اما خوب مسلم است که برای اینکه کار خرید را به صورت قانونی پیش ببرید باید سوالاتی را از فروشنده بپرسید. باید در مورد کاربری و داخل بافت بودن زمین تحقیق کنید. شاید از خود بپرسید که زمین کشاورزی چیست؟ چه تفاوتی با زمین مسکونی دارد؟ طرح هادی چه طرحی است و چرا ساخت و ساز در خارج از طرح هادی غیر قانونی است؟ برای پاسخ به این سوالات در ادامه مطلب همراه ما باشید.
تفاوت زمین کشاورزی و زمین مسکونی
نخستین سوالی که باید هنگام خرید زمین از فروشنده بپرسید، نوع کاربری زمین است. حتی در این مورد به حرف فروشنده اکتفا نکنید و به تحقیق درباره زمینی که قصد ساخت و ساز در آن را دارید، بپردازید. زمین‌های کشاورزی همان‌طور که از نامشان پیداست، برای مصارف کشاورزی و تولید محصولات به کار می‌روند. این زمین‌ها در مناطق خوش آب‌وهوا برای تولید محصولات ارگانیک واقع شده‌اند. به طور کلی زمین‌های کشاورزی تنها برای کار کشاورزی قابل استفاده هستند و امکان ساخت‌وساز در آن‌ها وجود ندارد. برای اینکه بتوانید از کشاورزی بودن یک زمین آگاه شوید، باید سری به ارگان‌هایی که در ادامهٔ متن آمده، بزنید و از آن‌ها استعلام بگیرید. پس سعی کنید که ارزان بودن یک زمین یا مناظر زیبای آن شما را مدهوش خود نکند. برای خرید بپرسید و تحقیق کنید.
اما در مورد زمین‌های مسکونی باید گفت که این زمین‌ها داخل بافت روستایی و شهری هستند. بعضی از آن‌ها ملک دارد و بعضی‌ها ندارد. اگر قصد خرید زمین و ساخت‌وساز در آن را دارید باید حتما به خرید زمین‌های مسکونی بپردازید. سوالی که باید در ابتدای خرید زمین از فروشنده بپرسید این است که آیا این زمین داخل بافت یا طرح هادی است یا خیر؟ اگر زمین داخل بافت نباشد و آن را خریداری کنید و به ساخت‌وساز در آن مشغول شوید، هیچ بعید نیست که روزی با صدای بولدوزر ارگان‌های مربوطه که در حال خراب کردن خانه‌تان هستند، بیدار شوید و سرمایه‌تان به باد برود.
طرح هادی چیست؟
به زمین‌هایی که در داخل بافت روستایی و شهری هستند، طرح هادی گفته می‌شود. بنابراین اگر قصد ساخت‌وساز در زمینی را دارید، باید از اینکه زمین در طرح هادی هست یا خیر، آگاه شوید. برخی از زمین‌های داخل طرح هادی، کشاورزی و برخی مسکونی هستند. بنابراین فقط در زمین‌هایی که کاربری مسکونی دارند، می‌توان به ساخت‌وساز پرداخت. زمین‌های داخل طرح هادی معمولا قیمت بیشتری نسبت به زمین‌های خارج از این طرح را دارند. آن هم به این دلیل که این زمین‌ها از نظر قانونی تعیین تکلیف شده‌اند و به راحتی می‌توان در آن به ساخت‌وساز پرداخت. بنابراین زمان خرید زمین باید دو سوال مهم را از فروشنده بپرسید. اول اینکه زمین داخل طرح هادی است یا خیر و دیگری اینکه کاربری زمین چیست؟ اگر برای خرید خانه و زمین در شهرهای شمالی روی آگهی‌های سایت دیوار کلیک می‌کنید حتما از کاربری آن زمین یا خانه مطلع شوید.
مرجع قانونی طرح هادی چه ارگانی است؟
امکان دارد از خودتان این سوال را بپرسید که برای استعلام طرح هادی یک زمین یا خانه باید به چه ارگانی مراجعه کنید؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که مرجع رسیدگی به تمام زمین‌های طرح هادی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است. برای استعلام زمین مورد نظر لازم است بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهری که در آن قصد خرید زمین را دارید، بیابید و بعد از آن از در بافت بودن یا خارج از بافت بودن زمین آگاه شوید. اگر عجله دارید یا راهتان به این ارگان دور است بهتر است، دهیاری یا شهرداری روستا و شهری که قصد خرید خانه و زمین در آن را دارید، پیدا کنید و از آخرین نسخه طرح هادی مطلع شوید.
نکات حقوقی که باید در هنگام خرید زمین و خانه رعایت کنید
علاوه بر اینکه باید از کاربری و طرح‌های روستایی یک زمین آگاه شوید، مواردی را باید در هنگام خرید زمین رعایت کنید. این نکات تضمین خرید قانونی شما هستند و اگر به درستی رعایت شوند، تجربهٔ یک خرید خوب را برای شما رقم می‌زنند. این موارد عبارتند از:
سند را با دقت بخوانید. این کار به شما کمک می‌کند که از وثیقه یا اوقافی بودن سند آگاه شوید.
ملک و زمین را در طول شب و روز ببینید. با این کار می‌توانید نقاط آفتاب‌گیر، عیب‌های زمین و خانه و محل رفت‌وآمد به زمین و خانه‌تان را به درستی متوجه شوید.
از هویت طرف مقابل آگاه شوید. حتما مدارک شناسایی طرف معامله خود را بررسی کنید. بهتر است که آدرس محل سکونتش را بگیرید و به تحقیق بپردازید.
سند را بخوانید و مفاد قرارداد را رعایت کنید. از چند بار خواندن سند، خجالت نکشید. قولی را بدهید که بتوانید انجام دهید. وقتی قرارداد را امضا کردید، به تمامی مفاد آن پایبند باشید.
پول را در سه قسمت به خریدار پرداخت کنید. اگر تجربه کافی ندارید، به تنهایی پای میز معامله نشینید. برای قانونی بودن معامله، حتما آن را در آژانس املاک انجام دهید.
سخن آخر
اگر قصد خرید زمین و خانه در مناطق شمالی ایران را دارید، باید به نکاتی توجه کنید. نخستین قدم این است که هیچوقت گول قیمت کم و زیبایی مناظر اطراف را نخورید. حتما درباره نوع کاربری و طرح هادی زمین از فروشنده سوال کنید و از مراجعی مانند بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، دهیاری و شهرداری‌ها استعلام لازم را بگیرید. هیچوقت به خرید زمین‌های خارج از طرح هادی با کاربری کشاورزی نپردازید. زیرا هر لحظه امکان جریمه‌های سنگین و تخریب خانه از سوی نهادهای مربوطه وجود دارد.