به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایرنا، هیات باستان‌شناسی مشترک ایرانی ـ ایتالیایی به سرپرستی مشترک پی یر فرانچسکو کالیری از دانشگاه بولونیا و علیرضا عسکری چاوردی از دانشگاه شیراز از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ طی ۱۰ فصل کاوش باستان‌شناسی مجموعه اسناد و مدارک گسترده باستان‌شناسی از این محوطه کشف کردند.
دروازه کشف‌شده در محوطه تل آجری واقع در سه کیلومتری شمال غرب تختگاه تخت جمشید قرار دارد. این دروازه بنایی به ابعاد ۳۰ در ۴۰ متر به ارتفاع تقریبی ۱۲متر بوده است. بنا دارای کریدوری در مرکز بوده که آن را اتاقی مستطیل‌شکل به ابعاد ۸ در ۱۲ متر تشکیل می‌داده است و در دورن این اتاق مرکزی چهار صندلی نشیمن وجود داشته است. راهروی مرکزی از دو طرف به سوی پردیس هخامنشی باز می‌شده است.
این دروازه از مواد و مصالح خشت و آجر بنا شده است و سرتاسر نمای داخلی و بیرونی آن مزین به آجرهای رنگین بوده است. بخش پایین و ازاره دیوارها مزین به گل‌های لوتوس، بدنه و نمای دیوارها مزین به انواع پنل‌های رنگین از حیوانات اسطوره‌ای، نمادها و سمبل‌های اعتقادی ایران باستان، هخامنشیان، عیلامیان و اهالی بین‌النهرین بوده است؛ مهم‌تر این‌که در اتاق مرکزی کتیبه‌هایی به خط و نگارش بابلی و عیلامی وجود داشته است.
علیرضا عسکری چاوردی، باستان‌شناس و سرپرست ایرانی هیات کاوش تل آجری پارسه، گفت: مجموع اسناد نگارشی، مواد و مصالح ساخت بنا، موتیف‌های به‌کار رفته در تزئین نمای بنا، تاریخ‌گذاری کربن ۱۴ و جنبه‌های تقدس و تشرف به این دروازه نشان می‌دهد این بنا پس از سال ۵۳۹ قبل از میلاد و به افتخار فتح بابل به دستور کورش بزرگ ساخته شده است.
استاد دانشگاه شیراز افزود: فرزند کورش بزرگ همزمان با حکومت پدر در شهر بابل به مدت هشت سال فرمانروا بود و در سال ۵۲۹ قبل از میلاد به پادشاهی ایران رسید.
وی با اشاره به این‌که کورش هخامنشی به دلیل اهمیت مذهبی و فتح مهم‌ترین شهر دنیای باستان، بابل، دستور ساخت این دروازه را صادر کرده است، توضیح داد: کمبوجیه فرزندش، به دلیل علاقه به شهر بابل، آشنایی دیرینه با بابلی‌ها و پیوند فرهنگی جهان باستان کار ساخت مجموعه بزرگ معماری شهر پارسه به سبک معماری بابلی را ادامه داد و در دوره وی دروازه پردیس شهر پارسه در بخش فیروزی این شهر به بهره‌برداری رسید.
به گفته عسکری چاوردی، تلاش هیات باستان‌شناسی بر تبدیل این محوطه به سایت موزه قابل بازدید برای عموم است و به همین دلیل اقدامات حفاظتی گسترده‌ای از طرف وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به‌ویژه پایگاه میراث جهانی تخت جمشید و موسسه ایزمئو ایتالیا برای حفاظت از سازه‌های خشتی و آجرهای لعاب دار این دروازه فراهم شده است. برنامه کاوش و ساماندهی این محوطه مهم باستانی تا پایان سال ۱۳۹۹ ادامه دارد.
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید نیز از انجام مراحل مختلف کاوش‌های باستان‌شناسی توسط هیات مشترک ایرانی ایتالیایی در تل آجری سخن گفت و افزود: فصل دهم کاوش در محوطه تل آجری در آذرماه سال جاری کلید خورد و در تکمیل کاوش‌های فصول پیشین، با هدف ساماندهی و آماده‌سازی محوطه و عرضه شواهد ارزشمند تاریخی آن به بازدیدکنندگان مجموعه تاکنون نیز ادامه دارد.
حمید فدایی این کاوش را اقدامی مشترک با همکاران بین‌المللی در حوزه باستان‌شناسی با هدف بهره‌برداری و معرفی این محوطه، بناها و آثار تاریخی منحصربه‌فرد دوران هخامنشی به گردشگران و شهروندان دانست و در این زمینه افزود: با توجه به پیشرفت همزمان عملیات اجرای سقف حفاظتی روی این محوطه تاریخی امید می‌رود که در آینده نزدیک این محوطه به عنوان یک سایت‌موزه مهم بتواند به عموم بازدیدکنندگان پارسه عرضه شود.
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید با تاکید بر این‌که حفاظت و توسعه مراحل مختلف بهره‌برداری از این محدوده تاریخی گامی مهم در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری کشور محسوب می‌شود، گفت: این محوطه تاریخی در نزدیکی تخت جمشید شواهد مهمی و ارزشمندی از شهر پارسه را در خود جای داده است و به جهت ارائه درکی ملموس از گستره پایتخت هخامنشیان می‌تواند در توسعه گردشگری منطقه گام مهمی تلقی خواهد شد.
تل آجری دروازه‌ای است که پیش از تخت جمشید و برای کاخ فیروزی که امروز به طور کامل تخریب شده، در محوطه شهر باستانی پارسه ساخته شده است. بنایی که در ۳ کیلومتری تخت جمشید واقع شده اما قدیمی‌تر از تختگاه (مجموعه تخت جمشید) ساخته شده است.
در فصل‌های گذشته، عملیات باستان‌شناسی در منطقه تل آجری، چندین اثر و بناهای تاریخی، دارای آجرهای لعاب‌دار با تصاویری از اسطوره‌های ایران که قابل مقایسه با بین‌النهرین و شوش است، کشف شد.
محوطه تاریخی تل آجری در نزدیکی تخت جمشید قرار دارد و یکی از بناهای متعلق به دوران هخامنشیان است که به ثبت ملی رسیده و به لحاظ ارزش‌های تاریخی و هویت محتوایی، میراثی ارزشمند است.
بناهایی که در این محوطه کشف شده به احتمال زیاد پیش از بنای تختگاه تخت جمشید ساخته شده و در واقع کشفیات اخیر، خلأ‌های تاریخی شهر پارسه به‌ویژه در دوره حکومت کورش و کمبوجیه و پیش از به قدرت رسیدن داریوش هخامنشی در سال ۵۲۱ پیش از میلاد را پر می‌کند.
بنای تاریخی تخت جمشید حدود ۵۵ کیلومتری شمال شیراز در محدوده شهرستان مرودشت واقع شده است.