براساس اعلام شرکت ارتباطات سیار، تعرفه پیامک لاتین تلفن همراه به 222 ریال رسید. این در حالی است که کاهش تعرفه پیامک‌های فارسی از اواخر اسفندماه سال 86 به مبلغ 89 ریال محاسبه می‌شود، اما به ظاهر به‌دلیل آماده نبودن شرایط، این کاهش هنوز درصورتحسابهای مشترکان اعمال نشده است. قرار است مابه‌التفاوت تعرفه پیامک فارسی درصورتحسابهای دوره بعدی مشترکان محاسبه شود و کسانی که از بیستم اسفندماه سال گذشته به ارسال پیامک فارسی اقدام کرده‌اند، به‌عنوان بستانکار محسوب شوند.
مدیرعامل شرکت ارتباطات سیار در این باره میگوید:«مشترکانی که در دوره قبل پیامک فارسی ارسال کرده‌اند در قبض دوره بعد (در قبض یکم مرداد ماه) مابه‌التفاوت دریافت می‌کنند.» هم‌اکنون پیامک فارسی به نرخ 89 ریال محاسبه می‌شود که این اقدام با هدف استفاده بیشتر کاربران از پیامک فارسی توسط هیات دولت اتخاذ شده است. تغییر نرخ پیامک را هیات دولت در بهمن ماه سال 86 به تصویب رساند که براساس آن، از اسفند ماه تعرفه پیامک فارسی و از ابتدای تیرماه تعرفه پیامک لاتین محاسبه می‌شود. پیش از این نرخ پیامک لاتین 146 ریال محاسبه میشد.
محمد سلیمانی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این باره به واحدمرکزی خبر گفت: «مردم با ارسال پیامک به زبان فارسی علاوه بر ورود به فناوری‌های جدید در حفظ فرهنگ، خط و زبان فارسی کوشا باشند. هدف از ارسال پیامک به زبان فارسی حفظ زبان فارسی است. زبان ما فارسی است و انتظار می‌رود همه از موضع دولت در این خصوص دفاع کنید.» وی افزود:«همه باید حوزه فرهنگ را صیانت کنند؛ زیرا خط و زبان فارسی، میراث فرهنگی کشور ماست و همه موظفیم از این خط و زبان که اجداد ما آن را حفظ کردند، دفاع و آن را حفظ کنیم و با ورود به فناوری‌های جدید با زبان فارسی، از این خط و زبان نگهداری کنیم، بنابراین انتظار این است مردم پیامک‌های خود را به زبان فارسی بفرستند.»
در همین حال سازمان بازرسی کل کشور با ارسال نامه‌ای به نهاد ریاست‌جمهوری مخالفت خود را با افزایش نرخ پیامک اعلام کرده است. به گزارش اکو‌نیوز، محمدنیازی، رئیس سازمان بازرسی گفت:«برخلاف ادعای مسئولان مخابرات، نظر کارشناسی سازمان بازرسی درخصوص غیرعادلانه بودن قیمت پیامک‌ها رد نشده است. هیات دولت در این زمینه مصوبه‌ای دارد که اگر این مصوبه به‌درستی اجرا شود، می‌تواند تعرفه پیامک به‌صورت عادلانه اجرا شود.
وی خاطر نشان کرد: «در مورد پیامک‌های لاتین سازمان بازرسی نامه‌ای را برای معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری ارسال کرده که قیمت پیامک‌های لاتین مبنای حقوقی برای افزایش ندارد و سازمان بازرسی منتظر جوابیه معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری است.»
این در حالی‌است که اکنون هر پیامک فارسی 2 تا 3 برابر پیام کوتاه با فونت لاتین محاسبه می‌شود و مشترکان تلفن‌همراه طی یک سال گذشته، افزون بر 100 میلیارد تومان در یک محاسبه تقریبی ضرر کردند. سازمان بازرسی کل کشور، مجلس و دیگر نهادهای نظارتی مخالفت خود را به‌طور رسمی بر تغییر تعرفه پیام کوتاه اعلام داشته و آن را غیرقانونی می‌دانند.
براساس آمارهای ارائه شده، شبکه تلفن‌همراه اپراتور اول کشور روزانه میزبان حدود 45 میلیون پیامک است و همراه اول اکنون بیش از 27 میلیون مشترک تلفن همراه دائمی و اعتباری در کشور دارد که نسبت به ارسال پیام کوتاه اقدام می‌کنند. شرکت ارتباطات سیار ایران با افزایش واگذاری‌ها و رشد تعداد مشترکانش با رشد شمار پیام‌های کوتاه و درآمدهایش مواجه است. معمولا در اعیاد و مناسبت‌های ملی ـ مذهبی، درآمد وزارت ارتباطات به بیش از 3 میلیارد تومان می‌رسد.
برای مثال، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در اولین روز از سال 87 بیش از 3 میلیارد تومان از ارسال پیامک درآمد داشت. محمدحسین فلاح‌اصغری، معاون نظارت و مدیریت شبکه ارتباطات سیار در این باره به ایسنا گفت:«از ساعت 20 روز 29 اسفند 1386 تا همین زمان در روز اول فروردین سال 1387، تعداد 215 میلیون پیامک در شبکه اپراتور اول تلفن همراه مبادله شده است که چنانچه هزینه ارسال هر پیام کوتاه را 14 تومان درنظر بگیریم، شرکت مخابرات به واسطه ارسال پیامک در شب و روز اول سال 1387 حدود سه میلیارد و 10 میلیون تومان در آمد داشته است.»
مشکلات ارسال پیامک به زبان فارسی
یکی از موضوعاتی که در این زمینه مطرح می‌شود، تفاوت حجم کاراکتر در پیامک‌های لاتین و فارسی و راهکار جبران آن است؛ به‌طوری‌که حدود 70 کاراکتر در پیامک فارسی مبادله می‌شود، اما این میزان در پیامک لاتین 160 کاراکتر است. کارشناسان می‌گویند: «تعداد کاراکترهای زبان فارسی بیشتر از زبان انگلیسی در پیام کوتاه محاسبه می‌شود. یعنی به‌عنوان نمونه حرف «ی»، دو کاراکتر به حساب می‌آید در حالی که حرف E یک کاراکتر منظور می‌شود.»
یکی دیگر از موضوعات مطرح شده این بود که برخی از گوشی‌ها امکان ارسال پیامک فارسی ندارند و در نتیجه، مشترک نمی‌تواند از این کاهش هزینه پیامک فارسی بهره‌مند شود که وزیر ارتباطات دراین باره گفته است:«بیشتر گوشی‌هایی که در حال حاضر در اختیار مردم است، قابلیت ارسال پیام فارسی را دارند، مگر گوشی‌هایی که قدیمی باشد که حدود چهارماه فرصت به مشترکان داده شد که آنها بتوانند خود را با این موضوع تطبیق دهند. این در حالی است که قابلیت استفاده از زبان فارسی ربطی به مدل گوشی ندارد و بسیاری از گوشی‌های مدل بالا نیز از چنین امکانی برخوردار نیستند. آن دسته از گوشی‌هایی که از قابلیت ارسال پیامک به زبان عربی برخوردارند برای استفاده از حروفی نظیر «گ»، «پ» و «ژ» با مشکل مواجه میشوند.»
پیش از این، وزیر ارتباطات درباره ابهامی که پیرامون تفاوت میزان کاراکترهای پیامک به فارسی و لاتین وجود دارد، گفته بود:«بحث کاراکتر در این زمینه نیز توسط فناوری حل می‌شود و متخصصان ما باید در این زمینه دست به کار شوند و ما نیز حاضریم سرمایه‌گذاری کنیم و به‌طور قطع، فناوری این موضوع را حل می‌کند. هرچند پیش از این در اینترنت و رایانه، مسائل و زبان غیرلاتین جایی نداشت، اما امروز وضعیت تغییر کرده و این مسائل حل شده است. به گفته وی، نگاه دولت به موضوع پیامک، دیدی فرهنگی است تا بتواند اثرات مخرب فرهنگی را که به واسطه ورود هر فناوری امکان بروز پیدا می‌کند، مرتفع کند.
بنابراین تصمیمات مرتبط با پیامک تلفن همراه اقتصادی نبوده و یک تصمیم فرهنگی است. زبان و خط فارسی آن‌قدر اهمیت دارد که هر فرد ایرانی و هر فرد فارسی‌زبان و یا علاقه‌مندان به این زبان همه موظف به حفظ و حمایت از خط و زبان فارسی هستند و این فرهنگ چند هزار ساله را باید حفظ کنند. در بخش پیامک نیز اهمیت این موضوع و تاثیر آن روی خط فارسی مشخص شد و دست‌اندرکاران و مردم هم این موضوع را متوجه شده و آن را پیگیری کردند تا این بحث در دولت مطرح و قرار بر این شد که پیامک با همان روالی که قبلا داشت، اما با کاهش قیمت پیامک فارسی انجام شود.»
راه‌حل‌های وزارت ارتباطات
وزارت ارتباطات برای حل مشکل افزایش کاراکترهای پیامک فارسی از70 کاراکتر به 160 کاراکتر، نرم افزاری طراحی کرده است. مشترکان همراه اول می‌توانند با مراجعه به سایت این شرکت mci.ir اقدام به دانلود نرم‌افزار ویژه پیامک فارسی روی گوشی‌های تلفن همراه خود کنند. مشترکان درصورت استفاده از نرم‌افزار مذکور می‌توانند با هر پیامک فارسی معادل160 کاراکتر را ارسال کنند.
وحید صدوقی، سخنگوی شرکت ارتباطات سیار میگوید:«با تمهیدات ویژه‌ای که از سوی شرکت ارتباطات سیار دیده شده است و اختصاص پهنای باند 20 مگابایتی، مشترکان می‌توانند بدون هیچ مشکلی نرم‌افزار ویژه پیامک فارسی را دانلود و روی گوشی خود نصب کنند.»
نرم‌افزار پیامک فارسی امکان ارسال پیامک با همان تعداد کاراکتر انگلیسی را فراهم می‌کند. این نرم‌افزار برای ارسال پیامک فارسی به جای انگلیسی طراحی شده است و مشترکان می‌توانند با کمک آن تا 200 کاراکتر فارسی، بدون افزایش قیمت پیامک در قیاس با پیامک انگلیسی، ارسال کنند. تمامی گوشی‌های تلفن همراه که از سال 1382 وارد کشور شده‌اند توانایی دانلود و نصب رایگان آن را دارند.
در همین حال مسئولان وزارت ارتباطات در حال بررسی طرحی با عنوان طرح «کاهش کاراکترهای پیامک فارسی» هستند. عباسعلی ابوالفضلی، از مدیران شرکت ارتباطات‌سیار درباره این طرح به میگوید:«طرح کاهش کاراکترهای پیامک فارسی نیز در جلسه‌ای با حضور مدیر عامل شرکت ارتباطات سیار و تعدادی دیگر از مدیران حوزه ارتباطات کشور در حال بررسی است که نتایج آن هنوز اعلام رسمی نشده است.»
چگونه با پیامک فارسی کار کنیم؟
بسیاری از تلفنهای همراه ارزان قیمت، کابل یا وسیله‌ای برای انتقال اطلاعات از رایانه به تلفن همراه ندارند. بسیاری از موبایل تنها برای مکالمه استفاده می‌کنند، بنابراین راه‌حل وزارت ارتباطات برای گوشی‌های ارزان قیمت مناسب نیست. همچنین بسیاری از مشترکان می‌گویند که به استفاده از ارسال پیامک به زبان لاتین عادت کرده‌اند و نمی‌تواند به زبان فارسی پیامک بفرستند.
زهرا شهسواری، دانشجوی 25 ساله میگوید:«حدود 4 سال است که موبایل دارم و اکنون با چشمان بسته هم میتوانم به لاتین پیامک بفرستم، اما جدا از مسئله تفاوت قیمت پیامک لاتین و فارسی، عادت کردن به ارسال پیامک به زبان فارسی بسیار سخت است. به‌ویژه هنگامی که بخواهم به سرعت برای کسی پیامک بفرستم و کار واجبی داشته باشم.»
مسعود فرهمند، کارشناس‌ارشد رشته مهندسی نرم‌افزار برای این مشکل یک راه‌حل پیشنهاد می‌کند که هم از نظر اقتصادی صرفه‌جویی می‌شود و هم برای کسانی که به ارسال پیامک به زبان فارسی عادت ندارند، مناسب است:«ارسال پیامک را می‌توان به دو دسته تقریبا مشخص تقسیم‌بندی کرد.
پیامک‌های طولانی و پیامک کوتاه. پیامکهایی که برای کارهای ضروری و فوری مورد استفاده‌اند، بیشتر در زمره پیامک‌های کوتاه قرار میگیرند. این دسته از پیامک‌ها معمولا دارای متن تکراری و مشخص هستند. به‌طور مثال:«من در جلسه هستم؛ در اولین فرصت با شما تماس خواهم گرفت» یا «لطفا تماس بگیرید» و یا «متشکرم». نظیر این پیغام‌ها را می‌توان در بخش save items و یا templates گوشی‌های تلفن همراه به زبان انگلیسی دید. اکنون بیشتر گوشی‌های تلفن همراه، امکان ذخیره پیامک در بخش save items یا save message را دارند. بنابراین هر کاربر گوشی تلفن‌همراه می‌تواند آن دسته از پیام‌ها یا پیغام‌هایی را که روزانه با آنها سروکار دارد، در حافظه تلفن‌همراه خود به زبان فارسی ذخیره کند. اگر تلفن‌همراه زبان فارسی نداشته باشد، می‌توان زبان عربی را فعال کرد و پیام‌های مربوطه را ذخیره کرد و هنگام لزوم از آنها جهت پاسخگویی و یا کار فوری استفاده کرد. پیام‌های کوتاه به زبان فارسی دارای کاراکترهای کمتری است، بنابراین این کار هم باعث صرفه‌جویی در وقت و هم صرفه‌جویی در هزینه می‌شود.
با وجود این، به‌نظر می‌رسد که با یک بخشنامه نتوان عادت مردم را از ارسال پیام کوتاه به انگلیسی البته از نوع «فینگلیش» آن به زبان فارسی تغییر داد.