به گزارش همشهری آنلاین، میرطاهر موسوی، دبیر علمی نخستین همایش اخلاق و فرهنگ شهرنشینی، در آستانه برگزاری نخستین دوره این همایش، مساله اخلاق و فرهنگ شهرنشینی در ایران را از اولویت‌های توسعه برشمرد و گفت: ما در جامعه ایران شاهد یک شهرنشینی و شهرگستری شتابان هستیم. جمعیت ایران طی ۶ دهه گذشته یعنی بعد از حدود سال ۱۳۳۵ و به‌ویژه اجرای قانون اصلاحات ارضی در دهه ۴۰، به‌صورت سیل‌آسا در سرزمین جابه‌جا شدند و از روستاها به روستاهای دیگر، از روستاها به شهرها و همینطور از روستاها و شهرهای کوچک‌تر به شهرهای بزرگتر و به‌ویژه شهر تهران و پایتخت کشور مهاجرت کردند. به‌صورتی که تصویر و هندسه شهرنشینی و روستانشینی در ایران به‌طور کلی دگرگون شد و این جمعیت یک حالت معکوس پیدا کرد که جمعیت حدود ۷۲ درصد روستانشین و ۲۸ درصد شهرنشین اکنون به یک وضعیت معکوس تبدیل شده است.
وی افزود: در این زمینه مشکلات و مسائلی نیز به وجود آمده است. از جمله اینکه آداب و رسوم و هنجار و اخلاق سنتی که در جامعه ایران طی قرون متمادی جاگیر و پاگیر بوده است، به‌تدریج و آرام آرام رو به کاهش، تغییر و فرسایش گذاشته است و آن‌طور که پیداست اخلاق و فرهنگ شهرنشینی نیز شکل نگرفته و قوام پیدا نکرده است و ما در یک وضعیت آنومیک در گذار از سنت به مدرنیته قرار گرفته‌ایم. به این معنا که بخش‌هایی از رفتارها و هنجارهای سنتی تضعیف‌شده و از بین رفته است و بخش‌های جدید و متناسب با زندگی جدید شهری نیز شکل نگرفته است. این یک مساله مهم است که باید در سیاستگذاری‌های اجتماعی و فرهنگی به آن توجه شود.
به گفته میرطاهر موسوی، به‌طور مثال در دهه ۴۰ ما حدود ۱۶۰ شهر در کشور داشتیم و در انتهای دهه ۹۰ این تعداد به بیش از ۱۳۰۰ شهر رسید. یعنی جمعیت ایران طی این مدت و از دهه ۴۰ و ۵۰ به این سو ۳/۵ برابر شده اما تعداد شهرهایمان بیش از هفت برابر شده است. به طوری که امروز بیش از ۱۳۰۰ شهر در سطح ایران داریم که یک مساله دیگری را برای ما به وجود آورده است و آن نیز این است که ما با پدیده جدیدی تحت‌عنوان روستاشهرها یا شهرروستاها مواجهیم. شهرهای جدیدی که از جمعیت مهاجران و تعدادی از جمعیت بومی ایجاد شده و ترکیب ناهمگونی از شهر و روستا را به وجود آورده است.
این محقق اظهار کرد: پس یک بخش مشکل در این نوع شهرها و یک بخش نیز در شهرهای قدیمی‌تر است که در اثر پمپاژ و تزریق جمعیت به آن‌ها گسترش پیدا کرده‌اند و به طرز شگفت‌انگیزی در ۴۰ سال گذشته حدود ۱۰ کلانشهر در ایران داریم. اینها شرایطی به وجود آورده‌اند که یک وضعیت نامتعادل در سرزمین ایران به لحاظ توزیع و پخشایش جمعیت صورت‌گرفته است. تخریب محیط‌زیست و تبدیل اراضی نیز از مسائل ما است؛ اما این توزیع و انتقال جمعیت بدون فراهم کردن امکانات کافی فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی انجام شده است.
دبیر علمی نخستین همایش اخلاق و فرهنگ شهرنشینی با بیان اینکه شهرنشینی در ایران را یک نوع شهرنشینی شتابان و بدون ایجاد زیرساخت‌های کافی می‌دانیم که می‌تواند یک وضعیت آنومیک و نامتناسب را در شهرها به وجود آورد و تجمعی از افرادی را داشته باشیم که چندان با یکدیگر آشنایی، تفاهم و سازگاری ندارند و به نوعی انبوه بیگانگان هستند؛ خاطرنشان کرد: لذا شناخت اخلاق و فرهنگ شهرنشینی در قالب یک دیالکتیک عام و خاص می‌تواند نسخه‌ای موثر برای پیشبرد توسعه اجتماعی ایران باشد تا ما فرهنگ و اخلاق مدرن و جدید و معاصر را دریافت کنیم و فرهنگ و اخلاق سنتی و بومی و متن‌محور ایرانی را نیز ببینیم و در عین حال در قالب متعامل این دو یعنی در قالب یک دیالکتیک بین فرهنگ معاصر و فرهنگ سنتی، اخلاق معاصر و اخلاق سنتی، بتوانیم به یک الگوی کارآمد، روزآمد و سازگار با متن ایرانی و مقتضیات ایرانی برسیم.
نخستین دوره همایش اخلاق و فرهنگ شهرنشینی، روزهای ۲۹ و ۳۰ بهمن ماه جاری به صورت مجازی برگزار خواهد شد. علاقه‌مندان برای شرکت در این همایش می‌توانند به نشانی اینترنتی Congress.ethics.ir مراجعه کنند.
دبیرخانه نخستین دوره همایش اخلاق و فرهنگ شهرنشینی، در اعلام اسامی سخنرانان این دوره همایش به عباس آخوندی، زهرا احمدی‌پور، آرمین امیر، حسین ایمانی جاجرمی، زهرا بازرگان، عمادالدین باقی، سیدمحمد بهشتی، پرویز پیران، محمد جلالی، محمدرضا جوادی یگانه، سیدمحسن حسینی پویا، هادی خانیکی، نسیبه زنجری، لیلا سلیقه‌دار، شهریار شفقی، احسان شمسی‌گوشکی، عباس شیخ‌الاسلامی، گئورگ قره پتیان، غلامرضا ظریفیان، عباس عبدی، محمد فاضلی، مقصود فراستخواه، محقق داماد، اردشیر منصوری، فرشاد مومنی، عبدالمجید مهدوی، لطف‌اله میثمی، اسداله نقدی و رحیم نوبهار اشاره کرده است.