هانس بلیکس که در فاصله سالهای ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۷، به مدت ۱۶ سال ریاست آژانس بینالمللی انرژی اتمی را دردست داشت، درمصاحبه با این روزنامه، گفته است روندی که اکنون درقبال ایران دنبال می شود، شباهتی چشمگیر به تعقیب عراق درایام حاکمیت صدام دارد. هانس بلیکس، با تأسف یادآور میشود که درطول سالها او و هیاتهای بازرسی تسلیحاتی و ناظران آژانس «سنگ روی سنگ» باقی نگذاشتند و «زیرهر دانه شنی» درعراق را درجستوجوی جنگافزارکشتارهمگانی عراق نگریستند. او میگوید، اتهاماتی که به ایران درمورد مداخلات تروریستی درعراق وارد میشود، بخشی از پرونده سازی برای توجیه اقدام نظامی احتمالی است.
باوجود این، هانس بلیکس میگوید: «همه برگهای برنده در دست غرب است و میتوان به گونهای با ایران برخورد کرد که نه تنها طرحهای غنی سازی اورانیوم را متوقف کند بلکه برای همیشه از برنامههای هستهای خود دست بکشد». هانس بلیکس معتقد است: «بستههای تشویقی ارائه شده به ایران فاقد دو فاکتور مهم بوده است؛ دادن تضمین کافی و رضایت بخش به ایران.
زیرا کشوری که به سوی ساخت جنگ افزار اتمی پیش میرود، خود را درمعرض تهدید احساس میکند و باید ایران اطمینان یابد که ازسوی اسرائیل و آمریکا مورد حمله قرارنخواهد گرفت. فاکتوردوم که در مشوقها دیده نمیشود، آمادگی جامعه بینالمللی برای درآغوش گرفتن ایران است؛ همان گونه که به کره شمالی اطمینان داده شده که بخشی ازجامعه بینالمللی خواهد بود.»
هانس بلیکس ایالات متحده آمریکا را به تلاشهای بیشتر برای تقویت ارتباطهای سیاسی با ایران فرا میخواند و نیز از اروپا میخواهد که ازارتباطهای خود با دولت تهران به گونهای مؤثرتر استفاده کنند، ولی میگوید: «البته نمیدانم که اینها هنوز برگهای برندهای باشد اما برگهایی مهم برای دیالوگ است.»
در پاسخ به این پرسش که کدام یک از طرفین باید گام نخست را بردارد؟ هانس بلیکس میگوید: «مذاکرات بدون شرط مهمتر از نظارت است، زیرا ناظران تاکنون نیز به شواهد لازم دست یافتهاند ولی اینکه روند گفتوگوها درآینده چگونه باشد، به حال خود رها شده است و کشورهای غرب خود را به تنگنا انداختهاند و این امر که اروپاییها خود را مقید کرده اند به اینکه ابتدا ایران طرح های غنی سازی اورانیوم را معلق کند، موجب شده که آنها با دست خود خویش را تحقیر کنند.»
هانس بلیکس در جای دیگری از این مصاحبه مشروح نگرانی عمیق خود را از وقوع یک «فاجعه غیرقابل تصور» برای منطقه درصورت وقوع یک حمله نظامی به ایران بیان میکند و میگوید: «اگر حمله به ایران یک گزینه برای اسرائیل است، این یک گزینه برای فاجعه خواهد بود و اگر جنگ در عراق به عنوان یک فاجعه تلقی میشود، آغاز جنگ و ادامه آن در ایران، فاجعهای چند برابرعظیمتر خواهد بود و عواقبی بارها وخیمترخواهد داشت.»
هانس بلیکس به اسرائیل و آمریکا هشدارمیدهد که «سخن گفتن پی درپی از گشوده بودن گزینه نظامی میتواند خطرناک باشد زیرا ممکن است سران تهران را به سختگیری بیشتر وادارکند و میانهروهایی را نیز که در حاکمیت ایران هستند و بازگشت به مسیر تعلیق غنیسازی را توصیه میکنند به حمایت از افراطیون وادار کند و حمله احتمالی نیز توجیهی برای بنیادگرایان تهران خواهد بود که دستیابی به جنگافزار هستهای برایشان الزامی است.»
هانس بلیکس ابراز اطمینان میکند که «حمله به تاسیسات هستهای ایران تنها برای مدت زمانی برنامههای هستهای ایران را به تاخیر خواهد انداخت و آنها با حرارتی بیشتر به ازسرگیری این طرحها اقدام خواهند کرد و اگر اکنون غرب درسطح حدس و گمانه زنی به نیت ایران مشکوک است مطمئن باشد که پس ازیک حمله، برنامههای هستهای ایران رویکرد نظامی خواهد گرفت.»
بسته پیشنهادی اروپا در حال بررسی
بررسی و پاسخ ایران به بسته پیشنهادی غرب موضوعی است که رسانهها به دنبال یافتن زمان آن هستند. در این زمینه رئیس سازمان انرژی اتمی ایران امروز گفت: بسته پیشنهادی اتحادیه اروپا در حال بررسی است. غلامرضا آقازاده در حاشیه نشست هیأت دولت به خبرنگاران گفت: بسته پیشنهادی اتحادیه اروپا در حال بررسی است و باید به جمع بندی برسیم که در موعد لازم توضیح میدهم. وی گفت: در کنفرانسی خبری به سؤالهای شما پاسخ خواهم داد. آقازاده درباره زمان راهاندازی نیروگاه اتمی بوشهر نیز گفت: این مورد هم در کنفرانسی خبری اعلام میشود.
بررسی بسته پیشنهادی گروه 1+5 در انتهای کار
در همین حال قائم مقام وزیر خارجه کشورمان نیز درخصوص بررسی بسته 1+5 گفت: در انتهای کار بررسی هستیم و پس از پایان بررسی، پاسخ گروه 1+5 داده میشود.
«علیرضا شیخ عطار» در گفتوگو با فارس درخصوص پاسخ ایران به بسته پیشنهادی 1+5 گفت: در انتهای کار بررسی این بسته هستیم و پس از پایان بررسی پاسخ گروه هشت نیز داده خواهد شد. گروه هشت جمعه در بیانیهای خواستار تعلیق غنیسازی اورانیوم توسط ایران شده بود. شیخ عطار طرح تعلیق غنیسازی از سوی گروه هشت را چیز تازهای ندانست.
وی درباره تأسیس دفتر حافظ منافع آمریکا در ایران نیز اظهار داشت: این حرفی است که خود آمریکاییها مطرح کردند. آنها قبلاً هم چنین درخواستهایی داده بودند ولی ما این درخواست را به این شکل نمیپذیریم.
شیخ عطار در عین حال یادآور شد: کار ما با آمریکا فقط کار ویزا و مسائلی از این دست نیست. قائم مقام وزیر خارجه درخصوص خبر انتصابش بهعنوان سفیر ایران در آلمان نیز اظهار داشت: در وزارت خارجه هر کسی یک روز به مأموریت اعزام میشود و بنده در حال حاضر قائم مقام هستم و ممکن است یک روز به مأموریت بروم ولی اینکه الان سفیر ایران در آلمان شده باشم حرف بیپایهای است.
شیخ عطار درخصوص تعیین جایگزین ابوالفضل ظهرهوند سفیر ایران در ایتالیا هم گفت: هنوز جایگزین آقای ظهرهوند مشخص نشده است.