مسعود حجت با اشاره به اینکه امسال حدود 3 هزار مگاوات کمبود تولید در نیروگاههای برق آبی داریم، خاطرنشان کرد: بازار زمانی معنی پیدا میکند که عرضه بیش از مصرف باشد و اگر عرضه با مصرف برابر یا کمتر باشد، سیستم جیرهبندی است و دیگر رقابتی وجود ندارد.
وی تاکید کرد: وقتی یک بازار میتواند بهصورت واقعی و رقابتی فعالیت کند که میزان عرضه حدود 25 درصد بیشتر از تقاضا باشد که در این صورت شرکتهای وابسته به صنعت برق بهعنوان بازیگران اصلی با یکدیگر رقابت کرده، اما اگر عرضه از تقاضا بیشتر یا برابر باشد، دیگر رقابتی در کار نخواهد بود.
حجت با اشاره به اینکه در بازار رقابتی، برق مطلوبتر با قیمت مناسبتر متقاضیان بیشتری خواهد داشت، گفت: امسال حدود 10 نیروگاه به بخش خصوصی فروخته خواهد شد، ولی تا آن زمان رقابت بین نیروگاههایی که به نوعی به دولت وابسته هستند، میتواند وجود داشته باشد. وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر خرید برق از نیروگاهها بهصورت رقابتی است و نیروگاههایی که تحت پوشش شرکت توانیر هستند، با هم رقابت کرده و برخی از صحنه رقابت حذف میشوند.
مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران تصریح کرد: شرکتهای برقهای منطقهای، شرکتهای توزیع و امثال آنها در حال حاضر برای خرید یا فروش برق مجبور هستند که به بازار برق مراجعه کنند و نمیتوانند با اختیار خودشان فروشندگان یا مشتریان را انتخاب کنند و فروشندگان برق نیز 72 ساعت پیش قیمت خود را اعلام کرده و ما براساس نیاز خود از قیمت حداقل شروع کرده و فروشندگان را انتخاب میکنیم که در این بین یک یا چند فروشنده انتخاب نمیشوند و در نتیجه رقابتی بین فروشندگان وجود ندارد.
وی در ادامه گفت: فروش برق به مصرفکنندگان هنوز رقابتی نبوده، ولی بهزودی اعمال خواهد شد و هر کس قیمت بالاتری بخرد به او میفروشیم. در این صورت آنهایی که برق را با قیمت بالاتری میخرند، آن را زودتر دریافت میکنند و آنهایی که با قیمت پایینتری میخواهند برق بخرند، نمیتوانند برق دریافت کنند و احتمال دارد خاموشی داشته باشند و یا با قیمتهای خیلی زیاد برق را از بازار روز دریافت کنند.
به گفته حجت برای اینکه شرکتهای توزیع در رقابت خرید برق شرکت کنند، احتیاج به نصب کنتور است و این کنتورهای جدید ظرف یکسال آینده نصب میشود که با این کار اگر تلفات شرکتهای توزیع زیاد بود، آنگاه خودشان متضرر میشوند و اگر تلفاتشان کم بود، از این راه درآمد بیشتری کسب میکنند.
وی ادامه داد: امسال بهعلت خشکسالی ما به جای 5700 مگاواتی که انتظار داشتیم از نیروگاههای برق آبی بگیریم، شاید حدود 2 هزار تا 2 هزار و 500 مگاوات برق بتوانیم دریافت کنیم که این کمبود هزار مگاواتی پیشبینی نشده و ناخواسته بود.
وی تصریح کرد: بخش عمده این کمبود با تولید اضافی واحدهای حرارتی و مدیریت قابل جبران و مابقی آن نیز با همکاری مشترکان برق قابل مدیریت است. در واقع این خشکسالی غیرعادی و فراتر از پیشبینیهای ما بود که مسئولان کشور و شرکت توانیر ستاد بحران مختلفی را برای آن تشکیل دادهاند که شرکت مدیریت مصرف برق نیز عضو آن است.
وی درباره وضعیت تبادل برق با کشورهای هسایه خاطرنشان کرد: ایران از نظر جغرافیایی در مسیری قرار دارد که بسیاری از خطوط انرژی منطقه از کشور ما میگذرد و مسائل سیاسی در دنیا باعث میشود که مسیرهای دیگری را به اجبار میخواهند جایگزین کنند، اما نمیتوانند منکر امتیاز طبیعی عبور خطوط انرژی از ایران بشوند.
وی گفت: این موضوع یک حق طبیعی برای ایران ایجاد کرده است تا مرکز کنترل توزیع راهبردی برق منطقه باشد. ما سعی میکنیم این حق طبیعی خود را حفظ کنیم. در بحث تبادل با کشور همسایه نیز باید گفت در چند سال آینده برق مانند اروپا رقابتی خواهد شد.
حجت درباره صادرات به جای سوخت نیز اظهار کرد: نمیتوان گفت که این ایده منطقی است یا خیر و باید با صادرات برق یا گاز موردی برخورد شود. مثلا در تبادلی که با عراق انجام میدهیم، به جای صادرات گاز میتوانیم برق صادر کنیم، ولی زمانی که کشورها گاز را برای مصارفی به غیراز تولید برق مثل مسئله گرمایش، فولادسازی و شیمیایی میخواهند، در آن صورت ما باید گاز صادر کنیم.