به گزارش همشهری آنلاین به نقل از رویترز شرکت آسترا-زنکا با همکاری دانشگاه آکسفورد یک واکسن تجربی برای کروناویروس جدید ساخته است که مراحل نهایی آزمایش را می‌گذراند و سازمان جهانی بهداشت آن را احتمالا پیشگام‌ترین واکسن بالقوه برای کروناویروس خوانده است.
اما این شرکت بریتانیایی روز سه‌شنبه ۱۸ شهریور اعلام کرد کارآزمایی‌های این واکسن، از جمله کارآزمایی‌های مرحله نهایی را متوقف کرده است تا یک کمیته مستقل داده‌های مربوط بی‌خطر بودن واکسن را بازبینی کنند و و در عین حال تلاش می‌کند این توقف در زمان‌بندی برای عرضه این واکسن تاثیر نگذارد.
این توقف پس از آن اعلام شد که گزارش شده بود آمریکا قصد دارد تایید «مسیر سریع» این واکسن را پیش از انتخابات رئیس‌جمهوری در ماه نوامبر (اواسط آبان) انجام دهد.
این توقف به خصوص از این لحاظ اهمیت پیدا می‌کند که شرکت آسترا-زنکا که بزرگترین شرکت داروسازی بریتانیا از لحاظ قیمت در بازار است، موافقت کرد هاست که سه میلیارد دوز این واکسن به دولت‌هایی در سراسر جهان عرضه کند.
مقامات پزشکی بریتانیا می‌گویند به فوریت در حال بازبینی اطلاعات در دسترس هستند تا مشخص شود آیا می‌توان کارآزمایی‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن دوباره شروع کرد یا نه.
نیویورک تایمز از قول یک منبع آگاه گزارش کرد عارضه وخیمی که در یک مشارکت‌کننده در بریتانیا بوجود آمده است، «میلیت عرضی» است، یک نشانگان التهابی که طناب نخاعی را گرفتار می‌کند و اغلب با عفونت‌های ویروس برانگیخته می‌شود.
اما هنوز روشن نیست که بروز این عارضه با دریافت واکسن آسترا-زنکا در این فرد مستقیما ارتباط دارد یا نه.
کارآزمایی این واکسن در بریتانیا از ماه مه (اوائل اردیبهشت) با مشارکت بیش از ۱۲۰۰۰ نفر از ۵ سال تا بالای ۷۰ سال شروع شد.
کارآزمایی این واکسن به نام AZD1222در آمریکا نیز که از هفته پیش شروع شده بود و قرار بود ۳۰۰۰۰ مشارکت‌کننده را دربرگیرد.
کارآزمایی‌های بالینی این واکسن در برزیل و آفریقای جنوبی نیز در جریان است. کارآزمایی‌های دیگری برای این واکسن در ژاپن و روسیه طراحی شده است تا نهایت شمار مشارکت‌کنندگان در جهان را به ۵۰۰۰۰ نفر برساند.
کره جنوبی نیز اعلام کرد برنامه‌هایش برای شرکت در تولید این واکسن را فعلا به حالت تعلیق در می‌آورد و بازبینی می‌کند.
مدیر عامل شرکت آلمانی لوکوکر (Leukocare) که در حال آزمایش واکسنی مشابه واکسن AZD1222 اما در مرحله ابتدایی‌تر است، نیز در پاسخ به این توقف گفت:«هنگامی واکسنی را به ۲۰۰۰۰ نفر تلقیح می‌کنید، قابل‌پیش‌بینی است که در نقطه‌ای از این روند به مواردی از عوارض جانبی شدید رخ دهد. اما به محض اینکه رابطه این عارضه با واکسن رد شود، می‌توان کارآزمایی را ادامه داد.»
به گفته مایکل اسکل، به خصوص عوارض جانبی مربوط به دستگاه ایمنی مانند التهاب باید به دقت بررسی شوند.
واکسن دانشگاه آکسفورد که شرکت آسترا-زنکا آن را تولید می‌کند، از طریق آموزش دادن به سلول‌های انسانی برای تشخیص بخش از ویروس کرونا عمل می‌کند. این کار دستگاه ایمنی امکان می‌دهد برای مقابله با عفونت‌های آینده با این ویروش مجهز شود.
برای این کار از یک ویروس بی‌خطر به نام آدنوویروس استفاده می‌شود تا دستورات ژنتیکی به درون سلول‌های بدن انتقال دهد.
همین روش برای ساختن واکسن بوسیله شرکت چینی کان‌سینو، انستیتو گامالیای روسیه و شرکت آمریکایی جانسون اند جانسون هم به کار رفته است.
اما طرفداران واکسن انستیتو گامالیای، نخستین واکسن روسی تایید شده برای کووید-۱۹، بر این تفاوت تاکید می‌کنند که واکسن آنها بر اسای یک آدنوویروس انسانی ساخته شده است، اما واکسن آکسفورد بر اساس آدنوویروسی است که در میمون‌ّ‌ها یافت می‌شود.
کیریل دیمتریف، رئیس بنیاد ثروت ملی روسیه که پشتیبان مالی واکسن گامالیا است، گفت: «ما همیشه توجه‌ها را به این موضوع جلب کرده‌ایم که پلتفرم‌های آدنوویروس انسانی نسبت به سایر پلتفرم‌ها بسیار ایمن‌تر هستند و بسیار بیشتر بررسی شده‌اند.»
در مقابل، آسترا-زنکا و نیز لوکوکر به این علت یک ویروس میمونی را انتخاب کردند تا از خطر حمله دستگاه ایمنی افراد به این وکتور یا ناقل ویروسی و بی‌اثر شدن واکسن جلوگیری کنند، چرا که ممکن است افراد قبلا به آدنوویروس مبتلا شده و آنتی‌بادی ضد آن تولید کرده باشند.
به هر حال تصمیم آسترا-زنکا برای توقف موقت آزمایش واکسنش، بر کارآزمایی‌های بالینی شرکت‌های دیگر سازنده واکسن هم اثر می‌گذارد، چرا که اکنون آنها هم به دنبال نشانه‌های واکنش‌های مشابهی در افراد شرکت‌کننده در آزمایش‌ها می‌گردند.
۹ شرکت اروپایی و آمریکا که در حال ساخت واکسن کرونا هستند، از جمله آسترا-زنکا، مدرنا و فایزر روز سه‌شنبه در بیانیه‌ای قول دادند که معیارهای ایمنی و تاثیربخشی را برای واکسن‌های تجربی‌شان رعایت کنند و تسلیم فشارهای سیاسی برای دسترسی سریع به واکسن نشوند.