به گزارش همشهری آنلاین به نقل از همشهری، ترامپ غیر از بازگرداندن ۸۰۱ مورد تحریم‌ها علیه ایران ۸۰۱ مورد تحریم دیگر هم به‌صورت جدید اعمال کرد که بایدن باید آن ها را لغو کند، ابوالفضل عمویی معتقد است دولت بایدن به‌علت مشکلات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی داخل آمریکا ابتکار عمل آنها را در سیاست خارجی گرفته است. متن گفت وگوی او را بخوانید:
- اعلام موضع وزیر امور خارجه جدید آمریکا درباره برجام چه معنایی دارد و چطور قابل تحلیل است؟
موضع‌گیری آقای بلینکن در مورد ایران و بازگشت آمریکا به برجام در واقع از دید تحلیلی یک موضع‌گیری از جنس گذشته است. به‌نظر می‌رسد که آقای بلینکن و تیم سیاست خارجی آقای بایدن هنوز در فضای دوران ترامپ به‌سرمی‌برند. هنوز جمع‌بندی درستی از سیاست فشار حداکثری ندارند و فکر می‌کنند می‌توانند از ابزارهایی که ترامپ با موضوع تحریم‌ها علیه ایران به‌وجود آورده استفاده کنند، اما واقعیتی که با آن مواجه هستند فراتر از اینهاست. ترامپ ۳سال تلاش کرد تا با اعمال فشار علیه ما، جمهوری اسلامی ایران را به زانو دربیاورد و پای میز مذاکره بکشاند اما این اتفاق نیفتاد و راهبرد مقام معظم رهبری که نه جنگ می‌شود و نه مذاکره می‌کنیم نشان داد که به نتیجه رسیده و مؤثر بوده است.
- به‌نظرتان تعلل دولت آمریکا برای چیست؟ چرا به توافقاتی مثل پاریس بازگشت ولی در برجام سیاست سکوت لحاظ کردند؟ آیا به‌دنبال امتیازات بیشتر در موضوعات منطقه‌ای و موشکی هستند یا الحاقیه به برجام؟
اظهارات آقای بلینکن ناشی از مشکلاتی است که تیم آقای بایدن در آمریکا با آن مواجه است و در مواجهه با شکاف اقتصادی و سیاسی فعلی جامعه آمریکا ابتکار عمل را از آنها در حوزه سیاست خارجی گرفته است. آقای بایدن با چالش‌های بسیار بزرگی مواجه است. وضعیت اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا، شکاف اجتماعی و سیاسی است که برآمده از حامیان ترامپ در انتخابات اخیر و مهم‌تر از همه افتضاح روز ۶ژانویه و حضور طرفداران ترامپ در کنگره که مجلس سنا را به هم ریختند ازجمله این چالش‌هاست که سبب شد در سخنرانی روز اول بایدن هم اثرگذار باشد و او عمده سخنرانی خودش را در جهت تلاش برای انسجام و وحدت‌نظر در آمریکا متمرکز کرد.
با اینکه بایدن تلاش می‌کند سیاست‌های ترامپ را از محیط بوروکراتیک و تصمیم‌گیری آمریکا بزداید، اما نمی‌تواند به این راحتی چنین کند و یکی از نمونه‌های آن برداشتی است که در تیم سیاست خارجی آمریکا به‌وجود آورده که هنوز می‌تواند از ظرفیت‌های دوره ترامپ به‌عنوان یک اهرم فشار علیه ایران استفاده کند. این رویکرد البته واقع‌بینانه نیست و از طرف جمهوری اسلامی ایران با واکنش جدی مواجه خواهد شد. ما تأکید کردیم که برایمان در شرایط فعلی بازگشت به برجام اولویت ندارد. مسئله اصلی ما در مواجهه با آمریکا رفع تحریم‌هاست و این را در مجلس شورای اسلامی مطالبه می‌کنیم.
ما قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را شکل دادیم و فکر می‌کنیم این قانون مهم‌ترین ابزار جمهوری اسلامی ایران برای مواجهه با زیاده‌خواهی‌هایی است که از سمت آمریکا صورت می‌گیرد. اظهارات آقای بلینکن وزیر خارجه جدید آمریکا مبتنی بر عدم‌درک شرایط بود. باید بدانند به‌رغم فشاری که در ۳سال گذشته بر ایران و مردم ما وارد شد ولی کشور ما به توانمندی‌هایی هم در عبور از تحریم‌ها و خنثی‌سازی آنها رسیده و الان راهبرد اصلی کشور خنثی‌سازی تحریم‌هاست. هرچند در کنار آن مطالبه جدی برای رفع تحریم‌ها به‌عنوان یک حق غصب شده ملت ایران از طرف کشور آمریکا داریم.
- با توجه به قانون الزام‌آور مجلس، ایران مقابل فرصت‌سوزی بایدن و اینکه راحت نمی‌خواهد به برجام برگردد، چه باید بکند؟ دولت چگونه اقدام کند طرف مقابل مجاب خواهد شد؟
باید بدانند که اگر به تعهدات خودشان برنگردند، همانطور که گام نخستین قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها در احیای غنی‌سازی۲۰درصد آغاز شد، همانطور که نصب سانتریفیوژهای IR۲M جلو رفته و همینطور در روز ۵اسفندماه اگر اقدامی برای لغو تحریم‌ها صورت ندهند، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی توسط ایران متوقف خواهد شد. این قانون است و الان یک همصدایی بین دولت و مجلس و همه ارکان نظام برای اجرای این قانون وجود دارد. اجازه نخواهیم داد که طرف مقابل با خرید زمان سعی کند فشار بر ایران را توسعه دهد.
ما احساس می‌کنیم که از ابزارهای قدرت خودمان باید به‌درستی و با عقلانیت در جهت وادارسازی طرف مقابل برای تغییر در سیاست‌هایش استفاده کنیم و این مسیر را خواهیم رفت. کارشناسان دلسوز در آمریکا دارند توصیه‌های مفیدی را به تیم بایدن ارائه می‌کنند. هر چند شاید به‌علت شرایط اجتماعی و سیاسی داخل آمریکا قدرت تصمیم‌گیری الان از تیم بایدن سلب شده و نمی‌تواند تصمیم درستی بگیرد. ازجمله آنها مقاله چاک هگل، وزیر دفاع سابق آمریکا و کاترین اشتون بود که در دهیل منتشر شد. آنها به درستی اشاره داشتند ایرانی که در مقابل فشارهای ترامپ مقاومت کرده حتما در مقابل دولت آسیب‌پذیر قدرتمندتر است. از این جهت آنها باید سیاست خودشان را تغییر دهند.
- آیا هرگونه اقدام تقابلی احتمالی از سوی دولت جدید آمریکا می‌تواند با استناد به اقدامات اخیر هسته‌ای دولت ایران در کاهش تعهداتش باشد؟
اقدامات ایران برای کاهش تعهدات خودش مبتنی بر پاراگراف ۳۶ خود برجام بوده و این حق ماست که بر اساس اینکه طرف مقابل به تعهداتش پایبند نبوده و آمریکایی‌ها با خروج از برجام به منافع اقتصادی ایران آسیب زدند، ایران هم تعهدات خودش را کاهش دهد. در همین چارچوب گام‌های فعلی جمهوری اسلامی که در قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها هم دیده شده مبتنی بر این اصل است. آمریکایی‌ها به روشنی می‌دانند که با خروج از برجام اشتباه بزرگی مرتکب شدند و امروز حقی برای مطالبه ندارند.
تیم دولت بایدن باید مدنظر داشته باشد که اگر بخواهد سیاست‌های ترامپ را پیگیری کند باید فاکتوری را که ترامپ در هزینه به ایران تحمیل کرده است پرداخت کند. ترامپ غیر از بازگرداندن ۸۰۱ مورد تحریم‌ها علیه ایران ۸۰۱ مورد تحریم دیگر هم به‌صورت جدید اعمال کرد یا اینکه برچسب‌های جدید به تحریم‌های مؤسسات قبلی زده است. از این جهت ما با سیاهه‌ای از عملکرد منفی دولت ترامپ مواجه هستیم و اگر آمریکا بخواهد این مسیر را ادامه دهد باید پاسخگوی همه این خسارت‌ها باشد. ما به‌صورت جدی خسارت‌های وارده به ایران در دوره فشار حداکثری را دنبال خواهیم کرد.