جشن نوروز امسال، هیچ شباهتی به جشنهای سالهای گذشته ندارد. حتی اگر بیشتر دقیق شویم، به نوروز سال قبل هم شباهت چندانی ندارد. البته بله، هر دو کرونایی بودند ولی... نوروز سال گذشته فقط ۳-۲ ماه از رسیدن ویروس کووید-19 به ایران گذشته بود و ترس آنقدر گرم و تازه بود که میشد بویش را در نگاه آدمها حس کرد. در آن وضعیت میشد به شکل غریزی، هر لذتی را به نفع زنده ماندن قربانی کرد. تکاننخوردن از خانه در آن روزها خیلی هم سخت نبود. لازم نبود عدهای گلویشان را خراش بدهند و با ناخن روی گردن خودشان ردهای قرمز خونی بیندازند که بلکه ملت از مار و اژدهای نوروزی به وحشت بیفتند و دستکم زیاد از خانه بیرون نروند و خیلی دور نشوند. همه یا به هرحال آماری خیلی نزدیک به همه، از خانه تکان نخوردند یا خیلی کم تکان خوردند. آن «ترس ملی» ایران را یکدست کرده بود و مردم مثل افراد قبیلهای باستانی که برابر حمله حیوانات وحشی یا بلایای طبیعی به اتحاد صرف رسیده باشند، باهم علیه کرونا جبهه گرفته بودند. آن نوروز، نوروز دیگری بود. حتی میشود گفت هیچ شباهتی به عید امسال ندارد.
نوروز 1400 در راه است و کسی نمیداند با تعطیلات پیشرو دقیقا باید چگونه مواجه شد؟ ترس هنوز وجود دارد ولی دیگر نه آن یکدستی نوروز 99. ترس ملی به مرور زمان و براساس طرزفکر و نیازهای افراد جامعه پاره پاره شد و این یک واقعیت است که در شرایط فعلی، قانعکردن بخش قابل توجهی از مردم به رعایت مراقبتهای کرونایی تبدیل به مسئله برای مسئولان شده است. فشار صاحبان مشاغل از یک سو، مانع از تعطیلکردن کسب و کارها میشود. مراکز تفریحی، آژانسهای گردشگری، هتلها و... بعید است یک نوروز کمسود دیگر را تاب بیاورند. شرکتهای هواپیمایی و سایر شرکتهای مسافربری هم به آنها پیوستهاند که از گردش مالی سفرهای نوروزی بخشی از زیانهای سال سخت کرونایی را جبران کنند. موقعیت وقتی برای افراد تصمیمگیرنده دشوارتر میشود که نیازهای روانی مردم را هم در نظر بگیریم. بیشتر مردم نمیتوانند بدون تفریح و سرگرمی زندگی را تاب بیاورند و این خصلت کلی عموم مردم در تمام نقاط کره زمین است. آنها، یا دستکم عده زیادی از آنها نوروز 99 را در خانه ماندهاند و پس از آن هم روزهای خوشی را در این سال رو به پایان تجربه نکردهاند. حالا این فشار روانی تبدیل به صدایی حداکثری شده که فریاد میزنند: «دیگر خسته شدهایم.» در چنین موقعیتی، شاید بهترین شروع برای متنی درباره تعطیلات نوروز 1400 توصیف تصویر دلهرهآور آب رودخانهای باشد که تا لبه سدی مرتفع بالا آمده و در چنین شرایطی چارهای جز بازکردن دریچهها باقی نمیماند. این بار روانی باید تخلیه شود.
کرونا همه چیز را تغییر داد و به نظر میرسد که حتی طبقهبندیهای اجتماعی را هم حالا باید براساس واکنش مردم به کرونا دوباره تعریف کرد. واقعیت این است که امسال گروهی از مردم به هر طریق ممکن راهی سفر میشوند. گروهی (هرچند شاید در اقلیت باشند) حتی از خانه هم بیرون نمیروند و در این میان طبق معمول گروهی میانهرو هم وجود دارند که سعی میکنند با رعایت مراقبتهای کرونایی گاهی از خانه خارج شوند و نفسی تازه کنند. صفحههایی که پس از این متن میخوانید، برای ۲گروه خانهنشینها و میانهروها تهیه شدهاست؛ کسانی که قرار است اغلب لحظههای نوروز 1400 را در محیطهای بسته پشتسر بگذارند. فیلم، سریال، موسیقی، کتاب، بازی ... و البته سفرهای کوتاه درونشهری و نه چندان دور از محیط امن خانه؛ فرصتهایی برای سرگرمشدن در تکتک روزهایی که قرار است همچنان محدود بگذرند.
روز به روز پیش رفتیم و سعی کردیم گزینههایی برای تفریح و سرگرمی برایتان پیدا کنیم ولی ابزار سرگرمکردن مردم در نوروز 1400 چنان گنگ بودند که از آنها هیچ صید دندانگیری بهدست نمیآمد. تلویزیون بدون کلاهقرمزی و معمولیها، تیم ملی بدون بازی ملی که یعنی فوتبال بی فوتبال، مجوز سفر بلاتکلیف، استانهای دوباره قرمز پررنگ و ... این برخلاف جریانی بود که همواره بر روزهای پیش از آغاز تعطیلات نوروز حاکم میشد. بسیاری از کسب و کارهای مرتبط با تعطیلات نوروز، همیشه از یک و ماه اندی مانده به شروع تعطیلات، برای یک فصل پرصید تور پهن میکردند. بر این اساس، مثلا میشد خیلی زود فهمید که تورها به کجاها و چگونه میبرند؟ هتلها در رقابت برای جذب مسافر بیشتر چه خدماتی میدهند؟ کی با کی بازی میکند و سینماها متری چند و نیم نشان میدهند و چه و چه و ... همه چیز پروپیمان بود و روزنامهنگارها هم در سایه، صید خودشان را برمیداشتند. حالا بیش از یک سال است که دوره فراوانیهای دمعید (از هر لحاظ) تمام شده و ما هم چارهای نداریم جز اینکه به غریزهمان رجوع کنیم و هرطور شده، همچنان – در همین وضعیت ... – زنده بمانیم. پس روز به روز شروع کردیم به ساختن تقویمی که در آن هر روز پر از فرصتهای تماشایی و خواندنی و... باشد. با این فرض که خوانندههای «روز به روز» همان ۲گروهی از جامعه هستند که ترجیح میدهند در نوروز بلاتکلیفیها از خانه کمتر بیرون بروند. روز به روز را ورق بزنید و برای رویارویی با تعطیلات محدود آماده شوید.