هیچ میدانستی یکی از بخشهای مهم المپیکهای باستان، مسابقههای فرهنگی و هنری بوده؟ و میدانستی که در این المپیکها، به هنرمندان مدال طلا، نقره و برنز میدادند؟ خب آخر آن اولِ اول، اصلاً المپیک با این هدف به وجود آمد که آدمها تشویق شوند در فعالیتهایی شرکت کنند که هماهنگی بین ذهن و بدنشان را رشد دهند، و از طرفی هم شرکت در این بازیها، آدمها را به همدیگر نزدیک کند و بینشان یگانگی و دوستی بیشتری به وجود بیاورد. خب، سادهترین فعالیتهایی که این ویژگیها را داشتند، فعالیتهای ورزشی و هنری بودند.
سفالینهای مربوط به بازیهای المپیک باستان
این مسابقهها در عین حال فضای خوبی را به وجود میآوردند برای این که شرکتکنندگان در آن، بتوانند با اندیشهها و فرهنگهای همدیگر آشنا شوند و از هم تأثیر بگیرند؛ جوانهای چابک، آدمهای مشهور، فیلسوفها، موسیقی دانها، مجسمهسازان، نقاشها و... کسانی بودند که در این مراسم شرکت میکردند و در آن از همدیگر میآموختند و الهام میگرفتند. ورزشکاران تحت تأثیر آثار هنری قرار میگرفتند و دلاوری و مهارت قهرمانان ورزشی هم، هنرمندان را به خلاقیت وا میداشتند.
سکه نقره مربوط به 414 پیش از میلاد؛ جایزه مسابقههای المپیک
در آن زمان میان مسابقههای ورزشی و فعالیتهای فرهنگی جدایی وجود نداشت، اما امروز دیگر بخش فرهنگی المپیک به طور رسمی حذف شده، اما مگر المپیک بدون فعالیتهای هنری هم المپیک می شود؟
زمانه ساختگی
یکی از مهمترین اتفاقهای فرهنگی المپیک 2008 پکن، نمایشگاه «زمانه ساختگی» با موضوع هنر رسانهای بود که از دهم ژوئن تا سوم ژوئیه در «موزه ملی هنر چین» برگزار شد؛ تنها موزه ملیای که در چین به پژوهش درباره هنر مدرن، معرفی و گسترش آن اختصاص دارد. این نمایشگاه6500 متر مربع از فضای موزه را اشغال کرده بود. پیش از برگزاری نمایشگاه، یکی از مشهورترین مؤسسههای بینالمللی معماری هلندی، طبقه اول موزه را کاملاً تغییر داده و با ویژگیهای آثاری که در آن به نمایش در میآمدند، هماهنگ کرده بود.
«نامها ما را از حقیقت دور میکنند» - ماگدانلا پدرین- کرواسی
در این نمایشگاه حدود 40 اثر کارگذاری (اینستالیشن)* ، از هنرمندان معروف و ناشناخته، به نمایش درآمدند. کارهای اجرایی، برگزاری کارگاهها، ارائه مقاله و تشکیل گروههای بحث و تبادل نظر، از برنامههای جنبی این نمایشگاه بودند. علاوه بر اینها، موزههای مشهور جهان هم با این نمایشگاه همراهی و با همین موضوع، برنامههایی را برگزار کرده بودند. مثلاًً موزه هنر مدرن نیویورک، که از مهمترین مراکز هنرهای مدرن جهان است، مجموعهای از آثار «ویدیو آرت» را به نمایش درآورده بود. یک جشنواره پویانمایی و یک جشنواره هنر رسانهای هم از برنامههای همراه این نمایشگاه بودند.
«موجها»- دانیل پالاسیوسجیمهنز - اسپانیا
این نمایشگاه در تاریخهنر معاصر چین، یک نقطهعطف بهحساب میآید، چون خلاقترین آثار و نظریههای هنری امروز را ارائه داده بود، به این امید که فکرهای نو و راههای تازه هنری را برای شرکت در مسائل اجتماعی، ترویج کند، آن هم در جامعهای که روز به روز بیشتر در فناوری غرقمیشود. از اهداف دیگر این نمایشگاه، ارائه چشماندازی از فرهنگ جهانی بود، فرهنگی که در بازیهای المپیک 2008،خودش را نشان خواهد داد.
* قالبی هنری که در آن هنرمند چیزهایی را کنار هم میچیند تا منظورش را بیان کند.
مجسمههای المپیکی
از همان زمانی که معلوم شد بازیهای المپیک سال 2008 در کشور چین برگزار میشود، مسئولان این کشور شروع کردند به برنامه ریزی، هم برای بخش مسابقههای ورزشی، هم برای فعالیتهای فرهنگی موازی با آن. یکی از برنامههای فرهنگی مربوط به بازیهای المپیک 2008، از سال 2005 میلادی آغاز شد. در ماه اوت آن سال، مسئولان فرهنگی کشور چین، تصمیم گرفتند از مجسمههایی با موضوع المپیک، که برای فضای باز طراحی و ساخته شدهاند، نمایشگاهی برگزار کنند؛ نمایشگاهی که هم در شهرهای مختلف چین و هم در شهرهای بزرگ دنیا بر پا شود. هدف برگزاری این نمایشگاه این بود که توجه مردم دنیا به این موضوع جلب شود که المپیک متعلق به مردم جهان است و میان آنها همبستگی و یگانگی ایجاد میکند.
بیشتر از 3000 اثر از تمام دنیا در این نمایشگاه شرکت کردند. بعد از چند مرحله داوری، داورانی از چند کشور دنیا، 290 تا از این مجسمهها را برای نمایشگاه انتخاب کردند.
این نمایشگاه در طول سه سال به شهرهای مختلف دنیا سفر کرد و میلیونها بازدیدکننده داشت.
بازدید کنندهها میتوانستند به مجسمههایی که از همه بیشتر خوششان آمده بود، رأی بدهند. در آخر، براساس این رأیها و تحت نظارت گروهی از متخصصان، 29 تا از مجسمهها به عنوان بهترینها انتخاب شدند که به آنها مدالهای طلا، نقره و برنز داده شد.
این 29 اثر، همزمان با برگزاری مسابقههای المپیک، در نزدیکی استادیومها و محلهای برگزاری مسابقهها، به نمایش در میآیند. نمونههای مینیاتوری بعضی از آنها به عنوان هدیههای المپیکی، ساخته شدهاند و قرار است نمونههای خیلی بزرگشان هم، به بلندی دو طبقه، ساخته شوند و در چین و کشورهای مهمجهان، به طور دائمی کار گذاشته شوند.
در ضمن قرار است بعضی از بهترینهای این مجسمهها هم برای همیشه در شهرهای مختلف چین که میزبان این نمایشگاه بودهاند، کار گذاشته شوند تا هم به عنوان بخشی از ساختار شهری، فضای این شهرها را زیباتر کنند و هم خاطره بازی های المپیک 2008 را در ذهن مردم چین زنده نگه دارند.