همشهری آنلاین – لاله غزالی: این روزها مسئولان از مردم می‌خواهند سفر نروند و آنها را به رعایت نکردن شیوه‌نامه‌های بهداشتی متهم و به نوعی مقصر افزایش شیوع ویروس معرفی می‌کنند، در حالی که خود آنها با بیان آمارهای ضد و نقیض به سردرگمی، بی‌تفاوتی و بی‌اعتمادی مردم دامن می‌زنند.
نوروز گذشته در حالی آغاز شد که تنها یک ماه از شیوع کرونا در ایران گذشته بود و مردم به دلیل ناشناخته بودن آن و برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری هر توصیه بهداشتی را رعایت می‌کردند تا آنجا که سفرهای نوروزی تعطیل شد و بسیاری از مهاجران شهرها حتی از سفر هر سال به زادگاه و دیدار خانواده و اقوامشان چشم پوشیدند. مصرف الکل و ضد عفونی کردن هر چیزی که ممکن بود دست آدم به آن بخورد هم که دیگر جای خود داشت.
از همه مهم‌تر اینکه همزمانی شیوع کرونا در کشور با نوروز باعث شد مسئولان نیز - پس از انکارهای اولیه - شروع به ترساندن مردم از بیرون رفتن از خانه و توصیه به سفر نرفتن کنند که همین اتفاق هم افتاد اما اکنون که دومین نوروز کرونایی دارد از راه می‌رسد و ویروس کووید-۱۹ چند جهش ژنتیکی را در دنیا به خود دیده و از قبل هم خطرناک‌تر شده، بسیاری از کارشناسان پزشکی و بهداشتی و مسئولان از کمرنگ شدن رعایت پروتکل‌های بهداشتی خبر می‌دهند.
این مساله از آنجا بیشتر حائز اهمیت است که گونه انگلیسی کووید-۱۹ در ایران در حال گسترش است و برخلاف نوع اولیه، جوانان و کودکان بیشتری را درگیر می‌کند و شدت بیماری هم با ابتلا به آن بیشتر شده است اما در این میان، چیزی که توی ذوق می‌زند و شاید ریشه بسیاری از بی تفاوتی‌های مردم باشد، تناقض‌گویی‌های کارشناسان و مسئولان و ناهماهنگی بین آنها در بیان آمار و ارقام و حتی رعایت پروتکل‌ها باشد.
برای مثال، در ماه‌های اولیه همه‌گیری در حالی که بسیاری از کشورها و سازمان بهداشت جهانی استفاده از ماسک را برای پیشگیری از ابتلا به کرونا توصیه می‌کردند، برخی مسئولان ستاد کرونا و وزارت بهداشت آن را غیرالزامی می‌دانستند یا حتی گفتند با پیژامه‌تان هم می‌توانید ماسک درست کنید و به ماسک سه‌لایه پزشکی نیازی نیست.
بعدها که لزوم استفاده از ماسک سه‌لایه تایید شد، گفته شد که یک ماسک کافی است اما حدود یک ماه پیش توصیه شد مردم در مکان‌های عمومی از دو ماسک استفاده کنند و اخیرا هم که نتیجه یک تحقیق نشان داده است استفاده از دو ماسک یا یک ماسک در پیشگیری تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند.
نمونه دیگر آن، انتقال ویروس از سطوح به انسان است که یکی از اعضای ستاد ملی کرونا خود یک‌تنه با حرف‌های ضد و نقیض عامل تشویش اذهان مردم شده است و مردم مانده‌اند که بالاخره به الکل‌پاشی به هرچیزی دست بردارند یا ادامه دهند.
برای اشاره به تناقض‌گویی‌های آماری مسئولان هم لازم نیست راه دوری برویم. همین دیروز عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور در مورد رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور گفت: بیش از ۹۰ درصد مردم دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند زیرا جان خودشان و عزیزانشان در خطر است و ما باید اطلاع‌رسانی و راهنمایی درست انجام دهیم.
این در حالی است که همین روز ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت در این زمینه گفت: متاسفانه در هفته اخیر میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور به ۶۰/۴ درصد کاهش یافته است در حالی که در چند هفته گذشته به ۸۳/۶ درصد رسیده بود. تا زمانی که میزان رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی تا حدود ۹۰ درصد نباشد، همچنان احتمال وقوع مشکلات وجود دارد. در ۶ استان میزان رعایت پروتکل‌ها کمتر از ۵۲ درصد است و تقریبا نیمی از دستورالعمل‌ها رعایت نمی‌شوند.
از همه بدتر سیاست‌های یک بام و دو هوای ستاد کرونا و مسئولان کشور در برخورد با مساله کرونا و کنترل آن است. از بازگشایی‌های بی‌حساب و کتاب پس از قرنطینه‌های دست و پاشکسته با مدت کوتاه که به زعم بسیاری از کارشناسان به هیچ دردی نمی‌خورد بگذریم، موضوع تردد بین شهری و بین استانی بسیار به چشم می‌آید.
حالا که فقط ۶ روز به نوروز مانده و موضوع سفرهای نوروزی هم داغ است، هنوز مسئولان تصمیمی در این خصوص نگرفته‌اند و مردم را بلاتکلیف نگه داشته‌اند. از آن سو نیز وزیر بهداشت به جای اتخاذ تصمیم‌های پیشگیرانه و برخورد قاطعانه به مردم التماس می‌کند که در نوروز سفر نروند. او ۱۹ اسفند گفت: از مردم می‌خواهیم مسافرت نروید، بمانید. حضرت عباسی نروید. اگر بروید ضرر می‌کنید. خدا نکند چند خوزستان خلق کنیم.
التماس‌های وزیر بهداشت در حالی است که شرکت‌های حمل و نقل ریلی و هوایی با چراغ سبز دولت از یک ماه پیش شروع به پیش‌فروش بلیت‌های نوروزی کرده‌اند و شرکت‌های اتوبوسرانی هم اگرچه پیش‌فروش نداشته و مجبور به کاهش ظرفیت مسافری خود در هر سرویس شده‌اند، همچنان به بردن مسافر حتی به شهرهای قرمز مجازند.
روز گذشته علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرد: مقرر شده به شهرهای قرمز و نارنجی سفر صورت نگیرد و حتی برای خروج از شهر قرمز با هواپیما، قطار و اتوبوس، مسافر نیازمند تست منفی کروناست تا اجازه سفر داشته باشد. در مورد خودروهای شخصی نیز ورود پلاک‌های غیربومی به شهرهای قرمز و همچنین پلاک بومی شهر قرمز به سایر شهرها ممنوع است.
نکته جالب دیگر خبر ممنوع شدن چادر زدن مسافران است که یکی پس از دیگری از شهرهای مسافرپذیر می‌رسد. برای مثال، امروز فرماندار شهرستان قشم گفت: نصب هرگونه چادر مسافرتی در سطح جزیره قشم در ایام نوروز ممنوع است و نیروی انتظامی باید نسبت به تعطیلی تمامی منازل اجاره‌ای غیرمجاز قشم اقدام کند.
حال سوالی که ذهن مردم را به خود مشغول کرده این است که در این سیاست‌ها صلاح آنها در نظر گرفته شده یا شرکت‌های حمل و نقل و هتل‌ها. چون فهمیدن اینکه برای پیشگیری از ابتلای افراد به کرونا و شیوع بیشتر آن سفر با خودروی شخصی به مراتب امن‌تر از هرگونه وسیله نقلیه عمومی حتی با ظرفیت کم است، کار سختی نیست و یک آدم کم‌سواد عادی هم آن را می‌داند. هرچند در این یک سال تخلف‌های بسیاری از ناوگان حمل و نقل عمومی سر زده که یکی از تازه‌ترین موارد آن درگیری در یک پرواز داخلی بین مسافران و خدمه بر سر پر بودن همه ظرفیت هواپیما برخلاف دستورالعمل‌های ستاد کرونا بود.
نکته دیگر نشانه رفتن انگشت اتهام مسئولان به سوی مردم در اوج گرفتن شیوع کرونا در کشور است. این درست است که برخی از مردم با شرکت در عزا و عروسی و ماسک نزدن و گشت و گذار بی‌هدف در بازارها و شرکت در مهمانی‌ها یک پای ماجرا هستند اما نقش بی‌تدبیری‌ها و سیاست‌ها و حرف‌های ضد و نقیض مسئولان به عنوان زعمای کشور را به هیچ وجه نمی‌توان نادیده گرفت. اما به هر حال ظاهرا همیشه این مردمند که مقصرند!