همشهری‌آنلاین ـ زهرا خلجی: بحران بیماری کوویدـ۱۹ نه‌تنها کاهش نیافته که با ورود به فصل سرد اوج گرفته است. در شرایطی که نه داروی اختصاصی برای درمان این بیماری مهلک ساخته شده و نه واکسن مؤثری برای ویروس مولد به‌طور گسترده در دسترس است، بسیاری از مقامات سیاسی کشورها برای جلوگیری از ضررهای اقتصادی که در نتیجه تعطیلی‌ها و قرنطینه‌ها به وجود آمده است از مدت‌ها پیش بحث ایمنی جمعی یا گله‌ای را پیش کشیده‌اند، اما بارها محققان تأکید کرده‌اند که این روش برای پایان دادن به شیوع ویروس کرونا مؤثر نیست. هیچ مدرک علمی هم برای ایمن شدن بدن انسان بعد از یک بار ابتلا وجود ندارد.
رئیس سازمان جهانی بهداشت به‌صورت رسمی آب پاکی را روی دست دولتمردان کشورهای مختلف که ویروس کرونا را به امید افسانه‌ای به نام «ایمنی جمعی» رها کرده‌اند ریخت و گفت این اقدام نه علمی و نه اخلاقی است.
نظر سازمان جهانی بهداشت درباره ایمنی جمعی برای مقابله با کرونا
«ایمنی جمعی» یا گله‌ای زمانی اتفاق می‌افتد که جمعیت عظیم یک جامعه با ابتلا به ویروس از ابتلای سایر افراد جلوگیری کرده و باعث گسترش بیماری از فردی به فرد دیگری نشود. اما حالا یک تحقیق در حال پیشروی نشان می‌دهد که وقتی شخصی به ویروس کرونا مبتلا می‌شود، تولید آنتی‌بادی‌های سیستم ایمنی بدن او در برابر ویروس به سرعت اوج می‌گیرد و سپس به سرعت کاهش می‌یابد.
این یافته‌ها نگرانی در مورد خطر ابتلای مجدد افراد بهبودیافته از کووید-۱۹را افزایش می‌دهد. کامران کدخدا، مدیر پزشکی آزمایشگاه ایمونوپاتولوژی در کلینیک کلیولند اوهایو، می‌گوید: مطالعات متعدد نشان می‌دهد که افراد به‌ویژه با بیماری خفیف کووید-۱۹، با گذشت زمان تمایل به از دست دادن آنتی‌بادی دارند و این یعنی آنها در معرض خطر ابتلای مجدد هستند.
طبق گفته دکتر استوارت پی ویزبرگ، استادیار آسیب‌شناسی و زیست‌شناسی سلولی در مرکز پزشکی ایروینگ دانشگاه کلمبیا نیویورک، مصونیت از کووید-۱۹کوتاه‌مدت است و به همین دلیل ایمنی گله‌ای ممکن است هرگز رخ ندهد.
ویزبرگ توضیح می‌دهد: پس از عفونت ویروسی، جمعیت کمی از سلول‌های T با حافظه طولانی‌مدت در بافتی که آلوده شده است آلوده باقی می‌مانند و گردش خون در بدن ادامه می‌یابد. این سلول‌های حافظه با دیدن مجدد ویروس می‌توانند به سرعت فعال شوند.
ایده ایمنی گله‌ای غیراخلاقی است
رئیس سازمان بهداشت جهانی نیز درخصوص انتشار عامدانه ویروس کرونا به امید دستیابی به ایمنی گله‌ای هشدار داد و آن را عملی غیراخلاقی خواند.
تدروس آدنام قبریسوس در یک نشست رسانه‌ای مجازی گفت: «ایمنی جمعی» مفهومی است که برای واکسیناسیون استفاده می‌شود، در این روش درصورت رسیدن به آستانه واکسیناسیون، می‌توان از جمعیت در برابر یک ویروس خاص واگیردار محافظت کرد.
به عنوان مثال، برای سرخک تخمین زده شده است که اگر ۹۵درصد از جمعیت واکسینه شوند ۵درصد باقیمانده از انتشار ویروس در امان خواهند بود. برای فلج اطفال، این آستانه ۸۰درصد تخمین زده شده است.
تدروس معتقد است ایمنی جمعی با حفاظت از افراد در برابر ویروس به‌دست می‌آید نه با قرار دادن آنها در معرض ویروس: «هرگز در تاریخ بهداشت عمومی، ایمنی گله‌ای به‌عنوان استراتژی برای پاسخگویی به یک شیوع استفاده نشده است چه برسد به یک بیماری همه گیر».
تدروس می‌گوید: رسیدن به ایمنی گله‌ای از نظر علمی و اخلاقی مشکل‌زاست. اینکه اجازه بدهیم ویروسی خطرناک که هنوز هم شناخت کامل و درستی از آن نداریم، آزادانه از فردی به فرد دیگری منتقل شود اصلا اخلاقی نیست. این روش گزینه ما نیست. او طی این گفت‌وگوی اینترنتی، به کافی نبودن اطلاعات درباره ایجاد ایمنی در برابر کووید-۱۹در بدن که شامل میزان قدرت پاسخ ایمنی و زمان باقی ماندن آنتی‌بادی در بدن می‌شود، اشاره کرد.
تدروس همچنین از مواردی که برای بار دوم به ویروس کرونا مبتلا شده و آثار طولانی‌مدت این ویروس روی سلامتی که محققان تازه شروع به درک آن کرده‌اند، گفت.
به گفته رئیس سازمان بهداشت جهانی، تخمین زده شده است کمتر از ۱۰درصد از جمعیت کشورها با این ویروس مواجه شده‌اند، بنابراین بیشتر افراد جامعه در اکثر کشورها هنوز مستعد ابتلا به ویروس هستند، بنابراین اجازه انتشار عامدانه ویروس با توجه به مرگبار بودن آن در بیماران زمینه‌ای به معنی یک فاجعه جهانی است.
مورد عجیب عفونت بیشتر در ابتلای دوم
در آمریکا یک مرد ۲۵ساله در شرایطی برای بار دوم به ویروس کرونا مبتلا شد که ابتلای دوم او شدیدتر و خطرناک‌تر بود. ریه او چنان درگیر عفونت ویروسی شد که دیگر اکسیژن کافی به بدنش نمی‌رسید و به همین دلیل کارش به بیمارستان کشید. البته ابتلای بار دوم به ویروس کرونا هنوز هم کم اتفاق می‌افتد، اما مطالعه منتشرشده در مجله لنست این سؤال را به‌وجود می‌آورد که چه میزان ایمنی در برابر ویروس ایجاد می‌شود.
در این مطالعه دانشمندان عنوان کرده‌اند که بیماری در بدن جوان آمریکایی عود نکرده بود بلکه او برای بار دوم به عفونت مبتلا شد. مقایسه کدهای ژنتیک ویروس طی هر دوره از علائم، نشان داد که آنها بیش از حد متمایز هستند و نمی‌توانند در اثر عفونت مشابه ایجاد شوند.
پیش‌بینی گیتس از زمان بازگشت به زندگی عادی
بیل گیتس، غول فناوری دنیا، می‌گوید ما تنها زمانی به زندگی عادی باز می‌گردیم که نسل دوم واکسن کرونا به‌طور گسترده در دسترس باشد: تنها راهی که ما را به زندگی عادی بازمی‌گرداند، نه فقط نسل اول واکسن‌های ضدکرونا که در نهایت واکسنی است که اثربخشی آن فوق‌العاده باشد و بسیاری از افراد دنیا بتوانند آن را داشته باشند. به این ترتیب می‌توانیم ویروس کرونا را در جهان ریشه‌کن کنیم. طبق این استاندارد، مردم دنیا فعلا باید زندگی را تحت‌الشعاع کوویدـ۱۹و با رعایت دستورالعمل‌های فاصله‌گذاری اجتماعی سپری کنند.