سیده زهرا عباسی-همشهری آنلاین:
چند هفتهای از زمانی که کشاورزان شرق اصفهان در مسیر خشک زایندهرود آش نذری پختند، میگذرد. بهمن سال گذشته قرار بود آب در زایندهرود خشک جاری شود و کشاورزان حداقل به کشت دوم در سال برسند، اما کم آبی و خشکسالی مانع این اتفاق شد. مسئولان وعده داده بودند اردیبهشت امسال آب برای کشت بهاره باز شود و به همین دلیل بسیاری از کشاورزان به امید جاری شدن زایندهرود کشت کردند، اما اردیبهشت آمد و خبری از آب نشد.
کشت دیرهنگام بهاره در اصفهان
حالا با نزدیک شدن به روزهای پایانی اردیبهشت، عضو هیات مدیره صنف کشاورزان اصفهان از احتمال بازگشایی زایندهرود در اواخر خرداد یا اوایل تیر خبر میدهد؛ آبی که هرچند دیر اما میتواند امید را به اصفهان بازگرداند.
«حسین محمدرضایی» با بیان اینکه فعلا میزان آبی که قرار است به کشاورزان اختصاص یابد مشخص شده به همشهری میگوید: «قرار است برای کشت علوفههایی چون ذرت 290 میلیون متر معکب آب برای بخش کشاورزی اصفهان اختصاص یابد.»
به گفته او، اما هنوز زمان بازگشایی آب زایندهرود مشخص نیست و این زمان ممکن است تا اوایل تیر به تاخیر بیافتد.
کاهش بارندگی در حوضه زایندهرود
سرپرست شرکت آب منطقهای اصفهان هم با بیان اینکه ۲۴درصد از ظرفیت سد زایندهرود آبگیری شده است، ذخیره مخزن این سد را بیش از 350 میلیون مترمعکب میداند و میگوید: «در حال حاضر 24درصد از ظرفیت سد مخزنی زایندهرود آب دارد.»
«حسن ساسانی» با بیان اینکه میزان بارندگی در سرشاخه اصلی حوضه زایندهرود از ابتدای سال آبی (مهر ۹۹) تاکنون ۸۰۷ میلیمتر ثبت شده که در مدت مشابه سال گذشته ۱۰۶۳ میلیمتر و در بلندمدت ۱۲۴۳ میلیمتر بوده است، میافزاید: »بارشهای حوضه زایندهرود نسبت به سال گذشته ۲۴درصد و در مقایسه با بلندمدت ۳۵درصد کاهش یافته است.»
کشاورزان اصفهان پیش از این بارها به اجرا نشدن مصوبه دهمین جلسه شورایعالی آب گلایه کرده بودند. در دهمین جلسه شورایعالی آب مقرر شده بود تا زمان تعیین تکلیف زایندهرود هیچ برداشتی از رودخانه انجام نشود، اما طرح انتقال آب به بروجن دقیقا بعد از این مصوبه اجرا شد. این در حالی است که بروجن هم آب دارد و هم با فاصله ۱۲ کیلومتر میتواند از طریق تونل از سد کارون ۴ آب دریافت کند، اما پافشاریها موجب شده است ۱۳۰ کیلومتر لولهکشی از سمت زایندهرود به این منطقه انجام شود.
احتمال جیرهبندی آب در اصفهان
اوضاع آب در اصفهان اما خوب نیست. نه برای کشاورزان و نه برای آب آشامیدنی و به همین دلیل مسئولان از کشاورزان خواستهاند که مدارا کنند.
رئیس مشترکان و درآمد شرکت آب منطقهای اصفهان پیش از این درباره تنش آبی بر حوضه زایندهرود و احتمال جیرهبندی آب در تابستان ۱۴۰۰ هشدار داده بود. «شهرام نخعی» گفته بود که در ایستگاه کوهرنگ به عنوان شاخص حوضه آب زایندهرود ۷۸۴ میلی متر بارندگی ثبت شده که با کاهش ۶۳ درصدی نسبت به میانگین بلندمدت همراه است و پیشبینی میشود با تنش آبی شدید هم بر کمبود و کاهش کیفیت آب در حوضه زایندهرود مواجه شویم.
به گفته وی، وضعیت نگران کنندهای بر حوضه زایندهرود حاکم است و همین موضوع زمینهساز بهرهبرداری بیشتر و بیضابطه از منابع آب زیرزمینی برای رفع اضطرار شرایط آشامیدنی، باغها و صنعت و در نتیجه فشار بیشتر به سفرههای آب زیرزمینی استان اصفهان را فراهم میکند.
کشاورزان اصفهان معتقدند تصمیمهای اشتباه مدیران برای زایندهرود موجب شده است کشاورزی این منطقه که هزاران سال قدمت دارد از بین برود. از دید آنها و بسیاری از فعالان محیطزیست ایجاد صنایع آببر آن هم در منطقهای کویری موجب شده به جای آبادانی، بیآبی، خشکسالی، بیکاری، مهاجرت و فقر سهم اصفهانیها شود. حالا نه کشاورزان شرق اصفهان آرامش دارند و نه حتی کشاورزان استان همسایه یعنی چهارمحالوبختیاری که از زایندهرود آب برداشت میکنند. بیش از 700 هزار بهرهبردار کشاورزی در حوضه زایندهرود این روزها نانشان با سرنوشت زایندهرود گره خورده است.