به گزارش همشهری آنلاین به نقل از رویترز محققان اروپایی نظریه‌ای در این باره ارائه کرده‌اند که بر مبنای آن آنتی‌بادی یا پادتن غیرمعمولی محرک ایجاد برخی از ای موارد نادر «لخته شدن خون بوده است؛ دانشمندان دیگر در تلاش هستند دریابند آیا ممکن است ای موارد لخته شدن خون با قرص‌های پیشگیری از بارداری ارتباطی داشته باشد یا نه.
اما بسیاری از دانشمندان می‌گوید شاهد قطعی درباره رابطه میان واکسن و این عارضه وجود ندارد و هنوز روشن نیست که واکسن آسترازنکا به طور خاص باعث عارضه‌ای شود که سایر واکسن‌های که بخش مشابهی از کروناویروس را هدف قرار می‌دهند، ایجاد نمی‌کنند.
اغلب این موارد نادر لخته شدن خون در زنان و اغلب آنها در اروپا گزارش شده‌اند. دو مورد این عارضه هم از هند گزارش شده است.
«آژانس دارویی اروپا» می‌گوید بازبینی مقدماتی‌اش رابطه‌ای میان افزایش خطر کلی لخته شدن و دریافت واکسن آسترازنکا پیدا نکرده است. اما رابطه میان موارد نادر لخته شدن خون در رگ‌های مغز یا «ترومبوز سینوس‌های وریدی مغز» (CVST) را رد نکرده است.
پژوهشگران در آلمان و نروژ که برخی از موارد این عراضه از آنها گزارش شده است، این هفته این فرضیه را ارائه کردند که ممکن است یک پاسخ ایمنی در واکنش باعث ایجاد آنتی‌بادی‌هایی شده باشد که لخته شدن را باعث شده‌اند.
پروفسور پال آندر هولم از بیمارستان دانشگاهی اسلو پایتخت نروژ که کارکنان بهداشتی دریافت‌کننده واکسن آسترازنکا پس از دچار شدن به این عارضه شدید لخته شدن خون در آن درمان شدند، روز پنجشنبه در یک گردهمایی خبری گفت:«ما کشف‌هایی در این زمینه انجام داده‌ایم» که می‌تواند «سیر بالینی این بیماران را توضیح دهد.»
البته هولم هشدار داد که این یافته‌ها مقدماتی هستند. او گفت: «این تازه شروع مجموعه‌ای از پژوهش‌ها است که در دست انجام است.» هولم داده‌هایی را در حمایت از فرضیه‌اش ارائه نکرد.
گروهی از پژوهشگران آلمانی در کلینیک دانشگاه گریفسوالد روز جمعه اعلام کردند که به نتیجه مشابهی رسیده‌اند. این دانشمندان گفتند اگر درست بودن این فرضیه ثابت شود، ممکن است راهی برای درمان این عارضه پیدا شود.
پژوهشگران «آژانس دارویی اروپا» (EMA) نیز روز پنجشنبه گفتند آنان تحقیقات متعددی را در دست انجام دارند تا معلوم کنند آیا این عارضه نادر لخته شدن خون با واکسن آسترازنکا ارتباط دارد یا نه یا صرفا یک همزمانی اتفاقی است. آنان یادآور شدند که بسیاری از موارد این عارضه در زنان جوان رخ داده است.
CVST گرچه عارضه‌ای نادر است اما با بارداری و استفاده از قرص‌های خوراکی پیشگیری از بارداری ارتباط دارد. سابین اشتراوس، رئیس کمیته ایمنی ٍEMA در این باره گفت: «این یکی از چیزهایی است که ما در آینده نزدیک درباره آن بررسی بیشتری انجام خواهیم داد.»
خطر لخته خون به جای آن مربوط است
چه کسانی در معرض خطر لخته شدن خون قرار دارند؟
EMA همچنین قصد دارد به تحقیق در این باره بپردازد که آیا افرادی که دچار این عارضه شده‌اند پیش از زدن واکسن یا در هنگام زدن واکسن مبتلا به کووید-۱۹ بوده‌اند یا نه، چرا کووید-۱۹ نیز می‌تواند عامل لخته شدن خون باشد.
چندین کارشناس آمریکایی درباره فرضیه آنتی‌بادی جانب احتیاط را نگه داشته‌اند و گفته‌اند سروصدای که این حوادث به پا کرده است ممکن است باعث شده باشد که پزشکان نسبت به شرایط معمول شمار بیشتری از عارضه لخته شدن خون را گزارش کنند و به این ترتیب به نظر برسد که این موارد با واکسن ارتباط دارند.
واکسن آسترازنکا در ۷۰ کشور مجوز مصرف اضطراری دریافت کرده است، اما هنوز در ایالات متحده آمریکا مجوز نگرفته است.
کارشناسان آمریکایی همچنین این پرسش را مطرح می‌کنند چرا چنین حوادثی فقط با میزان بیشتر با واکسن آسترازنکا رخ داده است و با سایر واکسن‌های کرونا مانند سه واکسن آمریکایی فایزر/بیونتک، مدرنا و جانسون اند جانسون و واکسن روسی اسپوتنیک همراه نبوده است که در آنها هم آنتی‌بادی‌هایی ضد پروتئین‌های گل‌میخی یا «اسپایک» کروناویروس (عامل ورود ویروس به سلول‌ها) ساخته می‌شود.
واکسن آسترازنکا مانند واکسن جانسون اند جانسون و واکسن اسپوتنیک از یک ویروس سرماخوردگی از نوع آدنو ویروس (که قابلیت تکثیر از آن گرفته شده است) برای انتقال ژن‌های سازنده پروتئین‌های گل‌میخی به درون سلول‌ها برای تولید این پروتئین‌ها و در نهایت ایجاد پاسخ ایمنی به آنها استفاده می‌کند.
دکتر پیتر هوتز، پژوهشگر واکسن در کالج پزشکی بیلور در هوستون در ایالت تگزاس آمریکا در این باره گفت: «ما هنگامی که پژوهشگران آلمانی و نروژی مقاله داوری همتا شده را منتشر کنند و جامعه علمی امکان بازبینی آن را داشته باشند، این نظریه را مورد توجه قرار خواهیم داد. در حال حاضر دلیلی وجود ندارد که واکسن آسترازنکا باعث ایجاد عارضه‌ای شود که واکسن‌های کرونای دیگر از جمله سایر واکسن‌های کرونای بر اساس آدنو ویروس‌ها ایجاد نمی‌کنند.»