همشهری آنلاین - محمد باریکانی: خطوط هوایی خارجی و برخی خطوط هواپیمایی داخلی از اسفندماه سال گذشته تاکنون که پاندمی کرونا جهان را تحت تاثیر قرار داده است، پول مردم را گرفته‌اند و رفته‌اند و سازمان هواپیمایی کشوری هم پیگیر بازگرداندن پول‌های رفته مردم نیست. این جمله‌ای است که حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران به همشهری گفته است.
پاندمی کرونا نه تنها در ایران که بسیاری از خطوط پروازی جهان را نیز متاثر کرد و برخی از شرکت‌های بزرگ هواپیمایی جهان را به تعدیل نیرو و زمینگیر شدن پروازها ناچار کرد. در این میان اما تنها چند خط پروازی توانسته‌اند مسیرهای بین‌المللی پروازهای جهان را پس از یک وقفه طولانی به یکدیگر متصل کنند. براساس آنچه رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران به همشهری می‌گوید، تمام این اقدامات با مجوز سازمان هواپیمایی کشوری صورت گرفته است و حالا که این مشکلات پیش‌آمده، مسئولان این سازمان می‌گویند آیین نامه‌ای برای بازگرداندن پول مسافران خطوط پروازهای خارجی ندارند.
پیگیری همشهری از فعالان صنعت گردشگری از جمله حرمت‌الله رفیعی مشخص کرده است که خط پروازی اصلی ترکیه در ایران که مدتی بازار پروازهای خارجی کشور به مقصد ترکیه را نیز در اختیار خود گرفته‌اند و ایرلاین های داخلی در این مسیر را متضرر کرده بود، از اسفندماه سال گذشته تاکنون پول مسافران ایرانی که برای خرید بلیت پروازهای کنسل شده به آن خط پروازی از طریق دفاتر خدمات مسافرتی پرداخت شده را پس نداده است.
براساس آماری که فعالان صنعت گردشگری ایران در اختیار همشهری قرار دادند، تمامی ظرفیت پروازی در نظر گرفته شده برای فروردین‌ماه سال ۹۹ تعداد ۴۴۰ هزار صندلی پرواز به مقاصد خارجی بود که از این تعداد حدود ۳۰۰ هزار صندلی تنها برای نوروز در حال فروش بود.
بازهم براساس همین آمار، حدود ۲۵ درصد ظرفیت ۳۰۰ هزار صندلی نوروزی به مسافران فروخته و پول بلیت آنها از ایرانی‌ها دریافت شده بود. در نهایت ۷۰ هزار صندلی فروخته شده است که تعداد حدود ۳۰ هزار ایرانی بلیت سفر به ترکیه را خریداری کردند و ۸۰درصد ایرانی‌هایی که ظرفیت ۷۰هزار صندلی را پر کردند عازم کشورهای ترکیه، گرجستان، آذربایجان و دوبی بودند.
برآورد همشهری حاکی است حدود ۱۸۰ میلیارد تومان تنها برای سفر به ترکیه به ایرلاین‌ها پرداخت شد که هنوز بخش عمده این پرداختی‌ها به مسافران مسترد نشده است. تخمین‌زده می‌شود مبلغ بلیت پرواز به ترکیه در سفرهای نوروزی برای هر نفر ۶ میلیون تومان و برای سفر به آذربایجان و گرجستان ۳میلیون تومان و برای سفر به دوبی نیز ۴میلیون تومان بوده است.
براساس بررسی‌های همشهری از آمار ارائه شده توسط شرکت‌های خدمات مسافرتی ۷۵درصد از مسافران نوروزی بلیت سفر به مقاصدخارجی را از ایرلاین‌های داخلی تهیه کرده‌اند. رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران حتی به همشهری خبر داده است که خط پروازی معروف آلمان نیز که بزرگترین خط پروازی آن کشور است، از دی‌ماه سال گذشته دفتر خود در تهران را تعطیل کرد و از ایران رفت و هنوز بیش از ۵۰ میلیارد تومانی را که ایرانی‌ها برای خرید بلیت‌های پروازی از طریق شرکت‌های خدمات مسافرتی ایران به آن شرکت داده‌اند، مسترد نکرده است.
دو خط پروازی مهم و شناخته شده کشوری نیز همین مشکل را دارند و هنوز بخشی از بدهی خود به مسافرانی را که پروازهایشان از اسفندماه سال قبل تاکنون کنسل شده است، مسترد نکرده‌اند. دفاتر خدمات مسافرتی ایران پیش‌تر نیز صدای اعتراض خود را نسبت به اقدام ایرلاین‌ها در بازنگرداندن پول بلیت پروازهای کنسل شده مردمی که برای دریافت بلیت به دفاتر خدمات مسافرتی کشور مراجعه کردند و از طریق این دفاتر بلیت پرواز خریداری کردند، به گوش مسئولان هواپیمایی کشور و وزارت میراث فرهنگی رساندند. اما با این حال هنوز بخش بزرگی از مطالبات مردم از سوی ایرلاین‌ها پرداخت نشده و این موضوع مشکلات زیادی برای دفاتر خدمات مسافرتی ایجاد کرده است.
حرمت‌الله رفیعی خطاب به مسئولان شرکت هواپیمایی کشوری می‌گوید: اگر پروازها انجام نمی‌شود چرا مجوز پروازهای خارجی را صادر می‌کنید؟ در همین مسیر ترکیه بارها مجوز فروش بلیت پرواز صادر کردید و آنها هم بدعهدی کردند و پروازها را برقرار نکردند. در حالی که بلیت پرواز به ترکیه فروخته شده است.
او می‌گوید: مجوز داشتن پرواز را سازمان هواپیمایی کشوری صادر می‌کند و سیستم فروش بلیت هم توسط ایرلاین برای آژانس‌ها باز می‌شود و بعد که پروازی بدعهدی می‌کند به آژانس‌ها می‌گویند بلیت نفروشند. خب تکلیف مردمی که بلیت پروازها را خریداری کرده‌اند چه می‌شود؟
حرمت‌الله رفیعی حتی به گرانی بلیت پروازهای خارجی در برخی ایرلاین‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: قیمت بلیت پرواز رفت و برگشت به ترکیه که سال گذشته تا ۵ میلیون تومان بود امسال به ۸۰ میلیون تومان رسیده است و در همین شرایط باز هم خطوط پروازی آن کشور در برقراری پروازها بدعهدی می‌کند.
صنعت حمل‌ونقل یکی از زیرساخت‌های اصلی صنعت گردشگری در جهان است. اما کرونا کاری با این صنعت کرد که براساس برآوردهای سازمان‌های جهانی هوانوردی، تنها در فروردین و اردیبهشت‌ماه سال‌جاری خسارت جهانی کرونا به این صنعت ۲۵۲میلیارد دلار برآورد شد.
سازمان بین‌المللی هوانوردی (ایکائو) نیز چندی پیش در گزارشی اعلام کرد: شمار مسافران هوایی بین‌المللی تا اواسط شهریورماه گذشته حدود ۱ میلیارد و ۲۰۰میلیون نفر معادل دو سوم افت کرده و درآمد شرکت‌های هواپیمایی در سراسر جهان نیز در همین مدت ۲۳۵ میلیارد دلار ریزش کرده است.
مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری اما معتقدند تنها صنعت هوانوردی ایران نیست که از کرونا آسیب دیده است. به گفته کارشناسان صنعت هوانوردی، تصور اولیه آن بود که صنعت حمل‌ونقل هوایی تا آخر سال ۲۰۲۱ به قبل از کرونا بازگردد. اما این امکان میسر نیست و به همین دلیل مجامع جهانی صنعت هوانوردی سال ۲۰۲۴ را برای بازگشت صنعت هوانوردی به شرایط پیش از کرونا مطرح کرده است.