ما در خیال خود به این گشتوگذار میرویم، اگرچه به گفتهی متولیان برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب، این نمایشگاه جایگزین نمایشگاه فیزیکی نیست.
«حسین صفری»، معاون اقتصاد و فرهنگ مؤسسهی خانهی کتاب و ادبیات ایران در گفتوگو با خبرنگار هفتهنامهی دوچرخه میگوید: «با توجه به شیوع بیماری کرونا که باعث شده همهی فعالیتهای جمعی، مجازی شود، مؤسسهی خانهی کتاب و ادبیات ایران نیز از سوی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بهعنوان مجری برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران انتخاب شده و با همکاری معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صنف نشر، این نمایشگاه را اواخر آذرماه برگزار میکند.»
به گفتهی او این نمایشگاه، از طرحهای حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حمایت از ناشران است و جایگزین نمایشگاه فیزیکی بینالمللی کتاب تهران نیست.
او در ادامه به بخش فروشگاهی نمایشگاه مجازی کتاب اشاره میکند: «مثل نمایشگاه فیزیکی در نمایشگاه مجازی کتاب تهران هم بخش مهم کار، جنبهی فروشگاهی کتاب است. در این رابطه با بررسی شیوههای گوناگون در جمعبندی نهایی، شیوهی مارکتپِلِیس (Market Placs) را انتخاب کردیم.چون در این نمایشگاه بهطور مستقیم میشود از ناشران خرید کرد. بنابراین برای آنها پنلهایی را مشخص کردیم و بعد از خرید، کد رهگیری برای آنها در نظر گرفتیم.»
صفری میگوید: «پیشنویس تفاهمنامه با بانک عامل نمایشگاه و شرکت پست هم امضا شده و موضوع تخفیفهای پستی را نیز در نظر گرفتیم. همچنین چون از طریق مراحل نرمافزاری، این کار بسیار زمانبر میشد، با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز مسئلهی اینترنت و تأمین پهنای باند مناسب را مطرح کردیم.»
معاون اقتصاد و فرهنگ مؤسسهی خانهی کتاب و ادبیات ایران در رابطه با شیوهی حضور در غرفههای مجازی نمایشگاه مجازی کتاب تهران میگوید: «برای این مرحله سه مدل جستوجو درنظر گرفتیم؛ شامل نام ناشر، نام نویسنده، رشته و حوزهی فعالیت که علاقهمندان از این سه طریق میتوانند به کتابهای مورد نظرشان برسند. بهطور مثال از طریق جستوجوی ناشر، میشود ناشران حوزهی ادبیات کودک و نوجوان را دنبال کنند.»
او درخصوص برنامههای فرهنگی جنبی نمایشگاه میگوید: «برنامههایی را با حضور اصحاب قلم، نویسندگان، جلسات رونمایی و چندین نشست در سایت پیشبینی کردهایم که در روزهای برگزاری نمایشگاه اجرا میشود.»
بهگفتهی صفری، معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، یارانهای را هم پیشبینی کردهایم که به دانشجویان و اهالی و صاحبان قلم اختصاص داده میشود.
او در خصوص تداوم این نمایشگاه میگوید: «چون میدانیم تداوم نمایشگاه باعث اخلال در کسبوکار کتابفروشیها میشود، این نمایشگاه را بهعنوان طرحی موقتی در نظر
گرفتیم.»
صفری ادامه میدهد: «البته این طرح بهنوعی، عدالت را هم برقرار میکند. من ۱۳ دوره، مدیر اجرایی نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران بودم. آنجا برای حضور ناشران محدودیت فیزیکی داشتیم، اما حالا همهی ناشران فعال میتوانند حضور داشته باشند و از سوی دیگر، حالا کسی هم که مثلاً در زابل است، میتواند بدون اینکه به تهران بیاید، خرید کند. اما خب آن امکانات برخورد رودررو و شور دوران نمایشگاه را از دست میدهیم.»
بهگفته ی صفری، قبل از آغاز رسمی فعالیت نمایشگاه مجازی کتاب تهران، نمایشگاهی بهصورت پایلوت خواهیم داشت تا مشکلات این برنامه مشخص شود. چون اولینبار است که چنین نمایشگاهی برگزار میشود و برنامه و زمانبندی ثبتنام ناشران و نشانی سایت، بعد از هفتهی کتاب اعلام میشود.
معاون اقتصاد و فرهنگ مؤسسهی خانهی کتاب و ادبیات ایران دربارهی مراحل اجراییشدن نمایشگاه میگوید: «ما نمایشگاههای دنیا را رصد کردیم و در آنها حضور داشتیم؛ متولیان بعضی نمایشگاهها مثل نمایشگاه بولونیا گفتند نمایشگاه شکست خورده! نمایشگاه فرانکفورت هم چندبار به تعویق افتاد و نمایشگاه پکن و اندونزی هم همینطور. ما در همهی اینها شرکت کردیم و الگو گرفتیم. ما یک فرآیند جدی را دنبال میکنیم تا وقتی نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران بعد از دوران کرونا راه افتاد، شاید پیوست مجازی هم برایش داشته باشیم. بنابراین اقدامات جدی دیگری را در نظر داریم؛ مثل تنظیم آییننامهی ناشران داخلی و خارجی و تهیهی دستورالعمل شیوهی اجرایی برای مخاطبان و ناشران.»