به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است: بر اساس توافق بین سعودی‌ها، ایرانی‌ها و عراقی‌ها، قرار بر این بود که به دلیل بسیاری از ملاحظات دو طرف، خبر اولین دیدار مستقیم بین ریاض و تهران محرمانه بماند. با این وجود، خبر این دیدار در مطبوعات انگلیس نشت پیدا کرد.
بنابراین دو طرف به عنوان حسن نیت و جلوگیری از تأثیر افشای این خبر بر مذاکرات، به سرعت خبر دیدار را تکذیب کردند، اما منابع آگاه عراقی در گفتگو با "الاخبار" صحت اخبار منتشر شده در مورد این دیدار را تأیید می‌کنند.
دو هیئت عالی رتبه به نمایندگی از رهبران و نهادهای مختلف دو کشور در کاخ ریاست جمهوری عراق در منطقه سبز بغداد ملاقات کردند. این ملاقات در حالی انجام شد که تمام پرونده‌های مورد اختلاف، چه مربوط به روابط دو جانبه و چه پرونده‌های منطقه‌ای و در صدر آن یمن و لبنان، روی میز آن‌ها قرار داشت.
هیئت سعودی شامل ۶ نفر، از جمله مشاور عالی رتبه امنیتی ولیعهد عربستان و به سرپرستی خالد بن علی الحمیدان، رئیس سازمان اطلاعات عربستان سعودی بود. در مورد هیئت ایرانی نیز قابل ذکر است که این هیأت ۵ نفره بود و ریاست آن را یک مقام عالی رتبه در ایران بر عهده داشت و نمایندگان کلیه نهادهای ایرانی از جمله سپاه پاسداران و "نیروی قدس" در آن حضور داشتند.
در مورد نتایج این نشست، اطلاعات "الاخبار" حاکی از آن است که این نشست "بسیار مثبت" بوده و از برخی انتظارات فراتر رفته است. سعودی‌ها و ایرانی‌ها تصمیم گرفتند جلسه دوم را نیز در بغداد برگزار کنند. مقرر شد جلسه بعد هفته آینده باشد و در دستور کار بغداد و دو هیئت مذاکره کننده قرار گرفت.
طرف عراقی که مشتاق موفقیت این مذاکرات است، می‌ترسد که افشای خبر در رسانه‌ها بر سرنوشت مذاکرات تأثیر بگذارد مضاف بر اینکه بغداد به دلیل نشت خبر دیدار اول به رسانه‌ها، با نارضایتی زیادی از جانب هر دو طرف مواجه شده است.
در همین حال یک منبع دولتی در عراق و یک دیپلمات غربی که نامشان ذکر نشده به خبرگزاری فرانسه گفتند، هیأت‌های عالی رتبه‌ای از عربستان سعودی و ایران اوایل ماه آوریل در بغداد با هم دیدار کردند.
بر اساس این گزارش، یک منبع دولتی عراق تأکید کرده است که ریاست هیأت سعودی را «خالد بن علی الحمیدان» رییس اطلاعات سعودی و هیأت ایرانی را نمایندگانی از سوی علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران بر عهده داشتند.
از سوی دیگر یک دیپلمات غربی نیز به خبرگزاری فرانسه گفته که از این مذاکرات آگاهی داشته و هدف از آن بهبود روابط میان ایران و عربستان سعودی است.
در حالی که دو دولت رسماً این دیدار را تکذیب نکرده‌اند، روزنامه انگلیسی "فایننشال تایمز" که اولین بار خبر این دیدار را منتشر کرد، به نقل از یک مقام سعودی منکر وقوع این دیدار شد، همچنین منابع ایرانی از طریق رسانه‌ها برگزاری این دیدار را انکار کردند.
منابع "الاخبار" گفتند که ایران متحدان خود در منطقه را در جریان گفتگو قرار داده است و برآورد اولیه تهران این است که مسیر مذاکرات "مثبت و امیدوار کننده" بوده به ویژه اینکه ایران احساس می‌کند ریاض مشتاق کاهش تنش در منطقه خلیج فارس است.
تحول در موضع سعودی ها
شروع مذاکرات بین سعودی‌ها و ایرانی‌ها به خودی خود یک رویداد مهم از جانب سعودی‌ها است چرا که در طی چهار سال گذشته، ایران پیشنهادهای پی در پی برای گفتگوی مشابه ارائه داده بود، اما موضع عربستان سعودی، به ویژه در دولت دونالد ترامپ، در مورد رد گفتگو و همکاری ثابت بود. در عوض، همکاری ترامپ و بن سلمان فراتر از انتظارات بود و منجر به مشارکت عربستان در سیاست فشار برای سرنگونی نظام جمهوری اسلامی شد.
این را می‌توان در اظهارات متعدد مقامات عربستان سعودی ردیابی کرد، از جمله سخنان بن سلمان در سال ۲۰۱۷ در مصاحبه با العربیه که گفت: "آن‌ها می‌خواهند جهان اسلام را کنترل کنند. منطق آن‌ها آماده‌سازی محیط مناسب برای حضور مهدی منتظر است. رژیم ایران مبتنی بر یک ایدئولوژی افراطی است، بنابراین چگونه می‌توانیم با آن تفاهم کنیم؟ ما می‌دانیم که عربستان سعودی هدف اصلی رژیم ایران است. "
او افزود: " ما منتظر نمی‌مانیم تا جنگ در عربستان سعودی آغاز شود، بلکه کاری خواهیم کرد تا نبرد برای آن‌ها در ایران باشد. "
سعودی‌ها بر روی پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا قمار کرده بودند و سیاست آن‌ها در قبال تهران را می‌توان در اسناد منتشر شده توسط الاخبار نیز جستجو کرد که به برنامه کاری براندزانه ریاض علیه ایران اشاره دارد. ("چارچوب مشارکت راهبردی برای قرن بیست و یکم" ۲۰۱۷، منتشر شده در سال ۲۰۱۹)
البته آنچه که برای آمریکایی‌ها محقق نشد برای سعودی‌ها نیز تحقق نیافت. در واقع، بادها در واشنگتن و همچنین پرونده‌های منطقه‌ای در طی سال‌های اخیر در مخالفت با بادبان بن سلمان وزیدن گرفت و پس از کشته شدن جمال خاشقچی، طوفانی‌تر نیز شد. امروز، در پس زمینه چرخش عربستان، دلایل واقعی بسیاری برای آرامش و گفتگو وجود دارد، اما اساس آن‌ها آمدن دولت بایدن و آغاز آن به گفتگوی غیرمستقیم با ایران است که اگر این گفتگوها توسعه یابد، عربستان سعودی در آن مشارکت داده نخواهد شد.
رویکرد دولت بایدن برای احیای توافق هسته‌ای با تهران همزمان با سرد شدن روابط کاخ سفید - کاخ الیامامه به دلیل آنچه تحلیلگران تلاش بایدن برای مجازات بن سلمان برای همسویی مداوم او با ترامپ با هزینه اردوگاه دموکرات‌ها می‌دانند، سبب تغییر موضع سعودی‌ها در برابر پیشنهاد تهران برای گفتگو شده است.
آمریکایی‌ها آگاه بودند
روز گذشته، رویترز به نقل از یک "دیپلمات غربی در منطقه" اعلام کرد که ایالات متحده و انگلیس از مذاکرات عربستان و ایران از قبل مطلع بوده‌اند، اما " از نتیجه آن با خبر نشده‌اند. "
روزنامه انگلیسی "فایننشال تایمز" در مورد ملاقات ایرانی‌ها و سعودی‌ها در ۹ آوریل، گزارش داد به گفته سه مقام آگاه پس از پنج سال که شاهد قطع روابط دیپلماتیک این دو رقیب در منطقه بودیم، مقامات عالی رتبه ایران و عربستان سعودی مذاکرات مستقیم با هدف بهبود روابط را آغاز کرده‌اند.
این گزارش نشان داد که مذاکرات با میانجیگری الکاظمی، نخست وزیر عراق، انجام شده که ماه گذشته با بن سلمان در ریاض گفتگو کرده بود. یک مقام ارشد عراقی و یک دیپلمات خارجی انجام این مذاکرات را تایید کردند.
این مقام عراقی همچنین اظهار داشت که بغداد "کانال‌های ارتباطی" بین ایران و مصر و همچنین ایران و اردن را نیز ایجاد کرده است.
منبع این روزنامه انگلیسی گفت به این دلیل که "مذاکرات ایالات متحده در مورد توافق هسته‌ای به سرعت در حال انجام است و همچنین به دلیل حملات حوثی ها" گفتگوهای ایران و عربستان به سرعت در حال وقوع است.