به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، آلودگی هوا امروزه به‌عنوان بزرگ‌ترین مخاطره زیست محیطی برای سلامت جوامع معرفی شده است. همچنین در یک تخمین کلی آلودگی هوا عامل سالانه بیش از ۷ میلیون مرگ زودرس در جهان است و آن را به‌عنوان چهارمین علت مهم مرگ زودرس در دنیا می‌شناسند.
از سویی دیگر بر اساس مقاله‌ای که سال گذشته دانشگاه شریف آن را به چاپ رسانده است، حدود ۹۰ درصد مردم جهان در معرض هوای آلوده هستند و بیش از ۹۰ درصد مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در کشورهای ضعیف و متوسط اقتصادی رخ می‌دهد البته شدت آلودگی هوا و تعداد روزهای آلوده در نقاط مختلف جهان متفاوت است اما با این وجود تعداد زیادی از مردم جهان طی یک سال در روزهایی مشخص با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کنند.
ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون به عنوان مهمترین آلاینده هوا شناخته می‌شوند که در سال ۲۰۱۶ میلادی ۴.۱ میلیون مرگ زودرس ناشی از بیماری‌های قلبی، سکته، سرطان ریه، بیماری‌های ریوی و اختلالات تنفسی به این آلاینده نسبت داده شده است. سازمان بهداشت جهانی گزارش داده است که بر مبنای غلظت استاندارد اندازه‌گیری شده در ۳۰۰۰ شهری که در سطح دنیا تحت پوشش برنامه این سازمان قرار دارند، غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در سال ۲۰۱۶ در ۶۴ درصد شهرها فراتر از حد استاندارد گزارش شده است.
طی آن سال همچنین غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در ۱۰۰ درصد شهرهای خاورمیانه و آفریقا، ۹۹ درصد شهرهای جنوب آسیا، ۹۵ درصد شهرهای جنوب شرق آسیا و ۸۹ درصد شهرهای شرق آسیا بیش از حد استاندارد گزارش شد.
بر این اساس تماس با ذرات معلق به ویژه ذرات معلق با ابعاد کمتر از ۲.۵ میکرون می‌تواند سبب آسیب رسیدن به دستگاه قلبی -عروقی بدن، حملات قلبی و سکته شود. این آثار همچنین باعث افزایش مراجعات به مرکز درمانی و افزایش تعداد بستری و در برخی موارد مرگ زودرس می‌شود. از سویی تماس با ذرات معلق بر دستگاه تنفسی نیز اثرگذار است و باعث تشدید حملات آسم می‌شود.
ذرات معلق علاوه بر آثار سوء بر سلامت انسان، آثار زیست محیطی نیز به‌دنبال دارند. این ذرات می‌توانند سبب کاهش شدید دید در مناطقی از جمله پارک‌های طبیعی و مناطق بیابانی شوند. ذرات معلق همچنین می‌توانند همراه باد تا فواصل طولانی حمل شوند و بر آب و خاک رسوب کنند.
بر اساس این مقاله رسوب ذرات معلق باعث اسیدی شدن دریاچه‌ها و جریان‌های سطحی می‌شود، تعادل مواد مغذی در حوزه آب‌های ساحلی و رودهای بزرگ را به هم می‌زند و منابع مغزی خاک را از بین می‌برد. تمامی این‌ها آسیب دیدن جنگل‌ها و اراضی زراعی را به دنبال دارد که خود سبب تهدید تنوع زیستی است. ذرات معلق همچنین باعث آسیب رسیدن به سنگ‌ها می‌شود و می‌تواند در بلندمدت به ابنیه تاریخی صدمه وارد کند.
علاوه بر این‌ها امروزه آلودگی هوا تهدیدی جدی برای سلامت افراد به‌ویژه در کشورهای با درآمد کم و متوسط است و در سال ۲۰۱۳ نیز منجر به مرگ ۵.۵ میلیون نفر در جهان شد.
بر اساس این گزارش پیامدهای حاصل از آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون به اندازه‌ای است که منجر به تحمیل زیان رفاهی جهانی ۵.۱۱ تریلیون دلار در سال ۲۰۱۳ شد. این رقم تقریباً معادل ۷.۵ درصد و ۷.۴ درصد تولید ناخالص داخلی آسیای شرقی، منطقه اقیانوسیه و جنوب آسیا بود.
از جمله خسارت اقتصادی‌های آلودگی هوا می‌توان به خسارت‌های ناشی از یک طوفان گرد و غبار اشاره کرد که به صدها میلیون دلار می‌رسد همچنین باید توجــه کرد که آلودگی هــوا نه تنها یک تهدید جدی برای سلامت بشر است بلکه بــا ایجاد انــواع بیماری‌ها و مــرگ زودرس، منجر به تقلیل رفاه و کیفیت زندگی می‌شود. از سوی دیگر بــا کاهش نیروی کار مولد کشورها درآمد و رشد اقتصادی نیز کاهش می‌یابد.
گفتنی است که مهمترین علت آلودگی هوا در ماه‌های سرد سال افزایش غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون است. بر اساس آخرین سیاهه انتشار شهر تهران، سهم منابع متحرک مانند تاکسی‌ها، خودروهای شخصی و اتوبوس‌ها در تولید ذرات معلق ۶۰ درصد است که در این بین خودروهای دیزلی پررنگ‌ترین نقش را دارند. ذرات معلق یکی از خطرناک‌ترین آلاینده‌های موجود در هوا هستند و می‌توانند بیماری‌های قلبی و ریوی را تشدید کنند و در مواجهه طولانی مدت سبب بروز حملات قلبی و ابتلا به آسم شوند.