لغت‌نامه انگلیسی میریام-وبستر اعلام کرد کلمه «پاندمیک» (پاندمی یا دنیاگیری یک بیماری) را به عنوان کلمه سال ۲۰۲۰ انتخاب کرده است.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از آسوشیتدپرس پیتر سوکولوفسکی، سرویراستار میریام-وبستر گفت: «احتمالا این انتخاب کسی را شگفت‌زده نمی‌کند.»

او گفت: «اغلب گزارش‌های خبری بزرگ یک کلمه فنی مرتبط با موضوع آن را در کانون توجه قرار می‌دهند، اما در این مورد پاندمیک فقط کلمه‌ای فنی نیست، بلکه به کلمه‌ عمومی بدل شده است. احتمالا پاندمیک به کلمه‌ای بدل خواهد شد که در آینده برای اشاره به این دوره به از آن استفاده خواهد شد.»

این کلمه در ماه مارس (اواخر اسفند) هنگامی که شیوع کروناویروس جدید را به مرحله «پاندمیک» یا دنیاگیری رسید، اختصاصیتی فوری پیدا کرد، اما گرایش به آن در سایت Merriam-Webster.com به اوائل ژانویه (اواخر دی) باز می‌گردد و در ماه فوریه (بهمن) که نخستین مرگ‌ها در آمریکا به علت کووید-۱۹  و شیوع کروناویروس در کشتی‌های گردشی رخ داد، دوباره توجه‌ها را به خود جلب کرد.

در ۱۱ مارس (۲۱ اسفند) که سازمان جهانی بهداشت شیوع کروناویروس در مرحله پاندمیک جهانی اعلام کرد، این توجه به اوج خود رسید. به گفته سوکولوفسکی توجه به این کلمه در سایت لغت‌نامه میریام-وبستر در تمام طول سال همچنان بالا باقی مانده است.

به گفته او جستجو برای کلمه «پاندمیک» در ۱۱ مارس نسبت به تاریخ مشابه در سال پیش ۱۱۵۸۰۶ درصد افزایش یافت.

کلمه پاندمیک pandemic ریشه در زبان یونانی و لاتین دارد و ترکیبی از پان pan به معنای همه و دموس demos به معنای مردم یا جمعیت است. دموس همان ریشه‌ای است که در کلمه دموکراسی (مردم‌سالاری) ه م به کار می‌رود. 

به گفته سوکولوفسکی کلمه سابقه استفاده از کلمه پاندمیک به میانه دهه ۱۶۰۰ میلادی باز می‌گردد و به طور کلی به معنای «جهانشمول» (universal) و به طور اختصاصی‌تر برای بیماری‌ها در متون پزشکی دهه ۱۶۰۰ به کار می‌رفت.

به گفته او این کاربرد پس از شیوع طاعون در قرون وسطی در اروپا بود.

به گفته او ترافیک جستجوها برای پاندمیک فقط برای یافتن معنای کلمه نیست، بلکه مربوط به افرادی هم می‌شود که می‌خواهند جزئیات بیشتری درباره این کلمه به دست آورند یا از آن الهام بگیرند یا خاطرشان را آسوده کنند.

میریام-وبستر در ماه مارس به سرعت مدخل‌هایی مربوط به کلمات مربوط به پاندمیک ایجاد کرد یا مدخل‌هایی را روزآمد کرد. با اینکه کلمه «کروناویروس» چند دهه بود که در این لغت‌نامه به کار رفته بود، اما کلمه «کووید-۱۹» (COVID-19) به معنای «بیماری ناشی از کروناویروس سال ۲۰۱۹) در ماه فوریه ساخته شد. میریام-وبستر ۳۴ روز بعد این کلمه را به همراه چند مدخل دیگر که برای نشان دادن اضطرار بهداشتی در آنها تجدید نظر شده بود، در سایت اینترنتی‌اش قرار داد.

سوکولوفسکی گفت: «این کوتاه‌تارین مدت میان ساخته شدن یک کلمه و ایجاد یک مدخل در لغتنامه برای آن است.»

چرا به بیماری کرونا «کووید-۱۹» می‌گویند؟