سر دردهای کودکان

بیشتر کودکانی که در سنین مدرسه هستند، به دلیل عودکننده‌ای سردرد می‌گیرند. حتی قبل از ورود به مدرسه، تقریبا یک سوم کودکان دچار نوعی سردرد می‌شوند.
شما می‌توانید بفهمید سردرد فرزندتان چطور آغاز می‌شود و تشخیص دهید چه اقداماتی برای کمک به او می‌توانید به عمل آورید.
دلایل بروز سردرد
عوامل بسیاری، به تنهایی یا در کنار هم، می‌تواند فرزندتان را مستعد ابتلا به سردرد کند؛ که عبارتند از:
* استعداد ژنتیکی:
سردردها، به خصوص میگرن، در خانواده‌ها به ارث می‌رسند. اگر سابقه سردرد در فامیل و خانواده‌تان دارید، خطر ابتلای فرزندتان به آن نیز بیشتر خواهد بود.
* آسیب جمجمه:
کوفتگی و ضربه ناشی از تصادف می‌تواند موجب سردرد شود. اگر چه بسیاری از جراحات سر مختصر است، اما اگر فرزندتان به سختی با سر به زمین خورد، فورا به دنبال مراقبت پزشکی برای او باشید.
* بیماری و عفونت:
سردرد، نشانه کثیرالوقوع بسیاری از بیماری‌های معمول کودکان است. عفونت گوش، عفونت سینوس، سرماخوردگی و آنفلوانزا غالبا سردرد نیز به همراه دارند.
* عوامل محیطی:
شرایط محیط، شامل تغییرات آب و هوا، بو، صدای بلند و نور زیاد می‌تواند سردرد ایجاد کند.
* عوامل احساسی:
مقایسه شدن با دیگران، مشکلات مدرسه و توقعات والدین می‌توانند  استرس و اضطراب زیادی ایجاد کنند. کودکان افسرده معمولا از سردرد شکایت می‌کنند، خصوصا اگر در تشخیص احساس ناراحتی و تنهایی دچار مشکل باشند.
* غذا و نوشیدنی‌های خاص:
مواد افزودنی که در بعضی غذاها مانند هات‌داگ یافت می‌شوند، به عنوان محرک سردرد شناخته شده‌اند. علاوه بر این، کافئین موجود در سودا، شکلات، قهوه و چای نیز موجب سردرد می‌شود.
* کمبود خواب:
خستگی بیش از حد نیز در کودکان ایجاد سردرد می‌کند.
انواع سردرد
توصیف سردردها خصوصا در مورد کودکان دشوار است. بعضی سردردها مربوط به اضطراب هستند و برخی دیگر ریشه در بیماری یا جراحت دارند. با این حال همه سردردها به دو دسته اصلی و فرعی تقسیم می‌شوند.
سردردهای اصلی
سردردهای اصلی خود به خود پیشرفت می‌کنند و به ندرت نتیجه یک بیماری یا جراحت هستند. این نوع سردردها عبارتند از:
* سردرد هیجانی:
این نوع سردرد که ناشی از اضطراب است، در اکثر کودکان دیده می‌شود. اگر کودک شما چنین سردردی داشته باشد، معمولا از سفت شدن و فشار در گیج‌گاه، گردن و ماهیچه‌های جمجمه گله می‌کند.
* میگرن:
تقریبا ده درصد کودکانی که به مدرسه می‌روند میگرن را تجربه می‌کنند. قبل از رسیدن به سن بلوغ، میزان بروز میگرن در دختران و پسران یکسان است، اما در سنین نوجوانی، دختران بیشتر به میگرن مبتلا می‌شوند.
اگر چنین سردردی طولانی شود، ناتوان‌کننده هم خواهد بود زیرا تهوع، استفراغ و حساسیت شدید به نور و صدا را به همراه دارد. برخلاف سردردهای هیجانی، میگرن معمولا در اوقات تفریحی و بدون استرس بروز می‌کند.
* سردردهای خوشه‌ای:
این نوع سردرد در کودکان به ندرت دیده می‌شود. سردرد خوشه‌ای معمولا ناتوان کننده و همراه با درد خنجری و شدید در یک سمت سر است.
سردردهای فرعی
سردردهای فرعی از بعضی شرایط خاص نشأت می‌گیرند مانند:
* تب
* کوفتگی سر
* سرماخوردگی
* عفونت سینوس
* عفونت گوش
* مننژیت
* عوارض جانبی دارویی
آیا سردرد کودک شما مزمن است؟
از آنجایی که دلایل سردرد کودکان بسیار زیاد است، هر کودکی نیاز به ارزیابی فردی دارد. براساس یک قاعده تجربی، اگر کودک شما سردردهای هفتگی و یا مرتب دارد،‌ همین کافی‌ست تا او را از مدرسه رفتن و فعالیت‌های دیگر بازدارید و او را فوراً نزد پزشک ببرید. اگر فرزندتان برای توصیف مشکلش خیلی کم سن و سال است، ممکن است گریه کند و با نگه داشتن سرش در دست‌ها، درد شدید را به شما نشان دهد.
پیشگیری از سردرد کودکان
اقداماتی نیز برای پیشگیری از سردردهای گاه به گاه کودکان وجود دارد:
به استراحت کافی اصرار کنید:
کودکان و نوجوانان به خواب زیاد – هشت تا ده ساعت در روز – نیاز دارند. از سوی دیگر، خواب بیش از حد نیز می‌تواند ایجاد سردرد کند، بنابراین اجازه ندهید فرزندتان روز را به خواب بگذراند.
رژیم غذایی سالمی فراهم کنید:
مطمئن شوید که فرزندتان صبحانه،‌ ناهار و شام می‌خورد و خوراکی‌های سالمی برای انتخاب در طول روز، در اختیار دارد. علاوه بر این، اطمینان حاصل کنید فرزندتان به مقدار کافی آب می‌نوشد – خصوصا در هوای گرم و بعد از فعالیت‌های سنگین.
با اولین علایم سردرد اقدامات لازم را به عمل آورید:
اگر احساس کردید فرزندتان در آستانه ابتلا به سردرد است، او را تشویق کنید در یک اتاق تاریک و ساکت کمی استراحت کند.
زمان سردردها را یادداشت کنید:
زمان و مکان سردردها را یادداشت کنید. هر عقیده، رفتار یا اتفاقی را نیز در زمان سردرد، ذکر کنید. از این اطلاعات برای کمک به فرزندتان استفاده کنید تا از محرک‌های سردرد دوری کند.
از استرس جلوگیری کنید:
در مورد عواملی که ممکن است موجب اضطراب شوند، هوشیار باشید؛ مانند سختی انجام تکالیف مدرسه و یا روابط تیره با دوستان
اگر سردرد فرزندتان مربوط به اضطراب یا افسردگی است، با یک مشاور صحبت کنید.
درمان‌ سردردهای کودکان
معالجه، به نوع سردرد بستگی دارد که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
* رفتار درمانی
سردردهای مربوط به استرس و اضطراب غالبا اوج عوامل احساسی و فیزیکی را همراهی می‌کنند. اگر در کودکتان نشانه‌ای از اضطراب، مانند تغییرات رفتاری، اختلالات خواب و خوراک و عدم تمایل به انجام فعالیت‌های مورد علاقه، می‌بینید مشاوره حرفه‌ای می‌تواند به او کمک کند.
* درمان سرپایی
مسکن‌های درد مانند استامینوفن و ایبوپروفن نشانه‌های سردردهای متوسط را از بین می‌برند و فرزندتان را آرام می‌کنند. این دو قرص تب را نیز پایین می‌آورند. اما به فرزند زیر شانزده سالتان آسپرین ندهید.
* درمان نسخه‌ای
ارگوتامین و داروهای دسته تریتپان، حتی میگرن پیشرفت کرده را تسکین می‌دهند. داروهای ضدتشنج و ضدافسردگی نیز می‌توانند از میگرن مکرر و ناتوان‌کننده جلوگیری کنند.