به گزارش همشهری آنلاین به نقل از شرق، این‌روزها نگاه تمام رسانه‌های دنیا به سمت آمریکا و انتخابات ریاست‌جمهوری در این کشور است و رسانه‌های فارسی‌زبان نیز تلاش می‌کنند از این موج خبرساز عقب نمانند. در این بین، کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی هم علاوه بر پیگیری اخبار این رویداد مهم سیاسی دنیا، نظر و علایق خود را نیز منتشر می‌کنند. اگرچه قضاوت درباره نگاه ایرانیان به فضای سیاسی آمریکا کار آسانی نیست و به‌راحتی نمی‌توان درباره آن نظر قطعی داد، اما دست‌کم فضای شبکه‌های اجتماعی و همچنین نظرسنجی‌های چندین رسانه از ادعای علاقه ایرانیان به «دونالد ترامپ» می‌گویند.
این فضای غالب البته نمی‌تواند بیانگر نظر جمعی ایرانیان باشد که البته نتایج دو نظرسنجی مهم در چند ماه گذشته هم دقیقا برعکس این موضوع را تأیید می‌کند. به عبارت دیگر، نتایج نظرسنجی شرکت آمریکایی گالوپ و همچنین مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، تا اندازه‌ای با آنچه برخی رسانه‌های فارسی‌زبان القا می‌کنند و همچنین فضای برخی شبکه‌های جتماعی مانند توییتر همخوانی ندارد. آخرین نظرسنجی گالوپ می‌گوید میزان حمایت و همراهی ایرانیان با سیاست دولت آمریکا در ایران به‌طور چشمگیری کاهش یافته و در سمت دیگر یکی از نتایج ایسپا می‌گوید که درصد بالایی از ایرانیان چندان توجهی به انتخابات آمریکا ندارند. در ادامه گزارش به نتایج بیشتری پرداخته می‌شود.
افت شدید تأیید رفتار دولت آمریکا در نگاه ایرانیان
در سال‌های گذشته بارها ایرانیان میزان و رتبه شادکامی خود نسبت به دیگر کشورهای دنیا را بر اساس نتایج یک مؤسسه آمریکایی سنجیده‌اند و عجیب نیست اگر بگوییم «گالوپ» در ایران با اصطلاح شادی و شادکامی گره خورده است. گالوپ که یک شرکت مشاوره مدیریتی است که بیش از همه چیز برای مؤسسه نظرسنجی گالوپ شناخته شده است، در تازه‌ترین نظرسنجی خود میزان اعتماد ایرانیان به دولت خود و همچنین نسبت آنها با تصمیمات دولت آمریکا را به سنجش گذاشته است.
بر اساس نتایج مؤسسه گالوپ که از معتبرترین مؤسسات نظرسنجی در جهان است، تأیید رفتار دولت آمریکا در نگاه ایرانیان با افت شدیدی همراه شده است. نتایج این نظرسنجی می‌گوید نگاه ایرانیان به حاکمیت آمریکا در سال‌های گذشته به کلی تغییر کرده است. در سال ۲۰۱۷، ۱۹ درصد از ایرانیان می‌گفتند عملکرد رهبران آمریکا را تأیید می‌کنند، ۴۲ درصد مخالف دولت آمریکا بودند و ۳۸ درصد نظر و نگاه شفافی نسبت به دولت آمریکا نداشتند و اظهار بی‌اطلاعی می‌کردند.
سال‌های بعد اما این نگاه دچار تغییری اساسی شد و در سال ۲۰۱۸، ۸۵ درصد مردم با عملکرد آمریکا مخالف کردند و به عبارتی درصد کسانی که گفته بودند نمی‌دانند، به‌شدت کاهش یافت. در سال ۲۰۲۰ تنها شش درصد از مردم ایران عملکرد دولت آمریکا را تأیید کرده‌اند.
به نظر می‌رسد بسیاری از ایرانیان در سال اول ریاست‌جمهوری ترامپ نظر مشخصی درباره کابینه او نداشتند، اما پس از بیرون‌آمدن آمریکا از برجام، به آن نظر منفی پیدا کردند. این تأیید ناچیز ایرانیان بر رفتار دولت آمریکا بر اساس نظرسنجی گالوپ زمانی اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم رسانه‌هایی از شدت علاقه ایرانیان به ریاست‌جمهوری همین دوره آمریکا، یعنی دونالد ترامپ می‌نویسند و بر آن تأکید می‌کنند.
اطلاع پایین ایرانیان از کاندیداهای ریاست‌جمهوری آمریکا
اطلاعات تازه‌ترین نظرسنجی گالوپ از ایرانیان در کنار نتایج مؤسسه افکارسنجی دانشجویان ایران، نگاه جامع‌تری ایجاد می‌کند. بر اساس افکارسنجی ایسپا، از هر ۱۰ شهروند ایرانی، فقط سه نفر از کاندیداهای اصلی انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا اطلاع دارد و ۳۶.۷ درصد از شهروندان ایرانی مطلع از انتخابات آمریکا، پیروزی بایدن را برای کشور بهتر می‌دانند.
ایسپا دراین‌باره نوشته است: «افزایش تنش میان ایران و آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ و تشدید فشارهای اقتصادی و تحریم‌های بین‌المللی بر مردم ایران در سال‌های گذشته، موجب افزایش اهمیت انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا برای برخی از اقشار جامعه ایران شده است.
برخی تداوم ریاست‌جمهوری ترامپ را بر ایالات متحده عامل گسترش و تعمیق فشارها می‌دانند و برخی معتقدند با تغییر رئیس‌جمهور آمریکا، تفاوت محسوسی در سیاست‌های خارجی آمریکا در قبال ایران مشاهده نخواهد شد. مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران به‌منظور سنجش وضعیت افکار عمومی ایران درباره انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا، یک نظرسنجی در دهه سوم شهریور ۱۳۹۹ با جامعه آماری کل زنان و مردان بالای ۱۸ سال کشور و تعداد نمونه هزارو ۶۱۸ نفر به شیوه تلفنی به انجام رسانده است.
هدف از انجام این نظرسنجی، سنجش میزان پیگیری اخبار انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در میان مردم ایران، سنجش میزان آشنایی پاسخ‌گویان با کاندیداهای اصلی این انتخابات، سنجش تمایل پاسخ‌گویان به انتخاب هریک از این کاندیداها و نیز سنجش نگرش آنان درباره اثرات احتمالی این انتخابات بر وضعیت ایران بوده است. البته این نظرسنجی در دهه سوم شهریور انجام شده و قطعا در یک ماه گذشته اطلاعات ایرانیان از انتخابات آمریکا بیشتر شده و ممکن است برخی نگاه‌ها به این انتخابات هم تغییر کرده باشد.
با همه این شرایط و با درنظرگرفتن امکان تغییر در نظر مردم، همچنان نتایج این نظرسنجی مهم و قابل بحث است. بخش اول نظرسنجی به میزان اطلاعات ایرانیان از انتخابات آمریکا مرتبط است که نتایج می‌گوید از هر چهار شهروند ایرانی، سه نفر به میزان کم اخبار مربوط به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا را پیگیری می‌کنند. از پاسخ‌گویان سؤال شد «تا چه میزان اخبار مربوط به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا را دنبال می‌کنند؟»، از مجموع افراد تشکیل‌دهنده نمونه این نظرسنجی، ۷۶.۴ درصد گفته‌اند اخبار مربوط به این انتخابات را در حد «خیلی کم و کم» پیگیری می‌کنند؛ ۹.۳ درصد گفته‌اند در حد متوسط پیگیر این اخبار هستند و تنها ۱۰.۹ درصد از پاسخ‌گویان در حد «زیاد و خیلی زیاد» آن را دنبال می‌کنند. میزان پیگیری اخبار مربوط به انتخابات آمریکا در میان کسانی که دارای تحصیلات دانشگاهی هستند، بیش از افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی است. همچنین جوانان (افراد ۱۸ تا ۲۹ سال) کمتر از سایر گروه‌های سنی اخبار را پیگیری می‌کنند. گفتنی است مردان بیش از زنان پیگیر اخبار مربوط به انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا هستند.
از هر ۱۰ ایرانی، ۳ نفر از کاندیداهای آمریکا اطلاع دارند
بخش دیگری از این پیمایش به میزان اطلاع ایرانیان از کاندیداهای اصلی انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برمی‌گردد که نتایج باز هم مشابه مورد پیشین است. بر اساس اطلاعات منتشرشده از سوی ایسپا، از پاسخ‌گویان پرسیده شده است «آیا می‌دانید کاندیداهای اصلی انتخابات آمریکا چه کسانی هستند؟»، ۳۱.۴ درصد از شهروندان گفته‌اند اطلاع دارند که کاندیداهای اصلی انتخابات آمریکا ترامپ یا بایدن هستند؛ به عبارت دیگر، حداقل به اسم یکی از دو کاندیدا یا هر دو اشاره کرده‌اند، اما ۶۸.۶ درصد مردم ایران اطلاع نداشتند این دو نفر کاندیداهای اصلی انتخابات آمریکا هستند.
لازم به ذکر است ۱۸.۶ درصد پاسخ‌گویان به اسم هر دو کاندیدا به درستی اشاره کرده‌اند. عدم اطلاع از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در گروه سنی زیر ۳۰ سال بیش از مسن‌ترها مشاهده می‌شود. همچنین میزان اطلاع افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از کاندیداهای اصلی انتخابات آمریکا، به طرز درخور توجهی بیش از افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی است.
علاقه‌مند به پیروزی «بایدن»
از نکات درخور توجه این نظرسنجی، میزان علاقه ایرانیان به یکی از دو کاندیدای مهم ریاست‌جمهوری آمریکاست که به‌طور خلاصه اکثریت علاقه‌مند به پیروزی نامزد حزب دموکرات هستند، اما گمان می‌کنند نامزد حزب جمهوری‌خواه پیروز انتخابات می‌شود. نتایج ایسپا دراین‌باره می‌گوید: «از کسانی که از کاندیداتوری دست‌کم یکی از کاندیداهای اصلی انتخابات آینده ریاست‌جمهوری آمریکا مطلع بوده‌اند، پرسیده شده است دوست دارند کدام‌یک از کاندیداها در انتخابات رأی بیاورد؟ ۴۹.۳ درصد پاسخ‌گویان اعلام کرده‌اند برایشان فرقی نمی‌کند چه کسی در این انتخابات پیروز شود؛ ۲۷.۴ درصد متمایل به انتخاب بایدن و ۱۴.۵ درصد متمایل به انتخاب ترامپ بوده‌اند. ۸.۸ درصد پاسخ‌گویان نیز گفته‌اند دوست ندارند هیچ‌کدام از کاندیداهای اصلی انتخاب شوند. بین گروه‌های مختلف سنی و تحصیلی در پاسخ به این پرسش تفاوت معناداری وجود ندارد».
علاوه بر این، بیشتر شهروندان ایرانی مطلع از انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا، پیش‌بینی می‌کنند دونالد ترامپ پیروز خواهد شد. از پاسخ‌گویانی که در جریان انتخابات آمریکا و نامزدهای آن قرار داشته‌اند، پرسیده شده «به نظر شما کدام‌یک از این افراد برنده انتخابات خواهد شد؟»، ۵۶.۶ درصد آنها گمان می‌کنند ترامپ در انتخابات پیروز خواهد شد و ۲۰.۶ درصد نیز احتمال می‌دهد بایدن برنده انتخابات باشد. ۲۲.۸ درصد پاسخ‌گویان نیز گفته‌اند نمی‌دانند چه کسی در این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا انتخاب خواهد شد. در میان گروه‌های سنی، افراد زیر ۵۰ سال بیش از مسن‌ترها گمان می‌کنند ترامپ برنده انتخابات خواهد شد. در مقابل گروه سنی بالاتر از ۵۰ سال بیش از جوان‌ترها در پاسخ به این سؤال اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند.