یکی از این پیشرفت‌ها در مورد تولید تیرچه بتنی پیش تنیده بود که مهندسان فرانسوی در اوایل قرن بیستم موفق به تولید آن شدند و طی چندین سال به کیفیت بالا و قابل قبولی رسید. در این مطلب با تیرچه پیش تنیده، مشخصات آن، مزایا و قیمت آن در بازار ایران و جهان آشنا می‌شوید.
تیرچه پیش تنیده چیست؟
برترین تیرچه از نوع تیرچه‌های بتنی است که بر خلاف تیرچه‌های بتنی دیگر به روش کارخانه‌ای و تماما اتوماتیک ساخته می شود. شاخصه ظاهری این تیرچه‌ها سطح مقطع T شکل آنهاست و برای تولید آن از وایرهای فولادی و بتن مرغوب استفاده می شود که هر کدام از آنها باید دارای سطح مقاومتی خاص باشند تا تیرچه نهایی مقاومتی برابر با C35 یا بیشتر از آن را به دست آورد. تیرچه پیش تنیده در کارخانه‌های مجهز با دستگاه‌های تخصصی و در دو مرحله تولید می شود که نام دستگاه تولید تیرچه اسلیپ فرمر است.
در این دستگاه دو مرحله کلی و اساسی وجود دارد که در مرحله اول تعداد مشخصی از وایرهای فولادی را توسط گیره‌هایی ثابت کرده و تحت کشش و تنش قرار می دهند و مرحله بتن ریزی انجام شده و هوای میان بتن با لرزش تسمه دستگاه گرفته شده و بعد از آنکه بتن کمی سفت شد گیره وایرها رو باز می کنند و تیرچه نیمه آماده برای فرایند نهایی وارد مرحله دوم دستگاهی می شود که در مرحله تیرچه را با کمک بخار و حرارت عمل می‌آورند و بتن به طور کامل خشک و مقاوم شده و استقامت لازم را به دست می‌آورد.
قیمت تیرچه پیش تنیده
قیمت تیرچه پیش تنیده متفاوت بوده که عواملی در این تنوع قیمت تاثیرگذار است مثل تعداد وایر با میل‌گردهای فولادی که در آن به کار رفته و یا متراژ تیرچه‌ها چرا که این تیرچه‌ها در سایز و طول‌های متفاوتی تولید می‌شوند که در قیمت آن موثر است. مورد بعدی که ممکن است در قیمت گذاری تیرچه‌های پیش تنیده اثرگذار باشد کارخانه‌ای است که آن را تولید کرده است چرا که با آنکه تیرچه ها یک قیمت پایه دارند هر کارخانه‌ای با توجه به اعتبار و کیفیت تیرچه‌ای که تولید می کند ممکن است قیمتی متفاوت با تیرچه‌ای از کارخانه دیگر داشته باشد.
به طور معمول در تولید تیرچه‌های پیش تنیده از سه میلگرد، چهار میلگرد، پنج میلگرد، شش میلگرد و هفت میلگرد استفاده می شود و بر اساس این تعداد از میل‌گردهای فولادی قیمت آنها به طور متری مشخص می شود. بر طبق آخرین برآوردها در سال ۱۴۰۰ کمینه قیمت متری ۸۵۰۰۰ تومان و بیشینه قیمت آن ۱۲۰۰۰۰ تومان برآورد شده که این قیمت‌ها بنا به کارخانه‌ای که آن را تولید کرده است ممکن است کمی متفاوت‌تر باشد.
مزایای تیرچه پیش تنیده
· صرفه جویی در کاهش هزینه‌ها؛ از شاخصه های تیرچه پیش تنیده آن است که بتن ریزی در هنگام تولید انجام شده و به همین دلیل میزان بتن مصرفی در هنگام ساخت و ساز بسیار کمتر و به طبع هزینه آن کاهش می‌یابد. همچنین چون تیرچه پیش تنیده به تعداد بالا و در کارخانه تولید می شود قیمت نهایی آن مناسب‌تر تمام می شود. در هزینه‌های جانبی مثل اجاره داربست و کارگران نیز به کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند.
· دسترسی آسان؛ این تیرچه‌ها همیشه در تعداد بالا تولید شده و در هر صورت قابل سفارش از کارخانه هستند و نیازی نیست برای تولید آن زمانی را صرف کرد.
· صرفه جویی در زمان؛ از آنجا که مراحل تولید در کارخانه انجام شده و تیرچه فقط باید در سقف جایگذاری و تراز شود سرعت ساخت و ساز بالا رفته و در زمان صرفه جویی میشود.
· تولید در ابعاد مختلف؛ تیرچه پیش تنیده در ابعاد مختلف و تا ۱۸ متر تولید میشود و این شاخصه آن را مناسب استفاده در ساختمان‌های با دهانه‌های باز می کند.
· کاربرد در پروژه‌های بزرگ؛ به دلیل تولید در ابعاد مختلف در پروژه‌های بزرگی مانند پل سازی‌ها، سیلوها، برج‌های بلند و پارکینگ‌هایی طبقاتی قابل استفاده است.
· کاهش تنش زلزله؛ با استفاده از تیرچه پیش تنیده ساختمان ضد زلزله نمی شود ولی سبکی آن و اعمال تنش به میلگردها در زمان تولید تا حد زیادی تنش وارده هنگام زلزله را خنثی می کند.
· وزن سبک؛ به نسبت فولاد و بتن مصرفی وزن بسیار سبک‌تری نسبت به دیگر تیرچه‌ها داشته که همین امر امکان جابجایی آن توسط نیروی انسانی را محیا می کند.
· کاهش وزن ساختمان؛ به دلیل سبک بودن خود تیرچه و کاهش مصرف بتن در ساخت وزن نهایی سازه بسیار پایین خواهد بود.
· کنترل کردن مداوم کیفیت؛ از زمان پیش تولید مصالح ساخت و در پایان کار محصول نهایی مرتبا از لحاظ کیفیت کنترل شده و کسب استانداردهای آن به تایید سازمان مهندسی می‌رسد که همین امر موجب اطمینان از کیفیت نهایی تیرچه می شود.
· کسب کیفیت بالا در پایان ساخت؛ با کسب نهایی کیفیت تولید تیرچه، کاربری آسان، بالا رفتن سرعت کار و سبکی تیرچه‌ها سازه نهایی بسیار با کیفیت‌تر و با عمری طولانی‌تر خواهد بود.
مشخصات تیرچه پیش تنیده
تیرچه پیش تنیده مانند هر مصالح ساختمانی دیگری مشخصات ویژه خود را دارد چه از لحاظ ظاهری و چه از لحاظ فنی و مهندسی؛ مخصوصا که این تیرچه‌ها به روش کارخانه‌ای تولید شده و قبل از خروج از کارخانه باید کسب استانداردهای آن تایید شود. یکی از بارزترین مشخصات تیرچه پیش تنیده مشخصه ظاهری آن یعنی سطح مقطع T مانند آن است که وجه تمایز آن از دیگر تیرچه هاست؛ همچنین این تیرچه‌ها در طول‌های متفاوتی ساخته می‌شوند که تا طول ۱۲ متری با تریلی قابل حمل است ولی در طول‌های بالاتر از آن باید از تریلی‌های ویژه برای حمل آنها استفاده کرد.
از لحاظ فنی و مهندسی، بتنی که در ساخت آن به کار می رود باید مقاومت ۵۵۰ تا ۳۵۰۰ کیلوگرم نیوتن بر سانتی متر مربع را داشته باشد که مقدار آن وابسته به تعداد کابل‌های فولادی است که در ساخت آن به کار می رود و مقاومت کابل‌های فولادی باید حداقل ۱۷۵۰۰ کیلوگرم نیوتن بر سانتی متر مربع باشد. تیرچه تولیدی از این بتن و کابل فولادی باید مقاومت C35 تا C45 را داشته باشد که البته تیرچه‌های پس از تکمیل مراحل تولید و انتقال به انبار، به صورت تصادفی تعدادی از آنها را انتخاب کرده و به آزمایشگاه‌های تخصصی مهندسی می فرستند و در صورت کسب استانداردهای کیفی مجوز خروج از کارخانه و ورود به بازار را پیدا می کنند.