورت رایگان در اختیار کشاورزان قرار می‌دهد، اما کسی از آن استقبال نمی‌کند و همین موجب تشدید آفت‌ها می‌شود.