همشهری‌آنلاین - امید کریمی: آمار کرونا در ایران از همان روز اول مورد مناقشه بوده است. درحالی که همه رسانه‌ها موظف به ارائه و استناد به آمارهای رسمی ارائه شده توسط وزارت بهداشت هستند، اما گهگداری که آمارهای متفاوتی ارائه می‌شود، نشان می‌دهد، آمارهای وزارت بهداشت چندان هم بدون ایراد نیست.
همین دیروز مسعود شفیعی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران آماری از متوفیان سال ۹۹ از یک فروردین تا ۳۱ مرداد ارائه داده است که خودش می‌تواند محل مناقشه آمار کرونا باشد.
او به ایسنا گفته است: «بر اساس اطلاعات اداره کل ثبت احوال استان در همین مدت (یک فروردین ۹۹ تا ۳۱ مرداد ۹۹) میزان وفات به ۳۱ هزار و ۱۰۷ نفر رسیده است که از این میزان ۱۸ هزار و ۹ نفر مرد و ۱۳ هزار و ۹۸ نفر زن هستند؛ این درحالی است که در ۵ ماهه سال ۱۳۹۸ تعداد فوت ۲۳ هزار و ۶۴۰ نفر بوده است. به این ترتیب در ۵ ماهه سال جاری شاهد افزایش ۳۱.۶ درصدی در وفات نسبت به مدت مشابه سال گذشته بوده ایم.»
تفاوت آمار متوفیان ۵ ماه در سال ۹۸ و ۹۹ مطابق آماری که شفیعی ارائه داده است ۷۴۶۷ نفر است. عددی که به تنهایی در مقایسه با آمار کشوری قربانیان کرونا از ابتدا (۳۰ بهمن ۹۸) تا ۳۱ مرداد ۹۹ که بازه آمارگیری رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران بوده است، بیش از یک سوم جانباختگان کرونا را شامل شود. تا یک شهریور ۹۹ به طور کلی ۲۰۵۰۲ نفر در ایران بر اثر کرونا جان‌باخته‌اند (اینفوگرافیک را ببینید). اگر یک ماه نخست آمار جانباختگان (۱۴۳۳ نفر) را از آن کم کنیم، عدد ۱۹۰۶۹ جان‌باخته بدست می‌آید. با فرض تعلق همه آمار اضافه متوفیان تهرانی به کرونا، باید گفت بیش از ۴۰ درصد جانباختگان کرونا از یک فروردین ۹۹ تا ۳۱ مرداد ۹۹ در استان تهران بوده است؛ چهارراه تبادل کرونا در ایران!
اگر فرض کنیم همه مرگ و میرهای سال ۹۸ در تهران، عینا در سال ۹۹ هم وجود داشته است که البته حداقل به دلیل کاهش مسافرت‌های بین شهری و ترددها و کاهش مرگ و میر جاده‌ای، چنین نیست، می‌توان تصور کرد که ۷۴۶۷ مرگ اضافه در استان تهران، فقط به دلیل عامل غریبه‌ای به اسم کرونا بوده است. اما واقعا چنین است؟ آمار وزارت بهداشت چنین چیزی را نشان نمی‌دهد. هرچند که وزارت بهداشت از همان ماه‌های اول کرونا، آمار استانی اپیدمی را دیگر اعلام نمی‌کند، اما دیروز محسن هاشمی، رئیس شورای شهر در آماری بدون تاریخ و حدودی به ایلنا گفته بود: «تعداد فوتی‌های کرونا در تهران پیش از این تا بیش از صد نفر در روز نیز بالا رفت و مجددا نزولی شد و به تعداد ۴۹ نفر نیز رسید، اما مجدد این آمار افزایش یافته و به ۷۰ نفر رسیده است.»
بیشتر بخوانید؛
جالب اینجاست که تعداد اضافه متوفیان استان تهران در ۵ ماه از سال ۹۹ (۱۵۵ روز) همان متوسط روزی ۴۹ جان‌باخته است. عددی برابر با پایین‌ترین تعداد جان‌باخته‌های کرونا در تهران در زمان نامعلومی که رئیس شورای شهر اشاره کرده است.
به گفته ایرج حریرچی، معاون کل وزیر بهداشت، تهران چهارراه تبادل کرونا در ایران شده است، اما آمارهای رسمی نشان نمی‌دهد که تهران عدد وحشتناکی در جان‌باخته‌های کرونا داشته باشد، هرچند که تفاوت آمارهای رسمی رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران نشان می‌دهد حداقل اوضاع کرونا در تهران در موج اول و دوم که فروردین ۹۹ و تیر و مرداد ۹۹ بوده، وخیم تر از چیزی است که اعلام شده است.
بماند که برخی نزدیکان سازمان نظام‌پزشکی در میانه موج دوم آمار ۲۳۰ جان‌باخته روزانه که به عنوان رکورد ثبت شده را بیش از این دانسته بودند و حتی عدد ۳۵۰ تا ۴۰۰ جان‌باخته را ذکر می‌کردند. آمارهایی که هیچ‌وقت تایید نشد. در میانه موج دوم کرونا بود که بی‌بی‌سی فارسی در گزارشی که هیچ کس صحت و سقم آن را تایید نکرد، از بدست آوردن آماری تا سه برابر آمار اعلام شده رسمی در ایران خبر داد و البته با واکنش تند وزارت بهداشت هم مواجه شد.
با این حال، اگر آماری که محمدجواد حق‌شناس، عضو شورای شهر در فروردین ۹۹ ارائه داد و جنجال بسیاری به‌پا کرد، را کنار آمار جدید یک دستگاه دولتی از متوفیان تهران قرار بدهیم، نشان می‌دهد آمار مرگ و میر کرونا در پایتخت با چیزی که وزارت بهداشت ارائه داده است، متفاوت است. حق‌شناس گفته بود: «درباره تعداد فوتی‌های تهران طی دوماهه گذشته، عددی که الان داریم ۱۳ هزار نفر در تهران در اسفند ۹۸ و فروردین‌ماه در بهشت زهرا پذیرش شده‌اند این مجموعه کل درگذشتی‌های تهران است. خودتان با رجوع به سازمان ثبت احوال و آمار فوتی‌های کل سال ۹۷ در تهران متوجه موضوع خواهید شد. در مورد اینکه چه تعداد از این آمار بر اساس کرونا بوده نظری نمی‌دهم نه اینکه برخی آمار را نداشته باشیم اما اعلام هم نمی‌کنیم، ستاد، این آمار را باید اعلام کند. می‌توانند اعلام کنند و این موضوع را به اطلاع مردم برسانند وقتی که دارند اعلام می‌کنند که فلان نفر در کشور مبتلا شده‌اند، چرا جای این آمار را اعلام نمی‌کنند تا بدانیم از این میزان چقدر متوجه تهران است»
حق‌شناس در فروردین در گفته بود: «به نظر می‌رسد اکنون میزان مبتلایان و مرگ و میری که در شهر تهران وجود دارد و آماری که ارائه می شود، شفاف نیست و با عددهای سطح کلان همخوانی ندارد. بهتر است ستاد مرکزی مبارزه با کرونا در تهران گزارشی جداگانه ارائه کند که حداقل مردم خودشان تکلیف خود را بدانند.»
بیشتر بخوانید؛
همچنین ناهید خداکرمی رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران در جلسه علنی شورا در ۲۹ تیر ۹۹ در نطق پیش از دستور خود، اعلام کرد که در تاریخ ۲۸ تیرماه ۱۰۱ نفر در شهر تهران بر اثر ابتلاء به کرونا جان باخته‌اند. خداکرمی اردیبهشت ۹۹ نیز گفته بود که روزانه بین ۷۰ تا ۱۰۰ نفر در تهران بر اثر کرونا جان خود را از دست می‌دهند.
ناهید خداکرمی رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران امروز 5 مهر ماه نیز درباره وضعیت کرونا در پایتخت گفت: متأسفانه همزمان با آغاز موج سوم کرونا در تهران آمار فوتی‌ها ناشی از این بیماری همچنان رو به افزایش است. از زمان آغاز موج سوم کرونا تعداد فوتی‌ها در طول روز به ۹۰ هم رسیده است که البته هنوز وارد پیک موج سوم نشده‌ایم و احتمال افزایش فوتی‌ها بیشتر از موج اول و دوم وجود دارد.
خداکرمی اظهار داشت: در تهران تا کنون ۱۲ هزار نفر به دلیل کرونا جان خود را از دست داده‌اند؛ این در حالی است که با درایت می‌توان جلوی مبتلایان و متوفیان را گرفت.
از سوی دیگر سعید خال، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا در نیمه تیرماه با اشاره به شیوع مجدد بیماری کرونا همچنین افزایش آمار فوتی‌ها گفت: «آمارها، نگران‌کننده است حتی اعداد و ارقامی که شاهد هستیم در ۷۵ روز گذشته بی‌سابقه بوده است و اگر رعایت نشود، تهران به شرایط سخت باز خواهد گشت و این چیزی نیست جز زحمت برای کادر درمان؛ آرامستان‌های سراسر کشور شرایط خاصی دارند و اعداد و ارقامی که در تهران وجود دارد، قابل قیاس با کل کشور نیست.»
مرگ و میر کرونا در بیمارستان
کیانوش جهانپور، رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت درباره تفاوت آمار مرگ و میر ۵ ماهه در استان تهران در سال‌های ۹۹ و ۹۸ و ارتباط آن با شیوع کرونا در ایران به همشهری‌آنلاین گفت: «به هیچ وجه نمی‌توان آمار دو سال را با هم مقایسه کرد. چون نمودار مرگ و میر خطی نیست و نمی‌توان کم و زیاد شدن آمار آن را به حساب یک بیماری گذاشت. مرگ و میر پارامترهای مختلفی دارد و به متغیرهای مختلفی در هر سال وابسته است. چه اینکه ممکن است آمار چهارسال پیش، از امسال و یا سال‌های بعد بیشتر باشد.»
او درباره اعلام نشدن آمار مرگ و میر به تفکیک استان هم گفت: «آمار محرمانه‌ای نیست و ستادهای استانی اعلام می‌کنند. البته ستاد ملی از اوایل فروردین دیگر آمارها را به تفکیک استان اعلام نکرده است.»
جهانپور درباره شائبه‌هایی که درباره آمارهای مرگ و میر کرونا در ایران اعلام می‌شود هم به همشهری‌آنلاین گفت: «ما آمار قطعی بیماران شناسایی شده و مرگ را با توجه به معیارها و شاخص‌های جهانی اعلام می کنیم. آمار مرگ و میر کرونا آماری است که در معمولا آزمایشگاه های خصوصی و بیرون از سیستم درمانی کشور نیست. قاطبه مریض‌های کرونا در بیمارستان فوت می کنند، حتی اگر دو روز آخر به بیمارستان مراجعه کرده باشند. بسیار نادر است که بیمار کرونایی بر اثر کرونا در منزل فوت کند. موارد ابتلا هم با توجه به آزمایش‌های تشخیصی ثبت شده و معیارهای جهانی اعلام می‌شود.»
افزایش آمار ازدواج و طلاق در ۵ ماهه امسال در استان تهران
از سوی دیگر، آمارهای جمعیتی ۵ ماه سال ۹۹ که مسعود شفیعی، رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران ارائه داده، اعداد قابل تامل دیگری هم دارد؛ کاهش موالید و افزایش ازدواج. او به ایسنا گفته: در این مدت ۶۱ هزار و ۷۲۵ ولادت داشته ایم که از این تعداد ۳۱ هزار و ۸۶۴ نفر مرد و ۲۹ هزارو ۸۶۱ نفر زن هستند، این درحالی است که در ۵ ماهه سال گذشته ۶۶ هزارو ۲۸۰ ولادت داشته ایم. به این ترتیب کاهش ۶.۹ درصدی ولادت نسبت به زمان مشابه در سال گذشته را شاهد بوده ایم. همچنین در ۵ ماهه سال جاری ۳۳ هزار و ۳۴۵ ازدواج به ثبت رسیده است درحالی که در مدت مشابه سال ۱۳۹۸ تعداد ۳۱ هزار و ۸۱۱ ازدواج ثبت شده است. به این ترتیب در سال جاری ۴.۸ درصد افزایش در ازدواج را نسبت به سال قبل داشته ایم. در طلاق نیز در ۵ ماهه سال ۱۳۹۹ تعداد ۱۲ هزار و ۸۵۳ مورد طلاق داشته ایم که نسبت به زمان مشابه سال قبل که تعداد ۱۱ هزارو ۶۲۱ طلاق به ثبت رسیده بود شاهد افزایش ۱۰.۶ درصدی بوده ایم.
وی درباره فراوانی پنج نام انتخابی برای پسران در ۵ ماهه نخست سال جاری به اسامی امیرعلی با ۹۶۹ بارتکرار، آراد با ۶۸۰ مورد، سامیار با ۶۶۸ بار، علی با ۶۵۷ و امیرحسین با ۵۷۸ بار تکرار اشاره کرد و گفت: در انتخاب اسامی دختران نیز اسامی همچون فاطمه با ۷۱۸ بار تکرار، رستا با ۵۹۶، آوا با ۵۰۷، حلما ۵۰۰ و مرسانا با ۴۹۹ تکرار بیشترین فراوانی را داشته اند. در سال گذشته برای پسران اسامی امیرعلی، سامیار، امیرحسین، علی و امیرعباس به ترتیب بیشترین فراوانی را داشتند و برای دختران نیز اسامی فاطمه، حلما، زهرا، مرسانا و آوا به ترتیب بیشترین فراوانی را دارا بودند.
شفیعی گفت: درحال حاضر جمعیت بالای ۱۵ سال استان تهران ۱۰ میلیون و ۶۱۴ هزارو ۵۳۷ نفر و جمعیت بالای ۷ سال استان ۱۲ میلیون و ۳۱۴ هزارو ۱۰۴ نفر است و برآورد جمعیت برای پایان مرداد سال ۱۳۹۹ نیز ۱۴ میلیون و ۵ هزارو ۵۷۲ نفر است.
بیشتر بخوانید؛