به گزارش همشهری آنلاین، هنوز واکسن قطعی و مؤثری علیه ویروس کرونا معرفی نشده اما حواشی سیاسی آن سروصدای زیادی به پا کرده و این ماجرا را زیر سایه خود قرار داده است. جمعیت اندک سیاستمداران و حاکمان اکنون فرمان سلامت چند میلیارد نفر را در دست دارند. هر کدام از این رؤسا حالا با تصمیمها و چرخش قلمشان میتوانند هر روز و ساعت باعث مرگ یا زندهماندن هزاران نفر در جهان شوند. حالا اما واکسن به ابزاری سیاسی برای امتیازگیری بین جناحها یا وسیلهای برای جمعکردن رأی و پیروزی در انتخابات تبدیل شده است.
در آمریکا که درگیر تب انتخابات جنجالی ریاستجمهوری است، موافقان و مخالفان واکسیناسیون کووید-۱۹ متناسب با اظهارات دو نامزد اصلی پیش میروند. صحبتها و اظهارات ترامپ درباره تزریق مواد ضدعفونی و اعتقاد نداشتن به ماسک که جان بسیاری را بهخطر انداخت حالا به واکسن رسیده است.
اوایل ماه مه ۵۵درصد آمریکاییها اعلام کردند درصورتی که واکسن کووید-۱۹ در دسترس قرار گیرد، آن را تزریق خواهند کرد.
اکنون با گذشت ۵ماه از این نظرسنجی، نتایج جدید یاهو و مؤسسه یوگاو نشان میدهد که کمتر از یک سوم آمریکاییها یعنی ۳۲ درصد میگویند خود را واکسینه خواهند کرد. این نتایج از کاهش ۲۳ درصدی تمایل به واکسینه شدن در مقابل کرونا حکایت دارد که بازتاب نگرانی فزاینده درباره سیاسی شدن روند واکسیناسیون است.
بهنظر میرسد کاهش تمایل دمکراتها به دریافت واکسن با تلاش ترامپ برای واکسیناسیون قبل از روز انتخابات ارتباط مستقیم دارد. ترامپ یکماه پیش سعی داشت شانس خود برای پیروزی در دوره دوم ریاستجمهوریاش را با ثبت رسمی واکسن ساخت کشورش افزایش دهد.
اکثریت آمریکاییها میگویند که طرح واکسیناسیون ترامپ اهداف سیاسی را دنبال میکند و فقط ۲۴ درصد آن را به دلایل حفظ سلامت و بهداشت میدانند.
مورد عجیب برزیل
برزیل نیز که در بخش جنوبی قاره آمریکا قرار دارد از بازیهای سیاسی واکسیناسیون کووید-۱۹ در امان نمانده است. برزیل پایگاه اصلی تست واکسنهای کووید-۱۹است اما باوجود این اتفاق، تمام نقشههای آنها برای واکسیناسیون عمومی جمعیت این کشور با جنگ سیاسی رئیسجمهوری «ژائیر بولسونارو» نقش بر آب شده است.
برزیل با ۲۱۲میلیون نفر جمعیت و آمار ۱۵۷هزار کشته که آنها را در رتبه دوم جهان از این حیث قرار داده، بهشدت درگیر بیماری همهگیر کووید-۱۹ شده است. تبدیل این کشور به محل آزمایش بالینی شرکتهای توسعهدهنده واکسن کووید-۱۹ در واقع ظرفیت بالقوه برای دستیابی ایمن به واکسن نهایی را افزایش میدهد و این یک امتیاز ویژه برای کشوری است که جمعیت فقیری دارد.
به تازگی وزیر بهداشت برزیل از خرید ۴۶ میلیون دوز واکسن شرکت چینی Sinovac که در حال آزمایش در این کشور است خبر داده بود. یک روز بعد اما رئیسجمهور راست افراطی برزیل این مسئله را لغو کرد و خرید واکسن از این شرکت خوشآتیه را منتفی دانست.
مهمترین طرفدار طرح واکسیناسیون در برزیل فرماندار ایالت ثروتمند و بزرگ سائوپائولو، جوائو دوریا است که احتمالا یکی از رقبای اصلی بولسونارو در انتخابات ریاستجمهوری محسوب میشود.
بولسونارو که دولتش با پکن روابط پرتنشی دارد معتقد است چین بهعنوان محل تولد ویروس خطرناک کرونا، وجاهت کافی برای ساخت واکسن را ندارد.
ژرالدو مونتیه رو استاد علوم سیاسی در دانشگاه ریودوژانیرو به خبرگزاری فرانسه میگوید: واکسن کرونا در برزیل و توسط مؤسسه بوتانتان با نظارت ایالت سائوپائولو قابل تولید است و میتواند برگ برنده سیاسی برای دوریا باشد، برای همین بولسونارو نمیتواند اجازه چنین کاری بدهد. پاندمی کووید-۱۹شکاف اختلافات بین دوریا و بولسونارو را بیش از پیش افزایش داده است.
دوریا نسبت به ویروس خطرناک کرونا هشدار میدهد اما در سوی دیگر بولسونارو آن را به اندازه یک سرماخوردگی کوچک دستکم میگیرد و فاصله گذاریهای اجتماعی را نیز زیر سؤال میبرد.
مونتیه رو میگوید: بولسونارو از ابتدا این بیماری خطرناک همهگیر را سیاسی کرده است. اما بعضی چیزها نباید به قیمت جان و سلامت افراد سیاسی شود؛ این یعنی مسئولیتناپذیری.
پروفسور «آنتونی پریرا» رئیس انستیتوی برزیل در کالج کینگ لندن معتقد است سیاست بحثهای واقعی درباره واکسن کرونا را تحتالشعاع قرار داده است: دوریا یک سیاستمدار جاهطلب است و اگر یک مؤسسه در ایالت او واکسن موفقی را بسازد، شک ندارم که از آن استفاده سیاسی خواهد کرد. اما مسئله اصلی این است که آیا واکسن کار خواهد کرد؟ و آیا از جان مردم برزیل در برابر این ویروس محافظت میکند؟
اشتباه بزرگ آقای رئیسجمهور
طبق آماری که مجله Nature ارائه کرده است بیش از ۸۵درصد از برزیلیها تمایل دارند تحت واکسیناسیون علیه کرونا قرار بگیرند. اما به اعتقاد لوسیو رنو، مدیر مؤسسه علوم سیاسی دانشگاه برزیلیا، نگرش مسئلهدار بولسونارو در قبال واکسن موجب تردید مردم درباره واکسن شده است. دولت بولسونارو بودجهای به مبلغ ۳۳۸میلیون دلار را برای خرید ۱۰۰میلیون دوز واکسن دیگری که در این کشور مورد آزمایش بالینی قرار گرفته است - واکسن ساخت
دانشگاه آکسفورد و شرکت دارویی سوئدی انگلیسی AstraZeneca - درنظر گرفته است.
رنو با تأکید بر اینکه زود است درباره اینکه کدام واکسن مؤثرتر خواهد بود نظر داد، میگوید: مخالفت بولسونارو با واکسن کرونا به دلایل ایدئولوژیک میتواند بزرگترین اشتباه او باشد.
رئیسجمهور برزیل به تازگی اعلام کرده بود که دلیلی برای رقابت در مسیر دریافت واکسن نمیبیند. او در این رابطه گفته بود: نمیدانم چرا باید دنبال واکسن بدویم؟ بهنظر من بهترین راه مقابله با این بیماری همان دارویی است که قبلا گفتم؛ هیدروکسی کلروکین.
باوجود اینکه یافتههای متعددی درباره بیاثر بودن این دارو روی ویروس کرونا منتشر شده است اما بولسونارو همچنان روی استفاده از آن تأکید دارد و زمانی که خودش در ماه جولای به کرونا مبتلا شد از آن استفاده کرد. او میگوید: سرمایهگذاری روی درمان آیا آسانتر و ارزانتر از واکسن نیست؟