به گزارش همشهری آنلاین، روزنامه همشهری نوشت: در این نشست که نخستین جلسه شورای امنیت بعد از پایان تحریم تسلیحاتی ایران به‌شمار می‌رفت، اظهار تأسف برخی کشورهای اروپایی از این اتفاق، مهر تأییدی بر قطعی‌بودن اتمام تحریم تسلیحاتی بود. شورای امنیت سازمان ملل ماه گذشته با تمدید تحریم تسلیحاتی ایران که از طرف آمریکا پیشنهاد شد، مخالفت کرد و علاوه بر این، صلاحیت آمریکا را برای استفاده از مکانیسم ماشه مورد پذیرش قرار نداد. شورای امنیت مهرماه ۲سال قبل هم با حضور ترامپ تشکیل جلسه داد اما آن جلسه به صحنه اعتراض همگانی به آمریکا به‌خاطر خروج این کشور از برجام تبدیل شد.
ریاست جلسه دیروز شورای امنیت را روسیه عهده‌دار بود. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه ۲ماه قبل پیشنهاد داده بود نشستی درباره وضعیت خاورمیانه با حضور سران کشورهای۱+۵ و ایران در شورای امنیت برگزار شود اما دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا این پیشنهاد را رد کرد.
مجید تخت‌روانچی، سفیر ایران در سازمان ملل پس از اظهارات سخنرانان درخواست وقت کرد و به برخی اتهام‌زنی‌ها به‌خصوص از طرف دبیرکل شورای همکاری خلیج‌فارس پاسخ داد. او گفت: از آنجا که موضوع مربوط به جزایر ایران در اینجا ذکر شد، باید بگویم جزایر ابوموسی و تنب‌های بزرگ و کوچک همیشه بخشی از خاک ایران بوده‌اند. این جزایر ایرانی هستند و تا ابد ایرانی باقی خواهند ماند.
نشست مجازی با سخنرانی آنتونیو گوترش آغاز شد و پس از آن ظریف، سرگئی لاوروف، وانگ‌یی و نالدی پاندور وزیران خارجه ایران، روسیه، چین و آفریقای جنوبی مهم‌ترین سخنرانان آن بودند.
ظریف پیش از نشست در توییتر گفته بود: می‌توانیم انتخاب کنیم که یا اسیر گذشته باقی بمانیم و عدم‌ثبات و تنش ادامه یابد، یا اینکه با همکاری یکدیگر، صلح، امنیت، ثبات و شکوفایی را برای همگان برگزینیم. این انتخاب باید برای همه بدیهی باشد.
او در سخنرانی خود که با استفاده از نقشه، آمار و نمودار همراه بود، به حضور آمریکا در منطقه خلیج‌فارس و پایگاه‌های آمریکا در اطراف ایران و نیز فروش انبوه سلاح از طرف آمریکا به کشورهای منطقه اشاره و تاکید کرد: امنیت خریدنی نیست.
سرگئی لاوروف هم در سخنانی از یکجانبه‌گرایی آمریکا در منطقه انتقاد کرد و آن را اشتباه و خطرناک خواند.
وانگ‌یی، وزیر خارجه چین نیز در این نشست گفت: مسئله هسته‌ای ایران مسئله حائز اهمیتی برای امنیت منطقه است. اکثریت کشورهای شورای امنیت سازمان ملل به حفظ برجام و اعمال قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت پایبند هستند. او همچنین با اشتباه‌دانستن سیاست یکجانبه‌گرایی، تحریم‌های یکجانبه علیه دیگر کشورها را محکوم کرد. جاناتان آلن، معاون سفیر انگلیس هم در این نشست گفت: تعهد ما به برجام همچنان قاطعانه باقی مانده و حمایت از ثبات منطقه‌ای در خط مقدم سیاست ماست. وی در عین حال ادامه داد: تسلیحات هسته‌ای ایران پیامدهای فاجعه‌باری بر امنیت منطقه و فراتر از آن خواهد داشت و برجام تنها وسیله موجود برای جلوگیری از این امر است.
وی افزود: ما همچنین به‌طور مکرر نگرانی خود را از فعالیت گسترده ایران در منطقه ابراز داشته‌ایم.
آلن گفت: ما تلاش خود را برای اطمینان از اجرای سایر قطعنامه‌های شورای امنیت که انتقال اسلحه به بازیگران غیردولتی منطقه‌ای را منع می‌کند، ازجمله قطعنامه۱۵۴۶ در عراق، قطعنامه۱۷۰۱ در لبنان و قطعنامه۲۲۱۶ در یمن، مضاعف خواهیم کرد. وی مدعی شد: ما همچنین اطمینان حاصل خواهیم کرد که مفاد باقیمانده قطعنامه۲۲۳۱، به‌ویژه محدودیت‌های برنامه موشک بالستیک ایران به‌شدت اجرا می‌شوند.
نماینده انگلیس در سازمان ملل متحد ادامه داد: ما از انقضای قطعنامه۲۲۳۱ مربوط به محدودیت‌های تسلیحاتی متعارف پشیمان هستیم. بنابراین به همکاری‌های امنیتی خود با متحدان و شرکا ادامه خواهیم داد و برای یافتن راه‌حلی پایدار برای گسترش سلاح‌های ایران تلاش خواهیم کرد.
آلن گفت: ایران باید با سازوکار حل اختلاف تعامل سازنده داشته باشد و تعهدات خود را در چارچوب توافق اجرا کند. این امر برای امنیت در سراسر خاورمیانه بسیار مهم است.
بزرگ‌ترین دستاورد
نالدی پاندور، وزیر خارجه آفریقای جنوبی سخنران دیگری بود که برجام را بزرگ‌ترین دستاورد دیپلماسی و برنامه‌ای جامع برای کنترل برنامه هسته‌ای ایران خواند. نمایندگان هیأت‌های اروپایی نیز در سخنرانی خود برجام را به‌عنوان یک سند بین‌المللی مورد تأکید و حمایت قرار دادند؛ ازجمله نماینده فرانسه که گفت: فرانسه از حمایت شورای امنیت از برجام در ماه‌های آگوست و سپتامبر استقبال می‌کند. قطعنامه۲۲۳۱ باید به‌طور کامل به‌وسیله همه کشورها اجرا شود.
دوریویه در ادامه سخنان خود با اشاره به انقضای تحریم تسلیحاتی متعارف سازمان ملل علیه ایران، مدعی شد که پایان این تحریم بدان معنا نیست که تمامی محدودیت‌های تسلیحاتی ایران پایان یافته باشد. او گفت: تحریم تسلیحاتی اروپا علیه ایران و محدودیت‌های موشکی برجام تا اکتبر۲۰۲۳ پابرجا خواهند بود.