فهیمه پناه آذر - همشهری آنلاین: تنگناهای مالی ممکن است باعث تعطیلی خانه هنرمندان شود. موضوعی که این روزها رسانه‌ای شده و به‌دنبالش مجید رجبی‌معمار از وضعیت سخت اداره کردن خانه هنرمندان می‌گوید. مکانی که پاتوق هنرمندان در شاخه‌های مختلف در این ۲۱ سال بوده و هست. از یک‌سو با آمدن ویروس کرونا و تعطیلی بخش‌های مختلف خانه هنرمندان از رستوران‌هایش گرفته تا گالری‌هایش و از سوی دیگر نیز نرسیدن به موقع کمک‌های مالی شهرداری عرصه را بر مدیر خانه هنرمندان تنگ کرده است تا جایی که رجبی‌معمار نگران پرسنل و نرسیدن حقوق اولیه آنها و تعطیلی خانه هنرمندان است.
رجبی‌معمار، مدیرعامل خانه هنرمندان در این گفت‌وگو به برخی از مشکلات خانه هنرمندان اشاره کرده و اینکه خانه هنرمندان قبل از تعطیلی میزبان همه هنرمندان در شاخه‌های مختلف بوده و خودشان نیز درآمدزایی داشتند که با آمدن کرونا همه برنامه‌هایشان به هم ریخته است.
-
تعطیلی یک تماشاخانه با ۲ سالن
تماشاخانه ایرانشهر از روز یکشنبه دوم اسفندماه ۹۸درحالی‌که ۴ نمایش «لانچر ۵»، «زمستان / داخلی / خانه عروسک»، «مرثیه‌ای برای ژاله م و قاتلش» و «مارلون براندو» را در دو سالن سمندریان و ناظرزاده کرمانی روی صحنه داشت طی اطلاعیه از سوی وزارت ارشاد و ستاد ملی مبارزه با کرونا به‌صورت هفتگی در چند نوبت تعطیل شد تا جایی که بعد از چند شماره اطلاعیه، رسماً به‌مدت ۱۸۰روز این مجموعه تئاتری برای نخستین بار در تاریخ ۱۰ساله خود تعطیل شد.
این تعطیلی در حالی بود که تا اسفندماه ۹۸تماشاخانه ایرانشهر با ۱۱۰هزار مخاطب از ابتدای سال به نسبت سال گذشته در همین بازه زمانی که میزبان ۹۸هزار مخاطب شده بود در حال ثبت یک رکورد ماندگار در سابقه خود بود که شیوع ویروس کرونا مانع از آن شد.
این مجموعه با دارا بودن حداقل ۲۵کارمند به‌صورت میانگین در یک سال در هر دوره اجرایی با ۴نمایش در دو سالن سمندریان با ظرفیت ۳۴۰صندلی و سالن ناظرزاده با ۲۵۰صندلی میزبان ۲۰اثر نمایشی می‌شود، البته برخی برنامه‌های فرهنگی و هنری ازجمله اختتامیه‌ها و افتتاحیه بخش‌های مختلف جشنواره تئاتر فجر و یا جشنواره‌های فرعی ازجمله جشنواره تئاتر دانشگاهی، جشنواره استاد اکبر رادی و ... نیز را در این مجموعه و در ایام تعطیل میزبانی می‌کند.
به‌عنوان نمونه دقیقاً در آخرین روز کاری سال گذشته میزبان مراسم اختتامیه جشنواره اکبر رادی بود که از فردای آن روز مطابق ابلاغیه به تعطیلات ۱۸۰روزه رفت. نکته حائزِ اهمیت آنکه تماشاخانه ایرانشهر بعد از بازگشایی اماکن فرهنگی در اواخر اردیبهشت‌ماه سال ۹۹توسط ستاد ملی کرونا باوجود مشکلات مالی فراوان حاضر نشد جان هنرمندان و مخاطبان را صرف رعایت پروتکل‌های بهداشتی غیرقابل اجرا بازگشایی کند و بدین‌ترتیب با تأخیر ۳ماهه و البته فراهم کردن بسترهای رعایت موارد بهداشتی با نمایش «اسموکینگ روم» به کارگردانی سعید زارعی در سالن استاد سمندریان و مرثیه برای قتل ژاله م و قاتلش به کارگردانی میلاد فرج‌زاده در سالن دکتر ناظرزاده کرمانی درهای خود را به روی مخاطبان باز کرد و اکنون با رعایت موارد بهداشتی با نیمی از ظرفیت سالن‌هایش میزبان علاقه‌مندان است. اما با همه این اوصاف سرنوشت این تماشاخانه نیز درصورت نرسیدن بودجه در ابهام قرار گرفته است.
► گفت‌وگو با مدیرعامل خانه هنرمندان ایران
- این خانه امن است
- این روزها همه‌جا حرف خانه هنرمندان است. هم‌اکنون وضعیت خانه هنرمندان به چه شکل است و چگونه اداره می‌شود؟
با آمدن ویروس کرونا و شیوع آن در ایران و جهان کسی پیش‌بینی نمی‌کرد که این موضوع آنقدر فراگیر و جدی شود و حتی نمی‌شد درباره عواقب آن پیش‌بینی کرد. ابتدا فکر می‌کردیم که ویروس بعد از چندماه تمام می‌شود اما با فراگیر شدن و تمدید تعطیلی‌ها، تصمیم‌گیری درباره وضعیت پرسنل برایمان سخت شد.
- خانه هنرمندان چند نیرو دارد؟
خانه هنرمندان ۶۰نیرو دارد و این ۶۰نفر شامل مدیرعامل و دیگر کارکنان است و هیچ کدام از اعضای شورای‌عالی خانه هنرمندان حقوق و مزایایی دریافت نمی‌کنند.
- بیشترین هزینه شما صرف حقوق پرسنل می‌شود؟
بله؛ بیشترین هزینه صرف حقوق پرسنل و هزینه‌های جاری است. با توجه به وضعیت استخدام و اینکه در پرداخت حقوق و مزایا تابع وزارت کار و بیمه تامین اجتماعی هستیم براساس قانون کار به طور میانگین هر پرسنل بین ۳ تا ۴ میلیون تومان حقوق می‌گیرد که با یک حساب سرانگشتی ماهانه ۲۵۰تا ۲۸۰میلیون تومان حقوق پرسنل می‌شود که باید بگویم حداقل حقوق و هزینه‌ای است که داده می‌شود.
- هزینه کلی خانه هنرمندان در سال گذشته چه میزان بود؟
سال گذشته خانه هنرمندان در مجموع هزینه دخل و خرجش ۵میلیارد و ۸۰۰میلیون تومان بود که بیش از ۴میلیارد آن حقوق پرسنل و پرداختی‌های آن بود که در حیطه وظایف ما بود و ۳۰۰میلیون تومان هم هزینه جاری و انشعابات شامل پول برق، آب ، گاز و... بوده. در این میان، ساختمان ۲۲ساله خانه هنرمندان مانند دیگر ساختمان‌ها نیازمند تعمیرات و رسیدگی است که هزینه‌های خود را دارد. با توجه به همین هزینه‌ها، کمتر از ۹۰۰میلیون تومان نیز صرف هزینه فعالیت‌های فرهنگی و هنری شد.
خانه هنرمندان در این سال‌ها میزبان جشنواره‌های مختلف فرهنگی و هنری هم بوده. این را باید بگویم که با توجه به مستقل بودن خانه هنرمندان، تمام کارها بر عهده خودمان است از حراست ساختمان گرفته تا استخدام انتظامات و... که مانند بخش خصوصی اداره می‌شود. خانه برای تمام هنرمندان است. ۱۲هنرمند از صنوف مختلف در شورای‌عالی حضور دارند و همیشه شهردار یا نماینده او نیز در جلسات حضور داشتند. حالا با توجه به این تعطیلی، خانه هنرمندان در معرض تهدید قرار گرفته است.
ما هیچ‌گاه به مدیریت دولتی نزدیک نشده‌ایم و همچنان فعالیت خود را براساس اساسنامه مصوب پیش برده‌ایم. هم‌اکنون با کمترین هزینه، بیشترین فعالیت را انجام می‌دهیم. با بودجه‌ای که خانه هنرمندان اداره می‌شود، دیگر سازمان‌ها و مجموعه‌های فرهنگی و هنری آن را هزینه یک جشنواره می‌کنند
- هر سال شهرداری براساس آنچه مصوب شده چقدر به خانه هنرمندان کمک می‌کرد؟
در همه این سال‌ها براساس اساسنامه موجود مقرر شده تا شهرداری کمک مالی به خانه هنرمندان داشته باشد. شهرداری بیشترین همکاری را داشته و همیشه همراه بوده و با تمام فراز و نشیب‌هایی که داشته خانه هنرمندان را تنها نگذاشته است. البته این را باید بگویم که این کمک به‌معنای وابستگی به شهرداری نیست.با آمدن آقای حناچی هم با توجه به آشنایی کامل ایشان به خانه هنرمندان این کمک ادامه داشت. براساس مصوبه موجود، شهرداری هر سال به طرق مختلف کمک می‌کرد.
سال گذشته سه میلیارد تومان کمک شد و قرار بود امسال هم شورای شهر دو میلیارد تومان مصوب کند اما با توجه به پیگیری‌های انجام شده یک ریال هم واگذار نشده است. البته هیچ‌گاه نگفتند که کمک نمی‌شود اما با توجه به مشکلاتی که خود شهرداری داشت گفتند در اولویت نیست. در این مدت جلسات و مکاتباتی داشتیم و آقای حق‌شناس هم قول مساعد دادند و حتی گفتند ۶۰درصد از بودجه مصوب داده می‌شود اما هنوز خبری نیست و امیدوارم به شکل اورژانسی به خانه هنرمندان کمک داشته باشند.
- البته در این میان انتقاداتی هم به نوع مدیریت خانه هنرمندان شده است؟
بله؛ مطالبی را خوانده‌ام. برخی از دوستان انتقاداتی به مدیریت بنده کرده‌اند یا اینکه گفته‌اند نیروها زیاد است اما اینگونه که فکر می‌کنند نیست. ما هیچ‌گاه به مدیریت دولتی نزدیک نشده‌ایم و همچنان فعالیت خود را براساس اساسنامه مصوب پیش برده‌ایم. هم‌اکنون با کمترین هزینه، بیشترین فعالیت را انجام می‌دهیم.
با بودجه‌ای که خانه هنرمندان اداره می‌شود، دیگر سازمان‌ها و مجموعه‌های فرهنگی و هنری آن را هزینه یک جشنواره می‌کنند. هم‌اکنون خانه هنرمندان ۷ گالری دارد. در سال‌های گذشته ۳ گالری بود که ۴ گالری به آن اضافه شد. در این گالری‌ها بیش از ۸۰تا ۱۰۰نمایشگاه برگزار می‌شود و در سینما تک نیز نشست‌های تخصصی داریم که علاوه بر این نشست‌ها کلاس‌ها و ورک‌شاپ‌هایی برگزار می‌شود. همچنین خانه هنرمندان ۲سالن دارد که در سال میزبان ۲۰۰رخداد فرهنگی و هنری بودند. در کنار این فعالیت‌ها درآمدزایی هم داشتیم.
- این درآمدزایی حاصل فروش محصولات فرهنگی بوده؟
علاوه بر این ، ۳ رستوران در خانه هنرمندان فعالیت می‌کند که با توجه به اجاره پرداختی آنها ۱۸۰میلیون تومان درآمد داشتیم که درآمد سالانه آن نزدیک ۲ میلیارد تومان بود. همچنین فروش‌هایی در عرصه کالاهای فرهنگی و هنری و فعالیت‌های فروشگاه‌ها داشتیم. اما کرونا باعث تعطیلی کامل شد. ما صرفا یک نهاد اقتصادی که دائم به‌دنبال کسب درآمد باشد نیستیم و امسال با این تعطیلی طولانی همه‌چیز را از دست دادیم. با توجه به این اوصاف تعطیلی کاملا جدی است.
- در این سال‌ها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به خانه هنرمندان کمک کرد؟
در ۶ سال گذشته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کم‌کاری و بی‌توجهی زیادی نسبت به تعهدات خود در قبال خانه هنرمندان داشت. با توجه به اینکه مصوب شده بود، ارشاد هم به خانه هنرمندان که مأمن همه شاخه‌های هنری است، کمک کند اما این وزارتخانه در سال ۹۲تنها ۲۰۰میلیون تومان کمک کرد. سال گذشته نیز برای آنکه ۵۰میلیون تومان کمک کند خانه هنرمندان مجبور شد ۱۰میلیون تومان هزینه کند و پروسه اداری و درخواست مدرک و اسناد از ما آنقدر زیاد بود که هزینه زیادی را برای گرفتن ۵۰میلیون کردیم.