چندین کشور فقیر از سازمان بهداشت جهانی (WHO) درخواست کمک کردهاند، اما کشورهای ثروتمند مقررات حقوق بینالملل را که به آنها امکان دستیابی به این هدف را میدهد، به تاخیر میاندازند.
به گزارش همشهری آنلاین، یکی از سخنگویان دولت انگلیس در این رابطه میگوید: «همهگیری جهانی به راهحلی جهانی نیاز دارد و انگلیس در این جبهه پیشرو است و تلاش برای اطمینان از دسترسی عادلانه به واکسنها و روشهای درمانی بیماری کووید-۱۹ را در سراسر جهان پیش میبرد.»
او میگوید، انگلستان یکی از بزرگترین اهداکنندگان امکانات در سطح بینالمللی برای اطمینان از رسیدن بیش از یک میلیارد دوز واکسن ویروس کرونا به کشورهای درحال توسعه در سال جاری است.
اینکه چه وقت دولتها باید برای اطمینان از تهیه مقرون به صرفه دارو مداخله کنند، مسئلهای دیرینه بوده است. اما توانایی کشورهای مختلف در تهیه واکسن و دارو توسط همهگیری برجسته شده است. بسیاری از کارشناسان دسترسی عادلانه به واکسنها را برای جلوگیری از موارد مرگ و کمک به مصونیت جمعیت جهانی ضروری میدانند. «اِلن تهوئن»، متخصص سیاست داروها و قانون مالکیت معنوی میگوید، ظرفیت جهانی تولید واکسن حدود یک سوم موارد مورد نیاز است.
او در این خصوص گفت: «این واکسنهایی است که در کشورهای ثروتمند تولید و بهطور کلی توسط آن کشورها نگهداری میشوند. کشورهای در حال توسعه میگویند که ما باید سهمی نه تنها از واکسنها، بلکه از حق تولید آن را نیز داشته باشیم.»
برای ساخت واکسن نه تنها لازم است که حق تولید ماده واقعی را که از آن تشکیل شده و توسط حق ثبت اختراع محافظت میشود، داشته باشید، بلکه باید در مورد نحوه ساختن واکسن نیز دانش کافی را داشته باشید، زیرا این فناوری پیچیده است.
سازمان بهداشت جهانی صلاحیت عبور از حق ثبت اختراعات را ندارد، اما در تلاش است تا کشورها را گرد هم آورد تا راهی برای تقویت منابع واکسن پیدا کنند. این بحثها شامل استفاده از مقررات در حقوق بینالملل برای جابجایی حق ثبت اختراع و کمک به کشورها برای داشتن توانایی فنی در ساخت واکسن است.
اوایل ماه جاری، نمایندگان صنعت داروی ایالات متحده به جو بایدن، رئیسجمهوری این کشور نامه نوشتند تا نگرانیهایشان را به اشتراک بگذارند. آنها نوشتند: «از بین بردن حمایتها، پاسخ جهانی به بیماری همهگیر را تضعیف میکند؛ از جمله تلاشهای مداوم برای مقابله با انواع جدید.» این نمایندگان همچنین گفتهاند که این امر همچنین باعث ایجاد سردرگمی میشود که بهطور بالقوه میتواند اعتماد عمومی به ایمنی واکسن را از بین ببرد و مانعی برای اشتراک اطلاعات ایجاد کند.
«آن مور»، متخصص ایمنیشناسی واکسن، نگران است که تضعیف حق ثبت اختراعات چه تاثیری در تحقیقات آینده خواهد داشت. او میگوید: «با گذشت زمان، سازمانها و شرکتهای تجاری کمتری در حوزه واکسن حضور مییابند، زیرا بازده بسیار کمی نسبت به آن وجود دارد.»
شرکتهای دارویی خاطرنشان کردهاند که آنها کمکهای مالی و داروهایی نیز برای کمک به مقابله با بیماری همهگیر در نظر گرفتهاند.
«اِلن تهوئن» نیز میگوید: «بدیهی است که برنامههای طولانی مدتتری برای افزایش قیمت واکسن کووید-۱۹ پس از پایان فوریترین مرحله همهگیری وجود دارد. این دلیل دیگری است که کشورهای در حال توسعه میگویند، ما باید توانایی تولید این واکسنها را بهدست آوریم.»