به گزارش همشهریآنلاین، روزنامه اعتماد با محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه گفتوگو کرده است که بخشی از آن را در ادامه میخوانید:
- آقای وزیر، این نقد را به ما هم وارد میکنند. نه فقط در خارج بلکه برخی از هموطنان ما کسانی که در ایران زندگی میکنند هم این سوال را میپرسند که آیا ما به دنبال ایجاد نیروهای نیابتی نبودیم؟ آیا ما در سوریه، عراق یا در جریان مقاومت نیروهای نیابتی نداریم. اخیرا یک مقام فلسطینی از چمدانهای دلاری که ایران برای جریان مقاومت فرستاد، سخن گفته است. آیا این هم به نوعی برونسپاری امنیت محسوب نمیشود؟
نوع ارتباط ما با دوستان منطقهای از نوع نیابتی نیست. شما در نوع نیابتی گروهی را برای پیگیری منافع خود استخدام کرده و هزینههایی هم در این زمینه پرداخت میکنید. الان دولت عربستان سعودی برای اقدامهای نیابتیاش، میلیاردها دلار هزینه میکند.
- ما چقدر هزینه میکنیم؟
من واقعا نمیدانم اما روزی جان کری به من گفت اگر ما پولهای شما را آزاد کنیم شما میتوانید آنها را در منطقه هزینه کنید. من به او گفتم: «موضوع هزینه نیست. رفقای شما در منطقه صدها برابر امکاناتی که ما میتوانیم در هر زمانی داشته باشیم هزینه میکنند، اما چرا موفق نیستند؟ به این دلیل که نگاه آنها به این هزینهها نگاه نیابتی است.» آنها صدام را استخدام کرده و ۷۵ میلیارد دلار به او پول دادند تا علیه ایران اقدام کند. به القاعده، داعش، جبهه النصره کمکهای مالی و تسلیحاتی میکنند تا علیه منافع ایران اقدام کنند. این حرکتها در واقع خریدن مزدور است و خریدن مزدور کارایی ندارد.
کار ایران متفاوت است. ایران از نگرش مقاومت و ایستادگی در برابر زیادهخواهی حمایت کرده و این نگرش باعث قدرت شده است. ما تلاش نکردیم مرزهای خود را گسترش بدهیم. یکی از کشورهای همسایه ما که در سوریه حضور دارد، در هرجا حتی در مناطقی که به عنوان «حافظ صلح» هم فعال است، پرچم خود را بر فراز ساختمانهای دولتی نصب کرده است. ایران پرچم خود را نصب نمیکند. ایران برای حمایت و نه برای دستور دادن، در سوریه است. ما به حزبالله نه دستور میدهیم و نه میتوانیم این کار را بکنیم. اگر میخواستیم به این روش عمل کنیم قطعا موفق نمیشدیم بلکه ما هم تبدیل به نیرویی میشدیم که از مزدور استفاده میکند.
هر نیرویی که از مزدور استفاده کند اولا هزینه آن بسیار بسیار بالا میرود که تامین آن در توان ایران نیست. عربستان سعودی در سال میلیاردها دلار برای کسانی هزینه کرده که به دشمنان خود این کشور تبدیل شدند. القاعده، داعش، النصره و موج شدید وهابیگری تند افراطی در سراسر جهان را عربستان ایجاد کرده است. زمانی که شما با پول مزدور میخرید و در کنار آن یک ایدئولوژی را هم برای توجیه این مزدوری به آنها القا میکنید، یک روز مزدورها این ایدئولوژی را باور کرده و علیه خود شما عمل میکنند.
- شما تایید میکنید که جمهوری اسلامی ایران به متحدان خود کمک نقدی میکند؟
اینطور بگویم که شما برای سیاست خارجی همواره هزینه میکنید. ما هم جزو کشورهای متعددی هستیم که کمکهای توسعهای میکنند. مثلا مجلس کومور یا جیبوتی را در دوره قبل ما ساختیم. در بسیاری از کشورها ما درمانگاه یا بیمارستان ساختیم یا پروژههای توسعهای داریم. ایران در این زمینه هزینهای نمیکند. امریکا، چین و حتی ترکیه هزینههای بسیاربسیار زیادی در کشورهای خارجی میکنند. مقداری از این هزینهها، کمک به احزاب و گروههای سیاسی است که بسیاری از کشورها به صورت علنی یا غیرعلنی انجام میدهند.
- این کمک برای ما محرمانه نگاه داشته میشود؟
باز هم عرض میکنم کاری که ما میکنیم، خریدن مزدور نیست و این تفاوتی است که بین ما و سایرین وجود دارد. ممکن است دوستان ما در شرایطی که امکانات مالی جمهوری اسلامی ایران بسیار بیشتر بود درخواستهایی میکردند و این درخواستها مورد قبول واقع میشد. در دولت یازدهم و دوازدهم به خاطر محدودیت امکانات و اینکه اولویت با مردم ایران است و به قول معروف «چراغی که به خانه روا است، به مسجد حرام است»، همه امکانات موجود هزینه مردم ما شد.
اما قبول کنید که با ایجاد برخی همراهیهای بینالمللی بسیاری از هزینههای شما کم میشود. هزینه جنگیدن از هزینه دیپلماسی بسیاربسیار بیشتر است. ما اکنون برای دیپلماسی هزینه بسیار کمی میکنیم. یک بار مقام معظم رهبری- علیرغم اینکه ایشان در موقعیتی هستند که میفرمایند «من انقلابی هستم و دیپلمات نیستم»- فرمودند: هزینه دیپلماسی از درگیری بسیار کمتر است و باید از مسیر دیپلماسی استفاده شود. برای استفاده از مسیر دیپلماسی، حتما باید هزینه هم بشود و گوشهای از این هزینهها کمکهایی است که انجام میشود.