به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، با وجود ثبت ملی بودن این کاروانسرا و ارزشی که در وصفِ قرار گرفتن آن در این محوطه میگویند، هر چند کاربری انباری بودن حجرهها را از آنها گرفتهاند، اما ساختِ آپارتمانهای بلندقدتر از شاهنشینهای هر ایوان، قدری این توصیفها را متناقض با اصلِ آن چیزی که دیده میشود، نشان میدهد.
هر چند پوسته طاقِ ایوان شرقی را در عملیات بهسازی سال ۱۳۹۶ احیا کردند، اما با توجه به چیزی که از بیرونِ کاروانسرا و پشتِ نردههای ورودی میتوان به چشم دید، چند نقطه از ورودی حجرهها کور شده و فقط پنجرهای کوچک راه را به بیرون باز میکند.
کاروانسرا تا میانههای کوچه زنگنه امروزی هم کشیده میشود، کوچهای که مغازههای آن همه وامدار این بنای تاریخیاند که راه را از بیرون برای آنها باز نگه داشته است. نه تنها کاروانسرا نشانهای از تاریخ صفویها را در این کوچه به امانت گذاشته بلکه هنوز خانهها و خرابههایی در این کوچه هستند که این منطقه تاریخی و مذهبی (محله سرتخت) را مکان رفت و آمد گردشگرانِ مذهبی زیادی کرده است.
پیرمردی حدود ۶۰ ساله که به گفته خودش از بچگی با این کاروانسرا آشنایی دارد، میگوید: با پایان مرمتِ آن، تا کنون چند بار هر حجره اجاره داده شده و بار دیگر تخلیه شده است. حدود سه سال قبل مرمتِ این بنای تاریخی که در احتیار تولیت حرم شاه عبدالعظیم است، انجام شد و حجرهها که به انبار تبدیل شده و پر از جانوران و حیوانات موذی بود، پاکسازی شدند.
کاروانسرای هزارمتری شاهعباسی شهرری در جنوب غربی میدان عبدالعظیم شهرری و روبهروی مسجد خاتمالنبیین، مانند دیگر کاروانسراهای قدیمی در نقاط مختلف کشور، کالبد توسعهیافته چاپارخانههای هخامنشیان است که نخستینبار در تاریخ برای استراحت و تجدید توان پیکسواران و قاصدان دستگاه دولتی از شهر شوش در شمال خلیج فارس تا ساردیس در غرب مدیترانه ساخته شدند. بعدتر ساخت این فضاها از دوره سلجوقی و سپس ایلخانیان و افشاریان بار دیگر رونق گرفت اما در دوره صفویه تزیینات آنها به اوج آرایهبندی معمارانه رسید. این کاروانسراها با معماری حیاط بزرگ مرکزی به صورت چهارایوانه یا سهایوانه طراحی و برای استراحتگاه بازرگانان و بارانداز کالاها ساخته میشدهاند. کاروانسرای «عباسی» شهرری علاوه بر مکانی برای استراحت بازرگانان و بارانداز کالاها، محل اسکان و اقامت زائران حرم عبدالعظیم حسنی نیز بوده است.