به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، زیستگاهش را در خراسان جنوبی انتخاب کرده، پرنده‌ای کمیاب و منحصر به فرد که نامش هوبره است؛ این پرنده ویژه دشت‌های وسیع لم‌یزرع، دشت‌های کویری با اندکی پستی بلندی درمناطق خشک، زیستگاه‌های استپی، نیمه بیابانی، تپه‌های شنی و اغلب دارای پوشش گیاهی اندک زندگی می‌کند.
هوبره در ایران بی‌رویه شکار می‌شود
هوبره که اندازه متوسط به طول ۵۵ تا ۶۵ سانتیمتر دارد و گستردگی بال‌هایش ۱۳۵ تا ۱۷۰ سانتیمتر است، به علت بی‌انصافی انسان‌ها در حال از بین رفتن است. متاسفانه در کشور به خاطر شکار بی‌رویه و تخریب‌های زیستگاهی، جمعیت این پرنده نسبت به سال‌های گذشته کاهش چشمگیری داشته است. عمده جمعیت هوبره استان در دشت‌های کریزان و پطرگان شهرستان زیرکوه‌زیست می‌کنند؛ از مهم‌ترین دلایل این کاهش جمعیت، شکارهای غیر مجاز و قاچاق آنها توسط افراد سودجو است.
هوبره علاوه بر این‌که یـکی از گونه‌های ارزشمند حیات وحش کشور بوده، در زمره گونه‌های در خطر انقراض مندرج در فهرست سطح یک کنوانسیون تجارت بین‌المللی گونه‌های حیوانات و گیاهان وحشی در معرض خطر انقراض (سایتیس CITES ) است و نیز در فهرست سرخ اتـحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیـعی IUCN قرار گرفته است.
پرنده هوبره را برای استفاده در بازی‌های عربی می‌برند اما چرا این پرنده برای عرب‌ها جذاب است؟
زیست هوبره در دشت‌های خراسان جنوبی به مخاطره افتاده است
امیر صادقی، رئیس نمایندگی حفاظت محیط‌زیست زیرکوه گفت: متأسفانه تهدید جدی که‌زیست هوبره را در دشت‌های خراسان جنوبی(زیرکوه) به مخاطره انداخته است، قاچاق آن توسط افراد اجیر شده شیوخ عرب کشورهای حوزه خلیج فارس است؛ این امر موجب کاهش جمعیت هوبره در این منطقه شده است. کشورهای عربی یکی از مهم‌ترین مقصد سفر اجباری این پرنده‌ها هستند و علاقه شیخ‌های عرب به بازی با پرنده‌های ایرانی، هر روز قیمت آنها را بالاتر برده و سودجوها را برای قاچاق بیشتر ترغیب می‌کند.
وی افزود: البته هوبره به دلیل ظاهر زیبا و جثه بزرگ و همچنین بعضی باورها راجع به خواص گوشت آن همیشه مورد توجه شکارچیان بوده است اما ویژگی منحصر به فرد این پرنده که باعث شکار و قاچاق آن به کشورهای عربی می‌شود، هنگام مواجه شدن با پرندگان شکاری از جمله شاهین است. وقتی شاهین از پشت نزدیک می‌شود ناگهان هوبره تغییر ارتفاع به سمت بالا داده و از مقعد خود خمیر رقیق چسبناکی را به سمت شاهین می‌افشاند که در صورت ریخته شدن بر روی بال‌های شاهین بلافاصله شاهین سقوط می‌کند و در حین سقوط آسیب می‌بیند و به این دلیل به آن پرنده بمب‌انداز هم می‌گویند.
بازار پرسود قاچاق هوبره
صادقی تصریح کرد: در کشورهای عربی سنت دیرینه‌ای برای شکار هوبره وجود دارد؛ آنها پرندگان شکاری را برای شکار هوبره تربیت می‌کنند، به همین دلیل تعداد هوبره‌ها کاهش چشمگیری یافته و بازار پرسودی برای قاچاق ایجاد شده است. با توجه به کمبود فراوان هوبره در این کشورها و علاقه آنها به قوش‌بازی به ناچار با دست‌اندازی به ذخایر ایران و ساماندهی باندهای بزرگ قاچاق هوبره، سعی در جبران کمبود آن دارند. به نظر می‌آید علت اصلی این پدیده، موفق بودن طرحهای تکثیر و پرورش سایت‌های مستقر در عربستان، امارات و یک مرکز فعال در پاکستان است که در مقیاس بالا اقدام به تکثیر و رهاسازی هوبره کرده است. همچنین وجود دستگاه‌های مدرن جوجه‌کشی، باعث شده بدون دردسر تخم این پرنده را قاچاق کنند.
صادقی ادامه داد: عواملی که در این پدیده نقش دارند؛ محیطی مستعد برای قاچاقچی شدن بواسطه همجواری با کشور افغانستان، انسداد مرزهای شرقی و جلوگیری از قاچاق مواد مخدر سبب شده افراد به قاچاق هوبره روی آورند چراکه معضل این منطقه، افزایش جمعیت، جوان بودن جمعیت و از طرفی معضل بیکاری، زندگی عشایری و تکیه مردم بر اقتصاد تک محوری- دامداری است. زندگی عشایری هرچند در تولید لبنیات و پروتئین قرمز نقش بسزا دارد اما عامل مهمی در نابودی تنوع زیستی و تخریب زیستگاه است. وجود طوایف و تیره‌های عشایری و تعصبات قومی و کمرنگ بودن انسجام اجتماعی و عدم همراهی با برنامه‌های اصلاحی، تکوینی و توسعه پایدار و عدم آگاهی مردم از فواید و نقش گونه‌های یک اکوسیستم و فواید ارتباط متقابل آنها از دیگر معضلات است.
راهکارهای حل معضل زیست‌محیطی قاچاق هوبره در خراسان جنوبی
رئیس نمایندگی حفاظت محیط‌زیست زیرکوه بیان کرد: متأسفانه تا به حال هیچ راهکار مهمی که بتواند جلوی این معضل زیست‌محیطی را بگیرد ارائه نشده است، اما ارائه راهکار در بدنه جوامع محلی، آموزش و اجرای طرحهای تنویر افکار عمومی، اجرای طرحهای اقتصادی، عدالت در توزیع امکانات و ایجاد اشتغال برای جوانان، جایگزینی شغل دامداری با مشاغل صنعتی، صنایع تبدیلی و کشاورزی، جایگزینی مدل سنتی دامداری با مدل‌های دامداری صنعتی و نیمه صنعتی از جمله راهکارهاست. ارتقای دشت پطرگان به منطقه حفاظت شده یا پناهگاه حیات وحش و بازنگری در قوانین حفاظت و بهسازی محیط‌زیست و شکار و صید و حمایت جدی از این پرنده از طریق مجازاتهای سخت‌گیرانه و بازدارنده نیز از دیگر راهکارهاست که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
در ایران به استناد مصوبه شماره ۱۶۸ شورای عالی حفاظت محیط زیست، هوبره جزء گونه‌های در معرض خطر انقراض بوده و به خاطر این ارزش، شورای عالی حفاظت محیط‌زیست در جلسه مورخ ۲۸ آبان ۹۸ به استناد بند چ ماده ۳ قانون شکار و صید، بهای جانوران وحشی از لحاظ مطالبه ضرر و زیان را تعیین کرده است. بر این اساس بهای هر کدام از این پرندگان کمیاب و در خطر انقراض مبلغ ۳۰۰ میلیون ریال تعیین شده است.
پرسش این است که چرا جرایم قاچاق هوبره بازدارنده نیست و مافیای تجارت و قاچاق هوبره به کشورهای عربی از تب و تاب نیفتاده است؟